SkyscraperCity Forum banner

RAIL | Buitenlandse trambedrijven

382K views 1K replies 71 participants last post by  focus1965 
#1 · (Edited)
Bepaalde foto's kunnen verdwenen zijn. De Klauw heeft een en ander gearchiveerd - waarvoor nogmaals mijn dank - en dit is de link in geval van ontbrekende foto's.

Reportages door focus1965:

Achinsk, Rusland
Adelaide + trammuseum St. Kilda, Australië
Alger, Algerije
Alicante, Spanje
Almada, Portugal
Angers, Frankrijk
Antalya, Turkije
Archangelsk, Rusland
Arnhem, Nederland
Athene, Griekenland (deel 1: de tram)
Athene, Griekenland (deel 2: varia)
Aubagne, Frankrijk
Auckland, Nieuw-Zeeland
Augsburg, Duitsland
Bad Schandau, Duitsland
Ballarat, Australië
Baltimore, Verenigde Staten (deel 1: reguliere trams)
Baltimore, Verenigde Staten (deel 2: trammuseum)
Barcelona, Spanje
Beijing, China (07/2011)
Beijing, China (11/2012)
Belgrado, Servië
Bendigo, Australië
Bergamo, Italië
Bergen (de Bybanen), Noorwegen (2013)
Bergen (de Bybanen), Noorwegen (2017)
Bergen (trolleybus en museumtram), Noorwegen (2013)
Berlijn, Duitsland: deel 1: 2011
Berlijn, Duitsland: deel 2: 2016
Bern, Zwitserland
Besançon (deel 1), Frankrijk
Besançon (deel 2), Frankrijk
Bilbao, Spanje
Birmingham, Groot-Brittannië (deel 1: 05/2015)
Birmingham, Groot-Brittannië (deel 2: 01/2017)
Blackpool, Groot-Brittannië deel I
Blackpool, Groot-Brittannië deel II (05/2012)
Bochum en Gelsenkirchen, Duitsland
Bochum en Gelsenkirchen, Duitsland (voetbalverkeer)
Bolzano, Italië
Bonn, Duitsland
Bordeaux, Frankrijk
Boston (groene lijnen), Verenigde Staten
Boston (Ashmont-Mattapan), Verenigde Staten
Braunschweig, Duitsland
Brisbane, Australië
Brest, Frankrijk
Budapest, Hongarije: deel 1: moderne trams
Budapest, Hongarije: deel 2: oudere trams en andere
Bursa, Turkije
Bylands, Australië
Caen, Frankrijk
Cagliari, Italië
Casablanca, Marokko
Changchun, China
Cheremushki, Rusland
Cherepovets, Rusland
Christchurch, Nieuw-Zeeland
Colesville, Verenigde Staten
Constantine, Algerije
Crich (trammuseum), Groot-Brittannië
Croydon, Groot-Brittannië
Czestochowa, Polen
Dalian, China
Daugavpils, Letland
Debrecen, Hongarije
Den Haag, Nederland
Dijon, Frankrijk
Döbeln, Duitsland
Dortmund, Duitsland
Douglas, Isle of Man, Verenigd Koninkrijk
Dresden, Duitsland
Dubai, Verenigde Arabische Emiraten: deel 1: de tram
Dubai, Verenigde Arabische Emiraten: deel 2: overige
Dublin, Ierland
Düsseldorf, Duitsland
Duisburg, Duitsland
Dzerzhinsk, Rusland
Edinburgh, Groot-Brittannië
Eskisehir en Kayseri, Turkije
Essen, Duitsland
Essen, Duitsland (120 jaar tram)
Ferrymead Heritage Park, Christchurch, Nieuw-Zeeland
Firenze, Italië
Frankfurt am Main, Duitsland
Gdansk, Polen
Genève, Zwitserland
Genève, Zwitserland: 150 jaar tram
Gmunden, Oostenrijk
Göteborg, Zweden
Gotha, Duitsland
Gotha, Duitsland (the best of)
Graz, Oostenrijk
Halberstadt, Duitsland
Hannover, Duitsland (deel 1: lijnen 10 en 17)
Hannover, Duitsland (deel 2: tramoptocht 25/05/2017)
Heaton Park Tramway, Manchester, Groot-Brittannië
Heidelberg, Duitsland
Helsinki, Finland (09/2011)
Helsinki, Finland (08/2013)
Helwan, Egypte
Hiroshima, Japan
Hong Kong, China
Iasi, Roemenië (deel 1: trams op lijn)
Iasi, Roemenië (deel 2: stelplaatsen)
Iasi, Roemenië (deel 3: foto's uit 1996)
Innsbruck, Oostenrijk (getruckeerde postkaarten)
Innsbruck, Oostenrijk
Istanbul, Turkije deel I (nostalgische lijnen)
Istanbul, Turkije deel II (reguliere lijnen)
Ivanovo, Rusland
Izhevsk, Rusland
Kassel, Duitsland
Katowice, Polen (deel 1: lagevloertrams en tweeassers)
Katowice, Polen (deel 2: vierassers)
Kazan, Rusland, deel I (materiaaltypes)
Kazan, Rusland, deel II (lijnen 1 tem. 3)
Kazan, Rusland, deel III (lijnen 4 en 5)
Kiev, Oekraïne, deel I (oostelijk net)
Kiev, OekraIne, deel II (westelijk net)
Kiev, Oekraïne, deel III (centrum)
Klagenfurt, Oostenrijk
Kochi, Japan
Köln, Duitsland
Köln, Duitsland (07/2014)
Konotop, Oekraïne
Konya, Turkije
Kraków, Polen (deel 1, de Poolse trams - 08/2013)
Kraków, Polen (deel 2, Bombardier - 08/2013)
Kraków, Polen (deel 3, de Duitse trams 08/2013)
Kraków, Polen (deel 4, de Oostenrijkse trams 08/2013)
Kraków, Polen (deel 5, 06/2016)
Krasnoyarsk, Rusland
Krefeld, Duitsland
Kursk, Rusland (deel 1 : lijnen 1 - 2 - 3)
Kursk, Rusland (deel 2 : lijn 4 en museum)
Landskrona, Zweden
Le Havre, Frankrijk
Leipzig, Duitsland
Lissabon, Portugal (deel 1: 05/2011)
Lissabon, Portugal (deel 2: 05/2016)
Linz, Oostenrijk
Lodz, Polen
Lowel, Verenigde Staten
Lugansk (fabriek Luganskteplovoz), Oekraïne
Mainz, Duitsland
Magdeburg, Duitsland
Malaga, Spanje
Malmköping, Zweden
Malmö, Zweden
Manchester, Groot- Brittannië (05/2012)
Manchester, Groot-Brittannië (05/2015, deel 1)
Manchester, Groot-Brittannië (05/2015, deel 2)
Manchester, Groot-Brittannië (05/2015, deel 3; Heaton Park tramway)
Marseille, Frankrijk
Matsuyama, Japan
Mazyr, Wit-Rusland
Melbourne, Australië deel 1: de overweg van Kooyong
Melbourne, Australië deel 2: de Docklands
Melbourne, Australië deel 3: de centrale werkplaats
Melbourne, Australië deel 4: korte aanvulling
Melbourne, Australië deel 5: type W en trams ex Mulhouse
Melbourne, Australië deel 6 (slot/andere materiaaltypes)
Messina, Italië
Mestre, Italië
Milaan, Italië deel I (Peter Witt)
Milaan, Italië deel II (klassieke gelede trams)
Milaan, Italië deel III (lagevloertrams)
Milaan, Italië deel IV (slot)
Minsk, Wit-Rusland (inleiding en tram- en trolleybusfabriek)
Minsk, Wit-Rusland
Miskolc, Hongarije
Molochne, Oekraïne
Montpellier, Frankrijk deel I (03/2007)
Montpellier, Frankrijk deel II (inleiding - lijnen 1 en 2 06/2014)
Montpellier, Frankrijk deel III (lijnen 3 en 4 06/2014)
Moskou, Rusland deel 1 (10/2011)
Moskou, Rusland deel 2 (04/2012)
Moskou, Rusland deel 3 (04/2012)
Moskou, Rusland deel 4 (10/2012)
Moskou, Rusland deel 5 (03/2013)
Moskou, Rusland deel 6 (11/2013)
Moskou, Rusland deel 7 (04/2014)
Moskou, Rusland deel 8: ExpoCityTrans (11/2014)
Moskou, Rusland deel 9 (11/2014)
Moskou, Rusland deel 10 (04/2015, tramparade)
Moskou, Rusland deel 11 (03/2016)
Moskou, Rusland deel 12 (04/2017)
Moskou, Rusland deel 13 (tramparade 15/04/2017)
Moskou, Rusland deel 14 (10/2017)
Mrozy (Polen)
Mülheim, Duitsland
München, Duitsland deel I (07/2009)
München, Duitsland deel II (08/2012)
Mulhouse, Frankrijk
Murcia, Spanje
Naberezhnye Chelny, Rusland
Nantes, Frankrijk
Napels, Italië
Naumburg, Duitsland
Neuchâtel, Zwitserland
Newark, Verenigde Staten
New Orleans (St Charles lijn), Verenigde Staten
New Orleans (Riverfront lijn), Verenigde Staten
New Orleans (Canal Street lijnen), Verenigde Staten
Nizhnekamsk, Rusland
Nizhny Novgorod, Rusland deel I
Nizhny Novgorod, Rusland deel II
Norrköping, Zweden
Nottingham, Groot-Brittannië
Novokuznetsk, Rusland (deel 1)
Novokuznetks, Rusland (deel 2)
Novopolotsk, Wit-Rusland
Novosibirsk (Rusland): noordelijk net
Novosibirsk (Rusland): zuidelijk net
Nurnberg, Duitsland
Oberhausen, Duitsland
Odessa, Oekraine (1997)
Odessa, Oekraine deel I (2010)
Odessa, Oekraine deel II (lijn 20; 2010)
Odessa, Oekraine deel III (lijn 15; 2010)
Odessa, Oekraine deel IV (lijn 5; 2010)
Odessa, Oekraine deel V (2010)
Odessa, Oekraine epiloog (2010)
Okayama, Japan
Olsztyn, Polen
Oradour-sur-Glane (Frankrijk)
Oran, Algerije
Orléans, Frankrijk
Oryol, Rusland
Osaka, Japan
Osijek, Kroatië
Osinniki, Rusland
Oslo, Noorwegen
Padova, Italië
Palermo, Sicilië, Italië
Paris, Frankrijk (verlengingen lijnen T1 en T2)
Paris, Frankrijk (verlenging lijn T3)
Paris, Frankrijk (lijn T5)
Paris, Frankrijk (lijn T7)
Perth, Australië
Phildadelphia, Verenigde Staten: deel 1: lijnen 101 en 102
Philadelphia, Verenigde Staten: deel 2: lijnen 10 en 11
Philadadelphia, Verenigde Staten: deel 3: lijnen 13, 34 en 36
Philadelphia, Verenigde Staten: deel 4: Norristown Highspeed Line
Philadelphia, Verenigde Staten: deel 5: andere
Portland, Australië
Porto, Portugal (de eléctrico)
Porto, Portugal (de metro do Porto)
Poznan, Polen
Praag, Tsjechië
Praag, Tsjechië, 140 jaar tram (deel 1)
Praag, Tsjechië, 140 jaar tram (deel 2; optocht)
Prokopyevsk (Rusland): lijn 3 en 7
Prokopyevsk (Rusland): lijn 1 en 6
Prokopyevsk (Rusland): lijnen 4/5/9
Pyatigorsk, Rusland deel I
Pyatigorsk, Rusland deel II
Pyongyang, Noord-Korea deel I (inleiding)
Pyongyang, Noord-Korea deel II (standaard trolleybussen en voormalige autobussen)
Pyongyang, Noord-Korea deel III gelede trolleybussen
Pyongyang, Noord-Korea deel IV de tram (inleiding)
Pyongyang, Noord-Korea deel V, de tram (eerste deel)
Pyongyang, Noord-Korea deel VI, de tram (tweede deel)
Pyongyang, Noord Korea deel VII, de metro
Pyongyang, Noord-Korea deel VIII, de Kumsusan tramlijn
Rabat, Marokko
Reims, Frankrijk
Rhein-Neckar Verkehr, Duitsland
Rome, Italië
Rouen, Frankrijk
Saarbrücken, Duitsland
Samara, Rusland
Santa Cruz de Tenerife, Spanje
Sarajevo, Bosnië en Herzegovina, deel I (reguliere trams)
Sarajevo, Bosnië en Herzegovina, deel II (museumtrams, stelplaats en trolleybus)
Sassari, Italië
Schöneige - Rüdersdorf, Duitsland
Sevilla, Spanje: deel 1: 03/2011
Sevilla, Spanje: deel 2: 04/2016
Shakty, Rusland
Shanghai, China deel I
Shanghai, China deel II
Sheffield, Groot-Brittannië
Shenyang, China
Sibiu, Roemenië
Sint-Petersburg, Rusland (inleiding 2010)
Sint-Petersburg, Rusland deel 1 (05/2010)
Sint-Petersburg, Rusland deel 2 (05/2010)
Sint Petersburg, Rusland deel 3 (09/2011)
Sint Petersburg, Rusland deel 4 (03/2012)
Sint Petersburg, Rusland deel 5 (10/2012)
Sint Petersburg, Rusland deel 6 (03/2013)
Sint Petersburg, Rusland deel 7 (03/2013)
Sint Petersburg, Rusland deel 8 (11/2013)
Sint Petersburg, Rusland, deel 9 (03/2014)
Sint Petersburg, Rusland, deel 10 (11/2014)
Sint Petersburg, Rusland, deel 11 (03/2015)
Sint-Petersburg, Rusland, deel 12 (03/2016)
Sint-Petersburg, Rusland, deel 13 (10/2016)
Sint-Petersburg, Rusland, deel 14 (04/2017)
Sint-Petersburg, Rusland, deel 15 (10/2017)
Sintra, Portugal (deel 1: 05/2011)
Sintra, Portugal (deel 2: 05/2016)
Skjoldenæsholm, Denemarken
Smolensk, Rusland
Sofia, Bulgarije
Soller, Spanje
Stern & Hafferl, Oostenrijk
Stockholm (lijn 7 en trammuseum), Zweden (2013)
Stockholm (lijnen 12-21-22), Zweden (2013)
Stockholm, Zweden (2017)
Strausberg, Duitsland, deel 1: 2011
Strausberg, Duitsland, deel 2: 2016 + the best of
Sydney, Australië
Szeged, Hongarije: deel 1: lijnen 1 en 2
Szeged, Hongarije: deel 2: lijnen 3 en 4
Tianjin, China
Torino, Italië
Toulouse, Frankrijk
Tours, Frankrijk
Toyohashi, Japan
Trondheim, Noorwegen (2013)
Trondheim, Noorwegen (2017)
Tuen Mun, Hong-Kong, China
Tula, Rusland
Tver, Rusland
Ulm, Duitsland
Ulyanovsk, Rusland
Vélez-Malaga, Spanje
Victor Harbor, Australië
Vinnitsa, Oekraine
Vitebsk, Wit-Rusland deel I (de stelplaats)
Vitebsk, Wit-Rusland deel II
Vitoria-Gasteiz, Spanje
Vladikavkaz, Rusland deel I
Vladikavkaz, Rusland deel II
Volgograd, Rusland: inleiding
Volgograd, Rusland (stelplaats 2 - deel 1)
Volgograd, Rusland (stelplaats 2 - deel 2)
Volgograd, Rusland (stelplaats 3)
Volgograd, Rusland (stelplaats 5)
Volzhskiy, Rusland
Voronesh, Rusland
Warschau, Polen (deel 1: 06/2010)
Warschau, Polen (deel 2: 06/2016)
Washington, Verenigde Staten
Wehmingen, Duitsland
Wellington, Nieuw-Zeeland
Wenen, Oostenrijk (deel 1: 07/2012)
Wenen, Oostenrijk (deel 2: 08/2016)
Wroclaw (Polen)
Würzburg, Duitsland
Yaroslavl, Rusland
Yekaterinburg, Rusland (deel 1: de Uraltransmash trams)
Yekaterinburg, Rusland (deel 2: de Tatra trams)
Yekaterinburg, Rusland (deel 3: slot en varia)
Zagreb, Kroatië, deel I (oudere trams)
Zagreb, Kroatië, deel II (moderne trams + stelplaats + museumtrams)
Zaragoza, Spanje
Zürich, Zwitserland (deel 1:
07/2014)

Zürich, Zwitserland (deel 2: 05/2017)
Zürich, Zwitserland (deel 3: optocht 05/2017)

Reportages door Benonie:
Berlijn, Duitsland
Helsinki, Finland
Köln en Bonn, Duitsland
Lissabon, Portugal
Potsdam, Duitsland
Praag, Tsjechië
Toruń, Polen
Warschau, Polen

Reportages door JayBeeke:
Rio de Janeiro, Brazilië

Reportages door Busfotodotnl:
Angers, Frankrijk
Augsburg, Duitsland
Boston, Verenigde Staten (the Ashmont-Mattapan High Speed Line)
Boston, Verenigde Staten (the Green Line)
Braila, Roemenië
Dubai, Verenigde Arabische Emiraten
Grenoble, Frankrijk
Halberstadt, Duitsland
Houten, Nederland
Istanbul, Turkije
Krakau, Polen
Łódź, Polen
Marseille, Frankrijk
Montpellier, Frankrijk
Mulhouse, Frankrijk
Nice, Frankrijk
Parijs, Frankrijk
Poznan, Polen
Praag, Tsjechië
Saint-Etienne, Frankrijk
San Francisco (kabeltram), Verenigde Staten
San Francisco (lijn F), Verenigde Staten
Sarajevo, Bosnië Herzegovina
Straatsburg, Frankrijk
Tallinn, Estland
Warschau, Polen

Reportages door tauernexpress:
Konotop, Oekraïne

Reportages door X38:
Basel, Zwitserland
Milaan, Italië

Reportages door Vasoline:
Rotterdam, Nederland

Reportages door Meurisse:
Riga, Letland

Reportages door JanVL:
Polen: algemeen, Bydgoszcz, Czestochowa, Elblag, Gdansk, Gorzow Wielkopolski, Katowice, Grudiadz
Polen: Krakow, Lodz, Olsztyn, Szczecin, Warschau, Wroclaw

Reportages door Dewel:
Alicante, Spanje (deel 1: lijnen 1 en 3)
Alicante, Spanje (deel 2: lijnen 2, 4 en 9)

Reportages door Meltrain:
Milaan, Italië
Rotterdam, Nederland
 
See less See more
#513 ·
Mulhouse (19 augustus 2009)

In de zomer van 2009 had ik de mogelijkheid om met een geleende auto een aantal dagen richting het buitenland te gaan. Hiervan heb ik gebruik gemaakt door onder meer een aantal trambedrijven te bezoeken. Een daarvan was die van Mulhouse, gelegen nabij Zwitserland en Duitsland in de Elzas. De stad is net zoals Straatsburg enkele keren in Duitse handen geweest.

Mulhouse is ook een van de Franse steden die een terugkeer kende van het trambedrijf. 20 mei 2006 werd het nieuwe tramnet geopend met twee tramlijnen, bereden met in eerste instantie 27 gele Citadis 302-trams. 27 trams waren en zijn er meer dan nodig waren voor de exploitatie. Tussen 2006 en 2008 werden twee trams ingezet in Buenos Aires, Argentinië. Een derde tram was tijdelijk in Utrecht. Vijf trams zijn in 2008 naar Melbourne verhuisd. Focus1965 heeft daar in november 2010 hier een aantal foto's over geplaatst.

Lijn T1 rijdt vanaf het Centraal Station, via de centrale halte Porte Jeune naar Châtaignier in het noorden van de stad, in de buurt Kingersheim. Lijn T2 doet het station niet, maar het centrale plein wel aan en loopt van Coteaux naar Nouveau Bassin.

19 augustus 2009, half zeven in de morgen. Kennelijk was ik vroeg gaan slapen de avond tevoren, zo vroeg opstaan doe ik namelijk weinig. Tram 2016 op de Boulevard de l'Europe, op de centrale halte Porte Jeune.


Het was bijzonder rustig in de stad, hoewel het volgens mijn computer destijds een doordeweekse dag was. De 2015 bij dezelfde halte.


Net zoals vele andere Franse steden is ook in Mulhouse een fietsenverhuursysteem, hier geheten VéloCité


Een halfuur naar de eerste was het mij met enige moeite gelukt om drie van de trams van het materieelpark op de foto te krijgen. Ook deze is weer bij de halte Porte Jeune gemaakt.


Foto 5, het wordt tijd om eens in een van de trams te stappen. Het interieur komt bekend voor. Afgezien van de andere kleuren is deze vrijwel gelijk aan de andere Citadis-trams die in verschillende Franse steden rijden.


In een tram van lijn T1 rijden we naar het eindpunt Châtaignier, een ordinaire woonwijk. Controleren personeel van de vervoersmaatschappij is nog net links in beeld te zien.


De 2009 bij de halte St-Nazaire van lijn T1. Zoomfoto's, je moet er van houden. Ik doe het, net zoals van de strakke grasbanen, prachtig!


Een mooi plaatje in de Rue de la Tuilerie, hoewel de zon niet helemaal goed stond.


De 2017 bij de halte Musee de l'Auto, tevens de tramhalte bij de tramstalling, waar overigens op tramgebied niet veel bijzonders was te zien.


Verder met de tram, en wel naar het andere eindpunt van tramlijn 1, het Centraal Station, waar de tram een keerlus heeft met een halte pal voor de stationshal. Vanaf hier kun je twee keer per dag met de TGV rechtstreeks naar Brussel.


Op het centrale Porte Jeune is de zon inmiddels feller geworden, waardoor deze kruising tussen twee dienstwagens van lijn 1 mooi kon worden vastgelegd.


Vlakbij het Porte Jeune is deze fotolocatie, waar ik helaas niet hetgeen uitgehaald heb wat mogelijk was. Het bolwerk op de achtergrond, waar de tram omheen draait, stamt al uit de 14e eeuw.


En alweer de laatste foto uit Mulhouse, ditmaal genomen op het eindpunt van lijn 2 in Coteaux. Een weinig interessante plek, maar wel met een grappig, doch niet functioneel ontwerp van de halte.


Het bezoek is inmiddels al weer bijna drie jaar geleden en in de tussentijd hebben er interessante ontwikkelingen zich voortgedaan in Mulhouse. Het tramnet is uitgebreid met een tramtrain van 22 kilometer tussen het station, via het centrum naar het plaatsje Thann. Deze lijn, die wordt gereden met Siemens Avanto's, rijdt elk halfuur. Tot Luttersbach wordt de lijn versterkt door llijn T3, die wordt gereden met de gele Citadis. Ik ben benieuwd hoe dit traject er uit ziet, mogelijk een reden om de stad binnenkort nog eens te bezoeken!
 
#515 ·
Mooie beelden! Mulhouse bezoek in zeker als ik die streek nog eens doorkruis op (spoor)weg naar Italië.

Verder met de tram, en wel naar het andere eindpunt van tramlijn 1, het Centraal Station, waar de tram een keerlus heeft met een halte pal voor de stationshal. Vanaf hier kun je twee keer per dag met de TGV rechtstreeks naar Brussel.
Helaas geen TGV, maar een gewone IC die tergend traag vooruitgaat. Ik ben zelf vorig jaar van Brussel naar Basel gereisd met één van die treinen (de IC 91).
 
#516 ·
Straatsburg (19 augustus 2009)

Het tweede trambedrijf wat ik in die korte vakantie wilde bezoeken was die van Straatsburg. Deze stad, net als Mulhouse gelegen in de Elzas in Oost-Frankrijk, kent sinds november 1994 een modern trambedrijf. In mei 2012 heeft het tramnet een spoorlenge van 38,7 kilometer, waarover 6 tramlijnen rijden met een totale lengte van 55,8 kilometer. Twee jaar geleden vervoerde het trambedrijf CTS 300.000 reizigers per jaar.

De belangrijkste reden om juist deze stad te bezoeken is een deel van het materieel wat er rijdt. Naast 41 Citadis 402 trams uit 2005, rijden er verspreid over drie bestellingen in totaal 53 Eurotrams. Het futuristische uiterlijk heeft mij vanaf het begin aangesproken, en nu ik de kans had wilde ik ze eens met eigen ogen bekijken. De Eurotram is niet nieuw in dit topic. In de Portugese stad Porto rijden de trams ook; Focus schreef er eerder over.

Ik parkeerde mijn auto bij een van de Park&Relais van de stad. In Nederland bekend onder de naam transferium, bieden deze parkeerplaatsen aan de rand van de stad een gemakkelijke optie voor bezoekers om de stad te bezoeken. De parkeerplaatsen liggen aan de randen van de stad, waar je kunt overstappen op de tram. Aantrekkelijke tarieven maken het een voordelige keuze. Anno 2012 kost parkeren je ongeveer €3,50 per dag, inclusief een retourtje met de tram voor elke inzittende van de auto (tot 7 personen). Op de foto de eerste Eurotram die ik zag bij de halte P+R Elsau


En een andere Eurotram in dezelfde bocht. Er zijn twee lengtevarianten van de Eurotram, dit is de lange als tram B naar Lingolsheim/Tiergaertel.


Bij de halte Elsau, dat destijds het eindpunt was van lijn C, had ik de mogelijk om eens wat interieurfoto's te maken. De kleuren, die bij introductie zonder twijfel hypermodern waren, doen 16 jaar later toch wat vaal aan; echte jaren 90-kleuren in mijn gedachte.


De bestuurdersposten aan beide kanten van de Eurotrams zitten in een aparte geleden.


Met lijn C ga ik richting het centrum, waar ik uitstap bij de halte Homme de Fer. Hier kruisen vier tramlijnen elkaar. Een van de haltes, waar momenteel lijn A en D stoppen, doet futuristisch aan.


Hier maak ik ook kennis met het andere materieel wat op het tramnet rijdt: de veertig meter lange Citadis-trams. Grappig dat men de trams heeft willen laten lijken op de Eurotrams.


Op deze foto zijn de overeenkomsten en verschillen tussen beide tramtypen duidelijk waar te nemen


In de Rue du Noyer treffen we een andere Citadis aan. De tram komt uit een tramtunnel bij het station, waarover straks meer.


Ik pak lijn A naar Hautepierre en stap aan het eindpunt uit, de tram die omloopt kan ik op het kopspoor vastleggen.


Op deze halte probeer ik wat interieurfoto's te maken van de Citadistrams.


Onder het centraal station van Straatsburg ligt een tramtunnel van 1,4 kilometer lengte met 1 halte, het station. Hier komt bij de westelijke uitgang van de tunnel een korte Eurotram de halte Rotonde binnengereden. Aan de beide zijkanten van de tunnelinrit zijn ook sporen te zien richting een van de stelplaatsen.


Foto van de ondergrondse tramhalte. Het is mij daar niet gelukt om een goede foto te maken van zowel de halte als een tram. Het leek er op dat er vlak voor de stations rookgeneratoren waren geplaatst, die werden geactiveerd bij het binnenrijden van de trams. Een grappig effect. Op deze is een beetje te zien wat ik bedoel.


Terug naar het centrum, bij de halte République. Rechts op de foto de schouwburg. Uiterst rechts een van de twee Nederlandse tramhobbyisten die ik daar bij toeval trof en waar ik korte tijd mij opgetrokken ben daar in de stad.


Achter de schouwburg de nationale Bibliotheek, waar een paar minuten later een Citadistram langsreed.


Haltedesign bij de eindhalte van lijn E te Roberttsau Boecklin.


De tram komt ook langs het Europees Parlement, zoals ik vanuit de tram zag. Het is daar niet gelukt het gebouw en de tram op een foto te plaatsen, maar ik ben er toch even uitgestapt om er even te kijken


Rechts buiten beeld het Europees Parlement, wanneer deze Eurotram over de grasbaan over de Boulevard Pierre Phlimlin rijdt. Google Maps loopt achter met zijn sattelietbeelden, het ziet er inmiddels heel anders uit.


En alweer de laatste foto uit Straatsburg bij de halte Homme de Fer, wanneer ik in de namiddag weer terug wil gaan richting de auto. Een aardig straatbeeld met tramhalte.
 
#517 ·
Bedankt voor die leuke reportages!
Mulhouse heb ik ooit op een zondag bezocht: dat ging echt niet anders toen en dat betekende nog geen 5 trams op het hele net, maar wel een extreem gevulde stelplaats.
Verder is er ook iets bijzonder met de huisstijl, want het scheelt niet veel dat elke tram anders versierd is: geel is de basiskleur, maar de zwarte / rode strepen zijn zo ongeveer op elke tram anders.
Straatsburg heb ik meermaals bezocht en de laatste keer in de regen... Ondertussen zijn er weer wat uitbreidingen bijgekomen: dit betreft nu het grootste tramnet van Frankrijk! Als stad kon Mulhouse mij maar matig bekoren, maar Straatsburg is echt een aangename stad, waar overigens - op zijn Frans uiteraard - "alles" tweetalig is: de Place de l'Homme de Fer noemt Isernemannsplatz. Benevens de (folkloristische) straatnaambordjes, wordt dit taaltje uit de Elzas nergens gebruikt of gepromoot. Op de website van het trambedrijf zal men bv. deze - soms leuke - benamingen nooit terugvinden.

focus1965
 
#518 ·
Een paar straatnamen in Straatsburg zijn nu inderdaad tweetalig. Maar niet in het Duits, maar Elsassisch dialect. Maar in een grondig verfranst Elsas en Straatsburg is die tweetaligheid puur folkloristisch. Slechts één halte heeft officieel (volgens de netplannen) een tweetalige naam: Grand'Rue/Longstross en één halte heeft officieel enkel een Elsassische naam: Alt Winmärik.
 
#520 · (Edited)
Manchester (Groot-Brittannië) 9 mei 2012

Manchester had ik in 1998 ooit bezocht, maar de stad kon me niet echt bekoren. Het is een recent trambedrijf, maar het woord tram geldt enkel in het stadscentrum: daar buiten maakt de tram gebruik van voormalige spoorlijnen en ook die lijnen waren landschappelijk weinig interessant.
Ondertussen wist ik dat er nieuwe trams waren bijgekomen en ook nog een bijkomende lijn, alleen: het was weeral een voormalige spoorlijn en Manchester bleef heel laag op mijn prioriteitenlijst zitten.
Toch kon ik mij in 1998 vergist hebben en misschien een verkeerde indruk hebben gehad? Feit is dat ik n.a.v. een ongelooflijke promotie van Ryanair (20 euro h/t alles inbegrepen!) een daguitstap naar Manchester kon maken en meteen wat bijwerken.
Uiteindelijk heb ik die nieuwe lijn niet bezocht, maar het alternatief was nog aantrekkelijker...
Er was dus wat veranderd: het vliegveld is enorm uitgebreid en er is een zeer frequente treinverbinding naar de stad.

Alzo kwam ik meteen uit in het Piccadilly Station, waar de tram ergens diep in een kelder eindigt. Bovengronds rijdt de tram nog wel in de straat en die noemt daar London Road. De tram is de 3008 en is net uit het voormeld station vertrokken. Het weer was droog, maar de gebouwen zagen er daar nog steeds even grauw en troosteloos uit als in 1998. Dit is een van de nieuwe trams en ik denk dat naast Manchester alleen Köln nog hogevloertrams bestelt.



Vanop hetzelfde standpunt, maar uit de andere richting, kwam het stel 1020 + 1018 gereden. Dit is dus het oorspronkelijk "oud" materiaal en in de spitsuren rijden er gekoppelde ritten. Dankzij het uurverschil, kon ik nog het einde van de ochtendspits meemaken! Hier werden dus de oude gebouwen wel gesloopt en de tram komt uit een naamloze straat.



De volgende straat (met een naam...) was de Ayton Street: daar zag ik de laatste gekoppelde tram van de ochtendspits, de 1026 + 1012. Het is daar (in die straat) inderdaad rustig wat autoverkeer betreft, want ik heb daar meerdere foto's kunnen maken zonder noemenswaardige hinder.



Er is ook nog de High Street, maar attractief vind ik het echt niet. De tram is de 3018. Lijnnummers worden er in Manchester niet gehanteerd en daar moeten de reizigers wel de display lezen...



De weinige haltes in de stad zien er zonder meer afschuwelijk uit, al is dit natuurlijk te verklaren dat men in het V.K. geen tramcultuur meer had en men zich te duidelijk heeft laten inspireren door de spoorwegen. De 1013 staat hier in de Bradshaw Street. Overigens blijf ik er bij: Manchester is geen gezellige stad om te kuieren.



Aan dezelfde halte als hierboven, ben ik geslaagd een kruising te vereeuwigen tussen de 2 verschillende tramtypes in 2 verschillende kleurenschema's.



Dan is er nog de Balloon Street: een grauw, donker straatje uit ver vervlogen tijden, maar wel met de 1003 (tram van het oudste type) in de nieuwste kleuren.



100 meter verder is er het Victoria Station: dit is het ander hoofdstation van Manchester en daar verdwijnt de tram ook in het stationsgebouw, om nadien verder via een spoorlijn naar een of andere verre buitenwijk te rijden. Hier komt de 2001 (vervolgorder van de oorspronkelijke reeks) uit het station gereden: het is echt even vies als het er uit ziet.



Voor wie zich afvraagt hoe zo'n spoorlijn er uit ziet? Hier is de halte Deansgate-Castlefield: dit is de eerste halte op de andere lijn. Het bovengronds net is in een T-vorm. De tram is de 3022.



Daar is de overgang tussen spoorlijn en tramlijn wel fotogeniek, al is de omgeving ook hier alles behalve florisant. De 3013 gaat naar Piccadilly: een afstand van een kilometer of zo, want veel meer stelt dat traject niet voor.



Beneden noemt het Lower (hoe kan het ook anders...) Mosley Street, waar ik de 3021 mooi met de naam van de stad kon combineren. Bij mijn vorig bezoek noemde dat daar "G-Mex", nu Manchester Central.



Na de Lower Mosley Street komt gewoon de Mosley Street. Dit is maar een afstand van amper 100 meter en ook in deze straat zal de tram amper 100 meter rijden. De 3012 vervolledigde het beeld.



Een ander beeld van de Mosley Street, waar ook een halte is, met de 1006:



Er is nog een enorm plein: de Piccadilly Gardens. Op oude postkaarten ziet men massa's dubbeldektrams en nu is het niet veel anders, al zijn het wel vooral dubbeldekbussen, maar alle tramlijnen komen hier ook bij mekaar: richting Piccadilly Station, Vicoria Station en Deansgate. Ik post gewoon een foto van dat plein voor de volledigheid, want mooi is het er zeker niet, maar wel druk. Overigens is daar ook het winkelcentrum van de stad...



In dat stukje naamloze straat, met de Aytoun Street op de achtergrond, heb ik toch nog een leuk beeldje kunnen maken met de 3016, op weg en nabij Piccadilly Station. Hier is er wel een leuk contrast tussen oud en nieuw en hier ziet het er allemaal nog vrij netjes uit.



Daarmee is alles verteld over de tram in het centrum van Manchester.

focus1965
 
#522 ·
Ik hou ook van industriële archeologie, maar de halve stad is daar mee gevuld en de stijl (rode bakstenen, die dan nog te lijden hebben door de luchtverontreiniging door de jaren heen) maakt het geheel gewoon troosteloos. Dat een gebouw op de laatste foto is gerestaureerd en ziet er goed uit, maar de rest is voor mij gewoon vergane glorie.
In feite zijn ze van hetzelfde bedje ziek als bij ons: er is geen samenhang meer: een gebouw wordt gesloopt en iets komt in de plaats en 20 jaar later wordt 50 meter weer iets gesloopt: men krijgt dan 3 totaal verschillende stijlen in 1 oogopslag. Op zich kan dat voor mij wel, maar dan wel gelimiteerd.

In feite is die Ryanair verbinding tussen Charleroi en Manchester heel symbolisch: 2 steden die hun industrieel verleden nog niet verwerkt hebben en in feite toeristisch weinig in de aanbieding heeft. Het was overigens het leegste vliegtuig dat ik ooit gezien heb: 20 passagiers heen, +/- 60 terug! Veel winst zullen ze er niet uitgehaald hebben...

focus1965
 
#523 · (Edited)
Blackpool (Groot-Brittannië): 9 mei 2012

Deze tramstad had ik al eerder hier belicht en ik was geëindigd met de volgende woorden:

Ondertussen heeft men wel besloten de lijn volledig te moderniseren - hard nodig want de sporen zijn in slechte toestand - en volgen in (dacht ik) 2012 of 2013 een reeks nieuwe lagevloertrams, zodat die kermisattractie, die de trammaatschappij nu eigenlijk geworden is, eindelijk terug een echt vervoerbedrijf zal worden.

En als het zo ver zal zijn, dan ga ik wel terug kijken!
Wel: eind 2011 werden de nieuwe trams stelselmatig afgeleverd en sinds april 2012 is de lijn, na een lange winterstop, terug in dienst.
Dat ik Blackpool gauw bezocht heb, is een gevolg van dat goedkoop vliegticket naar Manchester en het feit dat ik geen enkele bestemming in de wijde omgeving in de planning heb. Verder bleek het mogelijk te zijn om via het internet een sneltreinticket tussen Manchester en Blackpool h/t tegen 12 £ te boeken: alzo heb ik een zeer afwisselende maar vooral goed gevulde dag gehad, waar ik meteen een hoop nieuwigheden op tramgebied heb bezocht.

Wat Blackpool betreft: de voormalige tramlijn was niet meer of minder dan een zeer druk beklante kermisattractie: voor 8u 's morgens reden geen trams, maar 's avonds laat wel: tijdens de illuminations valt het autoverkeer op de promenade volledig stil en is de tram de enigste manier om zich relatief snel te verplaatsen.
Maar sinds mensenheugenis rijdt er dus een buslijn paralel met de tram, maar met de zeer frequente tram viel dat niet onmiddellijk op.
Tot mijn verbazing, bestaat die buslijn nog steeds en de reizigers nemen gewoon het eerste het beste dat zich aandient. Voor de duidelijkheid: geen enkel privaat bedrijf heeft ooit interesse getoond in het vervoersbedrijf van Blackpool, zodat het (tram/bus, dus openbaar vervoer) nog steeds een gemeentelijke aangelegenheid is.

De frequentie van de tram blijkt buiten de zomermaanden tot een weinig attractieve 20' dienst gereduceerd te zijn; enkel in juli/augustus zal de tram nog om de 10' rijden. Het was ooit anders, maar zoals gezegd: het is nu een echte tramlijn geworden.

En de oude trams? Een handvol (+/- 5 + 2 illuminations) zijn bewaard gebleven voor de Heritage Tram: men gaat cfr. Woluwe in het weekend tijdens de zomer met enkele museumtrams wat pendelen op een deel van het traject, maar dit tegen een héél duur tarief: 10 £ voor een dagkaart, terwijl men voor de gewone trams en bussen 3,50 £ moet neertellen.

Nu de foto's, die ik uiteraard allemaal langs de Promenade in Blackpool gemaakt heb: ik had niet zoveel tijd en de frequentie was dus niet echt het van het...

Hieronder de 012 aan de North Pier. In het kader van een mogelijke verlenging van de lijn naar het station (+/- 700 meter verder) werden reeds wissels aangelegd, maar over een termijn om dat takje aan te leggen, durft niemand zich uit te spreken...
Deze zomer kan men in de North Pier genieten van de "legendarische Joey Blower": geen idee of het zijn echte naam of artiestennaam is, maar opvallend is die wel...



De haltes zijn wat verplaatst en vooral: de afstand is vergroot. De 011 aan de echte halte North Pier, met het klassiek Metropole Hotel op de achtergrond. Overigens verdwenen alle reizigers in het nieuw wachthokje enkele minuten later: de bus was er eerder dan de tram.



Dit was de plek waar de oorspronkelijke halte North Pier was, maar daar stopt nog enkel tijdens het seizoen de Heritage Tram: het staat er wel aangegeven, maar toch staan er reizigers aan die halte: ik had het gauw begrepen, zij niet en zij zullen dus de gevolgen dragen...
Er is ook een nieuw gebouw verrezen; de tram is de 008.



Ik schreef het al: de hele Promenade werd heraangelegd en het mag gezegd worden: het is smaakvol. Hier passeert de 004. Er waren niet veel trams, maar het was ook rustig wat toeristen betreft.



Uiteraard wou ik een typische foto en dat is natuurlijk met de Tower en Sealife Blackpool: dat lukte me dus, met de 006. Er zijn zelfs grasstroken op de Promenade aangelegd!



Een ontmoeting tussen oude en nieuwe trams heb ik niet: daarvoor zal ik ooit eens moeten terugkeren. Wel heb ik een kruising van 2 nieuwe trams aan de Central Pier. Ook het nieuw haltebordje is opzettelijk mee op de foto: dit onderscheidt zich duidelijk van die van de museumtrams...



Veel meer kan ik niet vertellen over Blackpool en ik verwacht dus niet dat ik er gauw zal weerkeren, maar men weet nooit...

focus1965
 
#524 · (Edited)
Genève (Zwitserland)

Het leuke aan de tramhobby, is dat men de kans heeft om verschillende soorten steden te bezoeken, waarbij ik uitersten helemaal niet schuw. Soms bezoek ik onbekende, gore Russische steden, of bekendere, maar daarom niet gezellige(re) Engelse plaatsen, maar nu ben ik in Genève terecht gekomen.
Uiteraard was dit geen toeval: het weekend van 16/17 juni 2012 vierde het trambedrijf haar 150 jarig bestaan. 150 jaar: dat betekent dat de eerste tramlijn in 1862 al in dienst werd genomen en dat is héél vroeg: het is inderdaad de oudste nog bestaande tramlijn in Europa, die ononderbroken in dienst is geweest.

Dat was natuurlijk ook een goede reden om nog eens naar Genève te gaan: de volgende bijdrage zal exclusief over die optocht gaan: men ging niet lichtjes over 150 jaar tramgeschiedenis: het programma was veelbelovend en ze hebben nergens teleurgesteld, integendeel zelfs.

Genève mag en kan ook als voorbeeld dienen voor heel veel steden. Let wel: dit is geen hoofdstad, maar een provinciale stad, type Gent of zo, dat bovendien ingesloten zit door Frankrijk: men moet echt niet ver gaan of men komt een of andere grenspost tegen.

De geschiedenis: het was ooit een groot trambedrijf dat de massale slachtingen van de jaren '60 nipt overleefde: er bleef nog 1 tramlijn over (lijn 12) en die was +/- 8 à 9 km lang.
Tot +/- 1986 werd de dienst uitgevoerd door vierassers met bijwagens, maar tussen 1987 en 1989 werden 52 Duewags geleverd, zowel in gelede als dubbelgelede versie, wat uiteraard al heel veel zegt over de drukte en de inzet op dat een lijntje. Lijn 12 is altijd een extreme drukke lijn geweest.

Anno 2012 is er heel veel veranderd: het net telt 27 km nu en tussen 2004 en 2010 leverde Bombardier Brugge 39 Cityrunners van 42 meter. Sinds 2011 levert Stadler een reeks van 32 Tango trams van 44 meter lang: op 16/06/2012 werd het 17e exemplaar afgeleverd.

Deze korte geschiedenis om maar te schetsen dat het er heel hard aan toe gaat in Genève. Wie denkt dat het nu gedaan is, slaat de bal mis: er staan nog uitbreidingen / verlengingen gepland en niet de minste: 2 verlengingen gaan diep tot in Frankrijk. In een lokale krant (gratis gekregen n.a.v. de festiviteiten) stond een lang interview van de lokale burgemeester van Annemasse (Frankrijk): die was bijzonder gelukkig met de komst van de tram: meer als 10 000 personen pendelen dagelijks naar Genève en ook voor toeristen - zoals ik - zal de tram daar een zegen zijn: er zijn veel hotels op het Frans grondgebied en die richten zich natuurlijk allemaal op Genève.

Door die opendeurdagen heb ik ook wat leerzame zaken vernomen. Door de vele uitbreidingen kwamen er vele nieuwe lijnen bij en uiteindelijk waren er niet minder dan 8 lijnnummers in voege. Dit zorgde voor een (naar Zwitserse normen) grote onregelmatigheid en het net werd hertekend tot 3 lange lijnen, met weliswaar hier en daar een zijtakje, dat onder hetzelfde lijnnummer bereden wordt. Maar de hoofdassen worden door slechts 1 tramlijn bereden en die 1 tramlijn zal nooit een andere tramlijn ontmoeten, al zijn er natuurlijk wel verbindingen mogelijk in functie van calamiteiten en ritten naar / van de stelplaats. Het resultaat is uitstekend: de regelmaat kan gehouden worden, behalve op lijn 14, dat een tunneltje onder het station gebruikt (cfr. Gent!), maar waar dat tunneltje ook door andere (trolley)buslijnen gebruikt wordt: dit loopt in de spits spaak.

Dat laatste heeft te maken met de extreem hoge frequentie: lijn 12 rijdt overdag (daluren) om de 3 tot 4 minuten en ook de andere lijnen (14 en 15) hanteren een 4 tot 5 minuten frequentie. Op zondagochtend om 9u rijdt er ook nog steeds om de 7/8 minuten een tram! Slechts het uiteinde van lijn 14 wordt slechter bediend: de ene tak wordt door 1 tram op 3 bediend, de andere tak door de 2 andere trams. Ik kom er nog op terug.

Om deze inleiding te beëindigen: de tarieven zijn ietsje duurder dan bij ons, maar men krijgt er ook waar voor zijn geld. En in het weekend geldt kan men met 1 dagkaart met 2 personen reizen.

Nu de foto's, waar ik begin met lijn 12 en dit nabij het eindpunt Moillesulaz: dit is de grenspost met Frankrijk, maar mooi is het niet: dit eindpunt (en de grens) bevindt zich achter mij; rechts vindt men het klassiek bord met de snelheidslimieten die men overal na de grens treft. De straat is de Rue de Genève, de tram is 802 + 814 en de foto werd op 15/06/2012 gemaakt. Op de achtergrond is een wegrijdende tram te zien.



Een belangrijke (winkel)straat is autovrij en dat stukje heet daar de Rue du Marché, waar de 850 (met reclame voor Gruyère) te zien is. Af en toe rijdt er een dubbelgelede tram los, bij gebrek aan voldoende materiaal, want het aantal trams op lijn is extreem hoog.
Het is ook ergens in die straat dat men moet uitstappen indien men wil overstappen op een andere tramlijn: blokje om (50 meter), want er is geen fysiek raakpunt. Maar zoals gezegd, dit komt de regelmaat ten goede.
De foto werd ook op 15/06/2012 gemaakt.



In de rue de la Corraterie rijdt hier de 822 + 813. De properheid, overal, valt werkelijk op. Ook deze foto werd op 15/06 gemaakt.



Die straat komt uit op de Place de Neuve: daar spotte ik de 844. Niet alleen de trams rijden extreem frequent, ook de trolleybussen en dat maakt dat het autoverkeer echt afgenomen is.



Op 17 juni ging een grote tramoptocht plaatsvinden: op 16 juni ben ik op het uur van de tramoptocht dat traject gaan verkennen, kwestie van de juiste plek te vinden, in functie van de zonnestand en de te verwachten grote opkomst.
Alzo zette ik die 826 + 836 (gelede tram + dubbelgelede) op de Pont de Carouge op foto: een leuke plek, maar 's anderendaags zou de brug vol met kijklustigen staan: ik heb wijselijk voor een andere plek gekozen.



De Rue du Pont-Neuf (en ganse omgeving) is gewoon prachtig, maar helaas stond de zon pal tegen voor de corso die de volgende dag ging plaatsvinden. Voor gewone op 16/06/2012 ging het natuurlijk wel: hier de 895 (Bombardier-tram) op lijn 12. Naast Duewag trams, rijden er ook enkele lagevloertrams op lijn 12, maar omgekeerd kan niet: die Duewags zijn enkel richting trams en op die andere lijnen zijn er kopeindpunten.



Ook lijn 12 is verlengd: het oude eindpunt Carouge bestaat nog steeds, maar de lijn gaat enkele kilometers verder tot het nieuwe eindpunt "Palettes". Er is een schitterende boog in de Avenue des Communes-Réunies: daar spotte ik de 816 + 842 op 15 juni 2012. De straten zijn proper, de trams zijn het en ook dat grasveld: geen stukje papier, geen blijkjes en keurig onderhouden. Veel kans dat ik onze contreien allerlei gazetten, flessen en ander vuil handmatig (al dan niet IRL of met photoshop) zou moeten wegwerken.



Het was ook een uitstekende plek om een gewone materiaalfoto te maken: hier de 886 (Bombardier).



In dezelfde straat (Avenue des Communes-Réunies) ligt het eindpunt Palettes: voor lijn 12 is er een keerlus voorzien, maar ook lijn 15 eindigt daar en dat is gewoon met kopsporen: de ene lijn zal de andere nooit hinderen; uiteraard lopen de sporen door voor remiseritten. Hier komt de 873 op lijn 15 aan dat kopeindpunt toe: dit is ook een nieuwe lijn. Het is er allemaal mooi en ik was gecharmeerd door die bomen, die een afschuwelijke GSM mast vakkundig camoufleerde, maar de kerktoren op de achtergrond niet!
De foto werd ook op 15/06/2012 gemaakt.



Lijn 15 gaat op een andere wijze naar de stad, maar het geheel is weinig fotogeniek en laat ik grotendeels achterwege, behalve de Place de Cornavin: daar ligt het belangrijkste station, dat volledig gestript wordt en als winkelcentrum en kantoorgebouw zal herrijzen. De 873 kon zich op 15/06/2012 verheugen op een groot aantal reizigers, maar dat is met elke tram zo. Het is er druk.



Het ander eindpunt van lijn 15 (Nations) is gelegen aan de Place des Nations, waar de hoofdzetel van de Verenigde Naties gelegen is (min of meer achter mij wanneer ik die foto gemaakt heb). Wel is er een monument (enorme stoel, met slechts 3 poten) en alle vlaggen te zien op de foto, dit naast de 862 en 861.



Van hier uit, maak ik meteen een sprong naar Bernex: dit is het eindpunt van lijn 14 (in alle richtingen) en ligt langs de Route de Chancy. Absoluut niet mooi, maar voor de volledigheid gewoon. Ik ben daar op 16/06/2012 geweest.



Die Route de Chancy is ook niet veel soeps, maar deze plek was toch leuk en toevallig passeerde daar de 1801: dit is dus zo'n Tango tram van Stadler. De foto werd ook op 16/06/2012 gemaakt. Het gaat dus ook over een recent, nieuw traject.



In de stad passeert de tram langs "Bel-Air", waar op lijn 12 (mits wat wandelen) kan overgestapt worden. De tram (889) nadert de overstaphalte en rijdt nog in de Rue de la Tour-de-l'Ile. De foto werd op 15/06/2012 gemaakt.



Het uitrijden van de stad gebeurt voor deze tak via de Rue de la Servette. Er reden al eerder trolleybussen en bij de aanleg van deze lijn heeft men dus ingewikkelde kruisingen in de bovenleiding moeten maken. De 880 rijdt hier op lijn 14 op 15/06/2012.



Die lijn gaat héél ver de stad uit en dit ook op een vrij anonieme weg, maar ik heb toch een brug gevonden om het geheel op foto te zetten. De tram is de 890 (lijn 14 nog altijd), de datum 15/06/2012 en die straat noemt de Route de Meyrin.



Die Route de Meyrin dwarst (ook) het gelijknamig dorpje: lintbebouwing vindt men nu eenmaal overal. Maar de verkeersdrukte werd middels een tunnel onder het dorp weggewerkt. Zo eenvoudig gaat dat. De tunnelingang ziet men op de achtergrond links. De tram is de 895 op lijn 14 naar Cern: de aftakking was al voor het dorp en dit betekent dat er hier maar om de 12' - 20' een tram rijdt: dat is al heel wat minder dan in de stad, maar het is ook een afgelegen plek.



Met telelens is het geheel nog beter te zien: de tram (1810; een Tango van Stadler), de tunneluitgang links en -ingang rechts en de tramlijn die dwars door het dorp loopt, met rechts de kerk en wat besneeuwde bergen op de achtergrond. Het noemt daar ook route de Meyrin en de datum is ook 15/06/2012.



Het eindpunt Cern is een kopeindpunt midden in de weg, met zicht op het Cern: dit is niet een of ander verroest kunstwerk zoals ik dacht, maar het Europees Centrum voor Nucleair onderzoek, waar o.a. die proeven plaatsvonden met die deeltjesversnellers. Niet geheel toevallig ligt dit bijna pal op de grens: die is maar 700 meter verder verwijderd. De tram zal in de toekomst ook hier richting Frankrijk verlengd worden, maar ondertussen staat hier de 879 aan het huidig eindpunt.
De straat is ook de Route de Meyrin.



Er is dan nog de 2e tak van lijn 14 naar Meyrin - Gravières: ook daar is een kopeindpunt, ditmaal in een woonwijk, maar die lag in de schaduw op het ogenblik van mijn bezoek op 15/06/2012.
Wel heeft men speciaal voor de tram een enorme viaduct "Viaduc Lect" gebouwd: hier rijdt 890 dat viaduct af. Tramlijnen verlengen is lang niet altijd zo eenvoudig als naar Wijnegem of Boechout.



Daarnaast is er nog een kort zijtakje van lijn 12 naar de Gare de Chêne Bourg: dit kent maar een "functionele bediening" en die heb ik niet bezocht. Er is ook nog een ander zijtakje naar de Gare des Eaux Vives, die helemaal niet meer bediend wordt door reguliere trams, maar daar heb ik wel foto's van en dit is voor de volgende bijdrage.

Op 16/06/2012 was het open deur dag in de stelplaatsen, waaronder de tramstelplaats Bachet-de-Pesay: dit is een nieuw complex, met sporen op 2 verdiepen. Er was een paralel met de 3 tramtypes (1811 - 877 - 813); op elke voorruit was er voor de spionnen onder ons een volledig plan van de desbetreffende tram aangebracht.



Net als in Antwerpen enkele weken geleden, had men een tram (de 888) opzettelijk naast de sporen gezet, om de hersporingsinstallatie te tonen.



De werkplaatsen op het eerste verdiep laten veel natuurlijk daglicht binnen en zijn zeer ruim van opzet. De 801 is hier opgebokt:



... en hieronder de 884: Er werd ook gebruik gemaakt van opvallende kleuren in deze werkplaats (licht paars).



De meesten kennen draaischijven van de oude stoomlocomotiefdépôts. Toch worden ze nu nog in sommige werkplaatsen nog steeds gebruikt: hier worden draaistellen van en naar de draaibank verspoord.



Dan zijn er nog trolleybussen: de frequentie is daar ook uitstekend en op werkdagen moeten er nog oudere voertuigen inspringen, zoals deze 670 op lijn 3 aan de Place de Cornavin op 15/06/2012.



In de Rue de la Servette onderschepte ik deze 688, ook op lijn 3, op 15/06/2012.



In de Rue Hoffmann reed op 15/06/2012 dit moderner exemplaar op lijn 3. Deze lijn 3 rijdt ook extreem frequent.



Dan zijn er ook nog dubbelgelede trolleybussen en die vindt op lijn 10 naar het vliegveld. Wat het vliegveld betreft: dit is de enigste plek ter wereld waar het vliegveld alle passagiers GRATIS vervoer naar de stad aanbiedt: er is een automaat aan de uitgang waar men een ticket van 80' krijgt om zich naar en door de stad te begeven. Uiteraard is er een tariefverbond en mag men dus zowel van treinen als het gewoon stadsvervoer gebruik maken. Hetzelfde geldt voor wie in een hotel in Genève logeert: elke hotelier geeft een dagkaart aan haar gasten! Ik beken kleur: Genève is me wat te duur en ik ben goedkoper in Frankrijk gaan logeren...

Die lange trolleybus is de 783 en staat aan het stadseindpunt aan de Cours de Rive op 15/06/2012.



Ceci n'est pas une pipe. En dit is ook geen trolleybus. Het is een gewone Mercedes autobus, met trolleystangen, om tijdens de winter de bovenleiding te ontijzelen. Deze 80 heb ik op 16/06/2012 gefotografeerd tijdens de opendeur dag in de stelplaats "Jonction": ooit stonden hier trams, maar nu nog enkel voertuigen met banden.



Morgen (of zo) volgen de museumtrams: ook dat zal een lange bijdrage worden.

focus1965
 
#525 · (Edited)
Genève (Zwitserland): 150 jaar tram (16 en 17 juni 2012)

Europa's oudste tramlijn vierde haar 150 jarig bestaan en dat ging niet onopgemerkt voorbij: hiervoor had men in Genève kosten noch moeite gespaard en het feestprogramma was zonder meer uitmuntend: voor elk wat wils werd er wat georganiseerd. 's Zaterdags waren er (gratis) ritten met historisch materiaal, open deur dagen in 2 stelplaatsen en zondag was er naast de tramoptocht, ook nog een picknick georganiseerd en bijkomstig: alle deelnemers / bezoekers ('s zaterdags en 's zondags) kregen flesjes water en een strooien hoed om zich tegen de hitte (29° beide dagen) te beschermen! En voor iedereen was het openbaar vervoer dan ook nog gratis!

Op beide dagen hebben de historische trams het "gewijde" traject gereden, dat 150 jaar geleden geopend werd en dit was tussen Carouge en Cours de Rives, in het stadscentrum. De optocht 's zondags ging "maar" tot de Place de Neuve, waar al het materieel opgesteld en bezocht kon worden - en waar ook nog voormelde picknick werd georganiseerd.

De foto's van de optocht werden dus op 17 juni 2012, de andere foto's op 16 juni 2012.

1 tram reed op beide dagen rond, maar nam niet deel aan de optocht: dit was de combinatie 70 + 73: die vervoerde muzikanten in de open bijwagen.
Op 16/06/2012 fotografeerde ik deze combinatie in de Rue du Pont-Neuf.



Een zicht op de bijwagen: op dat moment waren enkele accordeonspelers wat muziek aan het produceren, maar echt indrukwekkend en opvallend was het niet. Anderzijds: het leek er op dat iedereen aan bod kon komen, want ik heb luidruchtigere bands gehoord...



Aan de Cours de Rives is een keerdriehoek gelegen in de Rue Pierre-Fatio: dit is een restant van een vroeger traject, heel lang geleden opgeheven, en waar over 1 spoor nog draad hangt. Daar driehoekten af en toe wat museumtrams en daar was ook een stalletje waar tramsouveniers gekocht konden worden.



Nu de optocht zelf: ik had plaats gevat net voorbij de Pont de Carouge: daar stond de zon het gunstigste en had ik nog een beetje recul. Uiteraard stond ik daar niet alleen, maar uiteindelijk zijn alle foto's geslaagd.

Het aankondigend voertuig voor de optocht was een ouderwetse kever:



... onmiddellijk gevolgd door paardentram 1 uit Neuchâtel. Genève heeft zelf geen paardentram bewaard, maar dit voertuig beeldt uiteraard exact uit hoe het er 150 jaar geleden aan toe ging. Overigens is het héél uitzonderlijk om nog ergens een paardentram in een optocht te zien rijden. Maar Genève deed het, al hebben ze het voertuig uit een andere stad moeten halen.



De dag ervoor was het voertuig ook actief, maar uiteraard niet in de stad, maar wel in de stelplaats Bachet-de-Pesay, waar het heel de namiddag rondjes gedraaid heeft. Het contrast kon niet groter zijn: een hypermoderne stelplaats waar een paardentram door rijdt!



Tussen de trams door, reden er ook passende voertuigen uit het zelfde tijdperk als de tram: de paardentram werd gevolgd door een koets, getrokken door 2 paarden.



Het volgend voertuig was stoomtram 12 met bijwagen 31 uit Bern: dit is de enige bewaarde metersporige stoomtram in Zwitserland en die komt men dus wel eens meer buiten Bern tegen, maar er zijn relatief veel oude postkaarten met stoomtrams in Genève: ook dit voertuig was representatief voor 150 jaar tramgeschiedenis.



Dit voertuig heeft de dag ervoor verschillende ritten gedaan en was zonder twijfel een enorme publiekstrekker. De vele tramliefhebbers uit gans Europa waren 's zaterdags verspreid: het viel heel goed mee op foto's te maken en deze tram (en nog enkele andere trouwens) heb ik met plezier opgewacht in de Rue du Pont-Neuf.



Het voertuig moest driehoeken aan de Cours de Rives: dit is omslachtig, maar verder rijden kon niet wegens een te steile helling; bovendien had men daar ook de nodige installaties voorzien om water bij te tanken.
Dat driehoeken gebeurde pal tegen de zon in, maar ik kreeg de kans om tussen de chaos door toch deze ontmoeting te maken tussen een moderne lagevloertram en voormelde stoomtram. 's Zaterdags rijdt lijn 12 ook zeer frequent en dat maneuvreren maakte overigens dat er al enkele trams in de rij stonden...



Ik schreef het al: de stoomtram was dé attractie: eens die op zijn plek stond, stroomden uit alle hoeken van dat plein kijklustigen als vliegen op een pot confituur. Met een fototoestel kon men dan geen foto's meer maken, maar wel blijkbaar met een gsm... Een sfeerbeeld:



Het fotograferen van de uitrij was een fiasco: iedereen wou dat doen en bovendien was het de laatste rit. Maar blijkbaar hebben die mannen uit Bern nog een bis-nummer uitgevoerd en een extra rit buiten dienstregeling gereden, op aanvraag van het publiek dat bij de vorige rit niet mee kon!
Ik was blijven plakken aan die Cours de Rives, niet zonder reden, en kon probleemloos de uitrij daar op foto zetten. Niemand had gedacht dat die tram nog ging komen en officieel zat de dag er op!



Terug naar de parade: die schitterende oldtimer (sorry: geen gegevens gekend bij mij) reed tussen die stoomtram en de 151, die men op de achtergrond ziet.



Die 151 is een schitterend voertuig en heb ik ook in de Rue du Pont-Neuf opgewacht: het paste er perfect in, al gaat het natuurlijk meer over een interlokale tram.



Als die allerlaatste rit met die stoomtram een verrassing was, dan was de komst van die 151 laat op 16/06/2012 iets wat ik helemaal niet verwachtte! Maar die had een goede reden om daar nog gauw te komen en dat zal bij de volgende foto's duidelijker worden.



Er was nog de 80: dit voertuig is uit de stock van het voormalig museum van St. Mandé (Paris) gehaald: dat museum is al vele jaren geleden gesloten en de trams staan in een hangar ergens te verkommeren. Hoe dan ook, de tram is teruggehaald op leenbasis en in die tussentijd zal onderzocht worden wat de restauratie gaat kosten: zowel de kast als heel de techniek zal grondig onder handen genomen moeten worden. Vindt men de fondsen, dan zal de tram gekocht worden, zoniet wordt die binnen afzienbare tijd terug naar afzender gestuurd.
Het voertuig is dus niet meer rijvaardig, maar stond op 16/06/2012 in de Rue Pierre-Fatio opgesteld. De zonnekant was onmogelijk te fotograferen zonder kijklustigen: dit was het beste wat ik er nog van kon maken.



De schaduwkant vormde daarentegen totaal geen probleem en het resultaat is zelfs bijlange zo slecht niet:



Dat kwam die 151 dus doen: die 80 wegslepen! Ik heb er vrij lang op gewacht, want niemand van de vele "officials" wou mij vertellen hoe, wanneer en waarmee die 80 weggesleept zou worden. Het kon een Unimog zijn, een moderne tram of wat dan ook zijn, maar het werd dus de 151 en dat wachten werd dus beloond!



De dag nadien reed dezelfde combinatie (151 + 80) mee in de optocht. Hieronder een zicht van de gesleepte 80:



Dan volgde weer een oldtimer, waarvan de details mij ontbreken:



De volgende tram was de 125:



Diezelfde tram had ik de dag ervoor ook op verschillende plekken tegengekomen, maar die is samen met de 151 de 80 komen ophalen en diende als bezemwagen: ik kreeg nog als bonus deze schitterende ontmoeting voorgeschoteld op de Cours de Rives, met links de 151 + 80 en rechts de 125. Hier werd geduld dus echt beloond, want alle tramliefhebbers waren al gaan eten of elders verdwenen...



Deze mooie Ford was dan weer het volgend voertuig in de optocht:



... dat gevolgd werd door de 67 + 363:



Deze combinatie had ik de dag ervoor ook aan de Cours de Rive op foto gezet en gelukkig maar, want heel veel beweegruimte had ik niet tijdens die tramoptocht 's zondags.



2 auto's deze keer. Op de brug hoorde ik gevloek van fotografen die mekaar hinderden, maar op de plek waar ik stond, waren we met vele tientallen en er was veel discipline en dus totaal geen problemen.



De volgende is duidelijk een Citroën Traction Avant:



Nadien volgende de standaardtram 729 + 308: die hebben dus tot 1987 dienst gedaan. Dit museumstel heeft vele jaren in het historisch groen rondgereden, maar werd blijkbaar recent herschilderd in de laatste oranje livrei, een kleur die door oudere trolleybussen trouwens nog gebruikt wordt en waarmee de Duewags ook afgeleverd werden.

's Zaterdags had ik deze combinatie in de Rue du Pont-Neuf op foto gezet:



... en eveneens aan de "Gare des Eaux Vives": dit is een kort zijtakje van lijn 12 dat niet meer in normale dienst bereden wordt, maar dat behouden blijft voor museale ritten tijdens het weekend, want ook in Genève wordt op regelmatige wijze met museumtrams gereden. Of er nog veel treinen komen daar, weet ik niet, maar een feit is dat enkel de S.N.C.F. daar zou komen en er geen enkele aanwijzing is dat de S.B.B. dat station ook gebruikt. Alleszins zijn enkel de emblemen van de Franse Spoorwegmaatschappij op dat station aangebracht. Een station dat er overigens verwaarloosd uitziet: graffiti, beplakte ruiten...



Ook in de Rue de la Terrassière zette ik dit stel op de foto en dit in betere omstandigheden dan tijdens de tramoptocht:



De rest van de optocht werd minder interessant: het waren moderne trams, aangevuld met auto's van allerlei pluimage; het eerste voertuig op de foto is een Simca:



De tram was de 813, een gelede Duewag...



... dat gevolg werd door een (althans in België) vrij beruchte Golf GTI.



De tram die er op volgde, was de dubbelgelede 840:



Onmiddellijk erna kwam de 877:



Nadien kwam nog een Pagani Zonda: dit is een exclusieve sportwagen en misschien wel het neusje van de zalm: ik ben geen kenner en kan er niet over oordelen.



Het kon bijna niet symbolischer: een exclusieve, moderne sportwagen gaat de nieuwste tram vooraf: de Tango 1811. Die politieman was maar gauw ter plekke gekomen om het verkeer in goede banen te leiden, want ik denk dat de halve stad vast zat met die optocht. Feit is dat die zich met die helm op zijn hoofd te pletter zal gezweet hebben; bij ons moeten motorrijders ook beschermende kledij dragen, maar daar blijkbaar niet. De combinatie helm en korte mouwen en tegelijkertijd het verkeer regelen is vrij bizar.



Nadien hebben alle voertuigen zich verzameld aan de Place de Neuve. Een sfeerbeeld:



Hiermee is alles gezegd op trambasis. Nadien heb ik nog de oude stad bezocht en verfrissing gezocht aan het meer van Genève (Lac Léman), voor ik 's avonds met het vliegtuig terug huiswaarts keerde.



focus1965
 
#526 ·
Amai, ik wist niet dat er zo veel tramliefhebbers waren. Al denk ik dat dergelijke optocht met oldtimers en dergelijke ook een modaal publiek erg aanspreekt. In ieder geval zijn de festiviteiten ongekend groot in vergelijking met wat De Lijn organiseert bij een verjaardag.
 
#528 ·
Je hebt overal relatief veel lokale tramliefhebbers: die waren natuurlijk daar allemaal aanwezig, samen met vele andere Zwitserse en ook internationale: naast mezelf, heb ik nog 2 andere Belgische tramliefhebbers ontmoet en uiteraard ook veel Engelsen, Duitsers en Nederlanders - ik spreek uiteraard maar van de personen die ik ken.

Maar het concept was inderdaad perfect, want het was voor iedereen bestemd: fiere personeelsleden deden private rondleidingen voor hun familie in "hun" stelplaats 's zaterdags, terwijl iedereen (gewoon publiek en tramliefhebbers) gratis gebruik kon maken van historische trams (en alle andere ook trouwens). Ook de vele randactiviteiten (optredens van bands, die picknick, tentoonstellingen enz.) hadden enorm succes.
Wat die optocht betreft: het is moeilijk om zowel het grote publiek als veeleisende tramliefhebbers te plezieren, maar hier zijn ze er dus in geslaagd.
Dat concept met passende auto's tussen de trams te laten rijden had ik al eerder in ... Basel gezien, al zaten er daar ook nog majoretten, orkesten en tutti quanti tussen. Maar ook toen in Basel had men ongeveer hetzelfde gedaan, met als verschil dat het weer toen niet zo schitterend was. Maar dan konden zij niets aan doen.

focus1965
 
#529 · (Edited)
Würzburg (Duitsland): 28/07/2012

Dit wordt een zeer korte bijdrage: ik ben daar enkel gestopt om even mijn benen te strekken en mijn dorstige auto van de nodige brandstof te voorzien: sommigen doen dit langs een veel te drukke parking langs de autoweg, ik doe dit enkele kilometers verder langs een tramlijn. Het tanken gaat daar merkelijk sneller, is goedkoper en bovendien is het veel rustiger... en aangenamer...

De laatste keer dat ik in Würzburg geweest ben, was in 1999 en sindsdien is er niets meer veranderd: er was dus geen reden om daar lang te blijven hangen.
Het tramnet is echt leuk, de stad en omgeving zijn best te genieten, maar helaas rijden - naar mijn persoonlijke smaak - zowat de lelijkste trams ter wereld daar rond.

In de Wenzelstraße is er ook al een alles behalve fraaie achtergrond, maar het moeten niet altijd leuke kastelen zijn - die daar ook gecombineerd kunnen worden met de tram trouwens.
De 209 op lijn 3 vervolledigde het plaatje. Ik kan er echt niets aan doen, maar ik vind dit echt verschrikkelijke modellen van trams.



Achter de hoek ligt de Reuterstraße: daar kwam de 262, ook op lijn 3, aangereden. Ook dit tramtype kan me totaal niet bekoren: compleet fantasieloos.



De derde straat, vlak voor het pleintje, is de Mergentheimer Straße: daar kwam de 203 op lijn 5 aangereden. Er zijn echt leukere plekken in de stad...



De 4e en laatste foto die ik daar gemaakt heb, is terug in de Wenzelstraße, waar de hierboven vermelde tram met de 267 op lijn 5 kruiste: ik had dus 2 materiaaltypes op 1 foto.
Overigens maakt de dienstregeling, zoals bijna overal, melding over het type tram dat gaat komen, m.a.w. of het al dan niet om een lagevloertram gaat.
De Lijn vindt dit praktisch niet haalbaar, maar in de meeste andere steden met gemengde exploitatie gaat het wel.



focus1965
 
#532 · (Edited)
Nurnberg (Duitsland) 28/07/2012

@ WC EEND: bedankt voor de aanvulling, want over auto's weet ik inderdaad weinig af.

@ Benonie: vroeger liet ik weinig attractieve plekken makkelijk links liggen; nu ik zowat overal terugkom waar ik al ooit geweest ben, probeer ik net die plaatsen op foto te zetten die ik bij vorige gelegenheden al dan niet opzettelijk heb overgeslagen. Daar horen o.a. dus weinig fotogenieke thema's bij...

Maar nu komt Nurnberg aan de beurt: ook dit was maar een tussenstop op weg naar mijn eindbestemming(en). Aan het tramnet is er weinig veranderd de laatste 15 jaar, maar het materieel is grondig gewijzigd: alle hogevloertrams werden vervangen door lagevloertrams. Bij mijn vorig bezoek was de reeks 1100 in aflevering, nu heeft de reeks 1200 er voor gezorgd dat ook de relatief moderne Duwag trams definitief terzijde gesteld konden worden. Deze rijden nu in Krakau rond.

Mijn doel was dus wat nieuwe trams - zeker reeks 1200 - te onderscheppen en daarom heb ik de meeste foto's in de stad gemaakt.

De oudste trams die er nu rijden is de reeks 1000: dit zijn trams die gebouwd werden door AEG in 1995-1996: hieronder de 1008 op lijn 8 in de Allersberger Straße.



In dezelfde straat als hierboven, maar met zicht in de andere richting, staat de 1013 op lijn 8. De digitale lijnaanduidingen zijn niet echt altijd leesbaar en een ouderwets koersbord achter de voorruit moet soelaas brengen...



De volgende reeks zijn de 1100'en: die werden door Adtranz in 1999 afgeleverd. Hieronder de 1107 op lijn 4 langs de Neutorgraben, met zicht op de oude stad: de tram rijdt er immers langs, maar niet door.



De 1115 op lijn 6 rijdt de Neutorgraben op: deze foto wed dus gemaakt vanop ongeveer dezelfde plek als de vorige. Die bocht was perfect: er konden geen auto's in de weg rijden en de deurenzijde kwam volledig vrij.



Ook in de Allersberger Straße lukte het me goed om een deurenkant op foto te zetten: hieronder de 1104 op lijn 9. Zo'n kruispunten zoek ik dus op als ik een bepaalde tram op foto wil zetten, maar niet weet waar die kan zitten.



In de Landgrabenstraße staat de Christuskirche en dat is natuurlijk een dankbaar thema: hieronder de 1123 op lijn 5.



Wat ik specifiek zocht, was niet zo makkelijk te vinden: die nieuwe trams van Stadler. In München blijken die al +/- 5 jaar amper of nooit te rijden (alhoewel?) en ook in Nurnberg is het enthousiasme bijzonder matig. Samengevat: het zijn echt geen hoogvliegers en de inzet van deze trams beperkt zich tot het absoluut minimum.
Ik heb er - met veel moeite - 2 gezien en de eerste is de 1206 op lijn 6 in de Wölckernstraße.



De tweede tram was de 1202, ook op lijn 6, die ik in de Landgrabenstraße op foto kon zetten. Meer van deze wagens reden er volgens mij niet op die zaterdag, want ik heb alle lijnen gezien en ik stond relatief centraal.



Nurnberg bezit een zeer actief trammuseum: al jaar en dag vinden er tijdens het weekend ritten plaats voor het groot publiek onder het lijnnummer 15 en het museum zelf is ook het bezoeken waard. Ik had dit allemaal al gedaan, maar heel toevallig passeerde ik langs de Hainstraße, waar men net een fotoshot aan het houden was met de 305: dit type tram reed bij vorige bezoeken nog vrolijk in de lijndienst rond, maar is dus nu een partytram/museumtram geworden.



Achter de hoek ligt het trammuseum: ik ben er uiteraard even gestopt, waar de koer (als vanouds) goed gevuld was. Het trammuseum noemt "St. Peter" en ligt in de Regensburger Straße.



De uitrij van de 867 + 1116 kon ik gauw op foto zetten; het is zeker niet de leukste plek, maar ik was daar gewoon toevallig verzeild geraakt...



Ik heb nog gauw het museum bezocht (o.a. om te plassen, maar ook om de shop te bezoeken waar ik enige aankopen gedaan heb) en daar de 204 op foto gezet: die wagen is pas in 2003 gerestaureerd (ex werkwagen) en had ik dus nog niet gezien...



Al bij al heeft deze relatief korte stop in Nurnberg toch nog meer opbracht dan ik verwachtte... en moet ik daar in principe de eerste jaren niet meer terugkomen...

focus1965
 
#535 · (Edited)
Stern & Hafferl (Oostenrijk)

Het is extreem zelden dat ik hier een bedrijf belicht en geen stad of tramlijn.
Hier gaat het wel om een zeer bijzonder bedrijf, dat balanceert tussen tram en trein en waarvan de foto's bij mij geklasseerd worden onder de "Oostenrijkse lokalbahnen".
Dit soort lijnen zijn bij ons al heel lang opgeheven, maar daar bestaan ze dus nog wel degelijk en meer nog: ze doen het goed.
Het concept en de bestaansredenen is exact hetzelfde als toen bij ons de buurtspoorwegen ontstonden: het ontsluiten van afgelegen dorpen.
125 jaar later zijn de dorpen nog steeds even afgelegen, maar de lijnen bestaan nog steeds. Daar zijn 2 personen verantwoordelijk voor: Jozef Stern en Franz Hafferl, beide ingenieurs en die in 1887 een bouwonderneming oprichtten en nadien op verschillende plekken concessies bekwamen voor de bouw en exploitatie van (secundaire) spoorlijnen. Beide heren waren ruimdenkend en ver op hun tijd vooruit, want ze hebben ook nog een "elektriciteitsfabriek" gebouwd: hiermee konden ze hun lijnen elektrificeren. Leuk detail: dit is allemaal op minder dan 10 jaar gebeurd! Het toerisme was een bijna onbekend woord, maar toch zijn zij begonnen met boottochten op de Attersee.
De 2 oprichters zijn al lang overleden, maar hun opvolgers zetten hun filosofie nauwgezet voort. In 2012 is Stern & Hafferl een holding geworden, bestaande uit: een zeer belangrijk bouwbedrijf, een spoorlijnexploitant, een reisbureau met reisbussen, een energieleverancier en een bootexploitant.
M.a.w.: wat toen ontstaan is, bestaat nog steeds en kan als zeer succesvol beschouwd worden. De lijnen bedienen onooglijke dorpen waar bij ons amper nog een belbus zou komen: daar wordt doorgaans een uurdienst aangeboden, soms meer, soms een tweeurendienst.
Daar zit natuurlijk veel meer achter: de gemeenten dragen ook maar enkel bij zolang busexploitatie niet goedkoper is; Stern & Hafferl houdt zich dus niet bezig met werkgelegenheidsprojecten en het personeel is veel flexibeler dan bij ons: zij zullen ook bv. hun voertuigen moeten reinigen. Maar daar kom ik in de volgende bijdrage nog op terug.
Mochten Jozef Stern en Franz Hafferl Belgen geweest zijn, zouden dan die buurtspoorweglijnen nog bestaan? Waarschijnlijk niet: het nationaliseren van zo'n lijnen is nooit een goede zaak.

Voor ik aan de foto's begin nog even dit: het materiaalpark bestaat grotendeels uit allerlei oude voertuigen die door de speurneuzen van Stern & Hafferl ergens tegen een zacht prijsje aangekocht worden. De technische ploegen zijn echte vakmannen, want zij moeten stokoud materiaal van allerlei pluimage waar geen wisselstukken meer van bestaan toch maar aan de praat houden - en dit doen ze dus.

Op de lijn Vöcklamarkt - Attersee rijdt al jaren voertuigen die afkomstig zijn van een Zwitserse lokalbahn (AOMC): die voertuigen zijn al meer dan 60 jaar oud, maar verkeren nog in een uitstekende conditie.
Hieronder de 26111 in St. Georgen im Attergau op 29/07/2012.



Het eindstation Attersee dient ook voor het herbergen van het niet benodigd materiaal: last van taggers hebben ze er niet. Op de voorgrond staat de 26109.



De vorige foto's kan men beschouwen als bezigheidstherapie: ik was daar immers al ooit geweest en zoals gezegd: de voertuigen gaan er heel lang mee en het enige dat aan het landschap verandert, zijn de bomen: die worden alsmaar groter...

Een doel van deze reis was de lijn Gmunden - Vorchdorf: daar zijn lagevloertrams ex Innsbruck terechtgekomen: die stad had ik al ooit bezocht en er is sprake van tramverlengingen, maar die vlotten helemaal niet goed en zullen korter uitvallen dan gepland. De foto's en vooral die van de volle stelplaats kan men hier zien en uiteindelijk verhuurt Innsbruck (waarschijnlijk tegen een symbolisch bedrag) enkele (voorlopig 2) van hun nieuwe trams aan Stern & Hafferln, die ze nu inzet op de lijn Gmunden - Vorchdorf. De trams zijn de 307 en 320 en in principe is 1 tram net voldoende om een uurdienst te houden; de lijn is +/- 15 km lang en de rijtijd bedraagt +/- 25 minuten.

Aan het eindpunt in Gmunden Seebahnhof staat de 307 op 29/07/2012 terug klaar voor het vertrek naar Vorchdorf; op de achtergrond is de Traunsee zichtbaar.



Hier een zicht in de andere richting, wanneer de tram net vertrekt. De grote verandering is hier niet alleen het voertuig, maar ook het feit dat het enorm stationsgebouw daar gesloopt is: toen ik er de vorige keer was, stond het er nog.
Het traject is driesporig i.v.m. een aansluiting op een O.B.B. lijn enkele kilometers verder; het derde spoor wordt naar mijn weten niet gebruikt.



Diezelfde 307 had ik eerst enkele honderden meters verder langs de Hochmüllergasse opgewacht om een foto "op volle lijn" te maken; nadien ben ik te voet richting station gelopen.



Op 30/07/2012 heb ik de lijn afgereden en hier en daar een foto gemaakt: het zijn mooie lijnen waar het absoluut niet ontbreekt aan fotomotieven en ze beelden exact uit hoe het hier 100 jaar geleden aan toe ging: enkelsporige lijnen met eenvoudige bovenleidingsconstructie die wat dorpen met mekaar verbinden. Uiteraard wordt gekozen voor het makkelijkste traject, wat niet vreemd is door de bergen en ligt de lijn niet altijd langs de weg. De foto werd gemaakt in Gschwandt bei Gmunden en ik had het geluk dat die dag de 320 dienst deed: alzo heb ik beide wagens in dienst.



De regio heeft recent geld gestoken in het vervangen van de oude halteaccommodatie: de romantische / spartaanse / mooie / lelijke (schrappen wat niet past) houten hutjes werden vervangen door functionele glazen exemplaren, waar de reizigers zittend het voertuig kunnen zien aankomen en waar de nodige informatie ter beschikking is. De halte is dus Falkenohren en de tram is niet gestopt: niemand moest uitstappen en de fotograaf moest niet instappen...



Het zenuwcentrum van Stern & Hafferl ligt in Vorchdorf: daar vindt men de centrale werkplaats en er is zowel een normaalsporige als een metersporige lijn die daar toekomt; de voertuigen die niet rechtstreeks per spoor daar kunnen geraken, worden er op een andere manier gebracht.
Op 30/07/2012 inspecteert een werkman de 307, die de dag ervoor gewoon dienst deed. Ik heb ook een babbeltje gedaan met de chef (al was het maar om proforma de toestemming te vragen om te fotograferen, hoewel dat daar absoluut geen probleem vormt): zijn staf en de reizigers zijn laaiend enthousiast over dit voertuig en de dienstregeling kan veel makkelijker mee gereden worden. Er is een aangroei van het aantal reizigers merkbaar, maar die hebben 1 commentaar: de gangpaden zijn veel smaller en dat zijn de bepakte reizigers niet gewoon! Men hoopt dat deze trams er nog lang kunnen blijven.



Natuurlijk wou ik de aankomst van de 320 ook op foto zetten, temidden van het allegaartje dat daar afgesteld staat.



... en uiteraard ook voor het eigenlijke station:



Rechtover het station van hierboven, is er nog een tweede gelijkaardig station: dat dient als eindstation voor de normaalsporige lijn Lambach - Vorchdorf. Uiteraard is de dienstregeling aansluitend: beide voertuigen komen min of meer gelijktijdig toe en vertrekken terug een 5-tal minuten later.
Want de dienstregeling is gemaakt in het oogpunt van de reizigers en niet voor het personeel wat bezig te houden of net om personeel te besparen. De eventuele uren op overschot (bv. door spitsuurdiensten) worden dan doorgebracht in de werkplaats, maar voor de reiziger is er een uitstekende dienstregeling ter beschikking.
De overstekende dame is de bestuurster van de 320: die was net toegekomen en gaat vermoedelijk even iets drinken of een behoefte doen: dit kan allemaal in de pauze van +/- 5 minuten.
Het voertuig is de 20109: dit voertuig uit de 1954 werd in 1970 aangekocht toen de dienst op de Extertalbahn in Duitsland werd stopgezet... en ondertussen, 42 jaar later, verzorgt het voertuig nog steeds dagdagelijks de dienst...



Er is heel veel materiaal, maar dat komt om 2 redenen: enerzijds neemt Stern & Hafferl nogal moeilijk afscheid van het ouder materiaal en anderzijds is er ook nog materiaal dat enkel in bepaalde omstandigheden dienst doet: getrokken treinen voor scholierenritten / spitsuurritten of historisch materiaal dat voor bijzondere gelegenheden wordt ingezet. En last but not least zijn er nog werktreinen: hier staat de 24103: dat antiek geval werd in 1912 gebouwd en wordt dus nog sporadisch gebruikt voor een werktrein. Hier werden dwarsliggers vervoerd.



Het aantal typen locomitieven, trams en tutti quanti zou me te ver brengen, maar deze 24010 mag zeker ook op de foto: dat voertuig werd in 1980 in Wuppertal (Duitsland) gekocht en was toen al... 70 jaar oud en dateert dus uit 1910! De loc bewijst nog geregeld rangeerdiensten in / langs de werkplaats.



Tot slot een overzichtsfoto, met links de 23103 uit 1921 en die dienst doet als museumvoertuig op de lijn van Gmunden naar Vorchdorf. Rechts is de 24010 te zien.



Dergelijke lijnen bestaan nog enkel door het inzicht van het management, die nog steeds de ideeën van 125 jaar geleden toepassen en de dagdagelijkse inzet en ijver van het personeel. Bij een volgende bijdrage kom ik er nog op terug.

focus1965
 
#536 ·
Grenoble (10 augustus 2012)

Na een vakantie in Frankrijk heb ik weer een kleine voorraad opgebouwd van tramstadreportages. Het wordt zo langzamerhand toch wel leuk om een collectie op te bouwen van verschillende steden.

Grenoble is een van de steden die ik nu kan afstrepen van mijn lijstje. Vriendin met een boek op de camping, en ik een dagje op pad naar een nieuwe stad. Gelegen aan de voet van de Alpen en rondom omgeven door bergen voelde ik mij als in een dal.

Met een modern tramsysteem geopend in 1987 is het inmiddels een van de oudere tramsystemen van onze zuider(over)buren. Het systeem is hierdoor al volwassener en het net is de afgelopen jaren behoorlijk uitgebreid. Momenteel heeft het geheel een netlengte van 33,6 kilometer.

Alors, wie verder wil lezen over het tramsysteem van Grenoble kan zich wenden tot Wikipedia. Hieronder een korte impressie van mijn dagje aan deze stad. Na het parkeren van de auto in één van de Parc+Relais van de stad kocht ik een dagkaart om zonder zorgen het gehele net te berijden.


[Ii]Twee Citadis 402-trams van lijn C kruisen elkaar bij de halte Neyrpic - Belledonne.[/I]

Op de augustusvrijdag van mijn bezoek werd het leeuwendeel van de diensten gereden met een van de 50 Citadis 402-trams uit de serie 6001-6050. In 2005 kwamen de eerste 35 voertuigen, in 2009 aangevuld met 15 vrij identieke trams.

Echt vol waren de trams niet, in tegenstelling tot sommige andere tramsteden. De frequenties in Grenoble waren ook niet erg hoog, met tienminutendiensten op drie van de vier lijnen, en kwartierdiensten op de lijn D. Drie van de vier lijnen deden het onderwijscomplex in het oosten van de stad aan, waar een serene rust heerste. Er zal een verband geweest zijn.


Interieur van de Citadis 402-trams, imiddels een bekend gezicht.



TAG 2023 bij de eindhalte van lijn D te Hector Berlioz Universites.



En een andere TFS-trams in bewegend beeld.



Tot slot een foto van het interieur van de TFS-trams, de kleuren komen overeen met die van de Eurotrams in Straatsburg.
 
#537 · (Edited)
Nice (18 augustus 2012)

Zaterdag 18 augustus had ik de mogelijkheid om het trambedrijf van Nice een bezoek te brengen. In combinatie met een landentripje naar Monaco ging ik samen met mn vriendin kort naar Nice toe.

Het is een van de steden in Frankrijk die in de afgelopen jaren een nieuw trambedrijf heeft gekregen. In combinatie met een opknapbeurt van de omgeving van de tramlijn heeft de tram de stad een stuk mooier gemaakt.


Stel 001 passeert de Place de Massena.

Het in 2007 geopende trambedrijf is in vele opzichten een trambedrijf zoals we dat kennen van andere Franse tramsteden. 1 lijn die een aantal buslijnen heeft vervangen. De lijn is een succes, het aantal reizigers is toegenomen van 70.000 per dag in 2008 naar 90.000 in 2011. De 21 Citadis 302-trams, zo'n beetje in elke Franse tramstad aanwezig, kunnen het vervoer niet meer aan, ondanks de alsmaar stijgende frequentie (nu tot elke 4 minuten van 08:30 tot 19:00). De trams zitten vol. Een deel van het wagenpark wordt in december 2012 uitgebreid met 2 modules en worden zo Citadis 402-trams.


Avenue Jean Médecin met een tramstel door deze drukke winkelstraat.

Een opvallendheid van de tram in Nice is dat twee van de mooiere pleinen waar de tram overheen rijdt niet voorzien zijn van bovenleiding. De haltes voor deze pleinen gaat de pantograaf omlaag en rijdt de tram op accu's het plein over. Dit is een ander systeem dan Bordeaux, waar in het centrum van de stad ook niet met bovenleiding wordt gereden. In Bordeaux is er een systeem van een derde rail tussen de rails.



Twee verschillende trams rijden op accu's het Place de Massena over.


De straat waar de Place de Massena op uitkomt is ook deels niet voorzien van bovenleiding. Op de foto staat een tram bij de halte Opéra Vieille Ville.


Het was heet in de stad, op de achtergrond is de weg wazig. Een tram bij de halte Jean Médicin


Twee trams kruisen elkaar bij de halte Massena. Hier liggen de tramsporen verzakt in de straat, zodat de halte minder opvalt in het straatbeeld.


Bij de eindhalte Las Planas in het noordwesten is de stalling annex werkplaats gebouwd. De eindhalte van de tram is hier ook gebouwd, vanwaar je via een aantal grote ruiten zo de werkplaats in kan kijken. Bovenop de stalling is een grote Park & Ride gebouwd, de reden voor mij om hier mijn auto te parkeren.


Les Planas, vanuit de stalling komt een nieuwe diensttram binnenrijden.


Interieur van de trams

Het succes van deze eerste lijn smaakt in de stad naar meer en uitbreidingen in de toekomst zijn dan ook te verwachten. Lijn 1 wordt uitgebreid en er komen ook drie andere tramlijnen bij, als eerste lijn 3 in 2015. Later volgt ook onder meer lijn T2, waar nu al de verwachting van is dat deze elke 4 minuten moet gaan rijden met 44 meter lange trams en door eentramtunnel in hartje centrum (zie hier een kaartje). Al met al is Nice een stad om de gaten te houden, want er gaat nog genoeg gebeuren!
 
#538 · (Edited)
Gmunden (Oostenrijk): 29/07/2012

@ Slagathor: nog eens hartelijk bedankt voor het bijhouden van de index op het eerste blad!

@ Busfoto: ik zoek zelden warme bestemmingen op tijdens de zomer: ik verbrand nogal snel en zweet me bovendien te pletter... en bovendien zijn de lichtomstandigheden dan ook niet altijd optimaal, maar het neemt niet weg dat het leuke bijdragen zijn! Wat Nice betreft: men was in eerste instantie radicaal tegen de tram, omdat de bovenleiding... de karnavalstoet zou hinderen! Dat is dus de redenen waarom er op 2 stukken (waarvan 1 helemaal niet in de historische binnenstad) geen bovenleiding hangt en de trams op accu rijden. Wat dat betreft, is men zorgvuldig te werk gegaan: de bovenleidingsloze sectie begint na een halte en eindigt ook voor een halte!
Wat Grenoble betreft: een stad die heerlijke fotomotieven biedt. Ik heb ook al veel redenen meegemaakt waarom de tram onverwacht de rit niet uitdeed, maar een overval met een kalasjnikov behoort nog niet tot de straffe verhalen! Ik zou dit eerder verwachten in een "marginale bestemming" (© X38), maar toch niet in Grenoble...

Nu mijn volgende bijdrage: Gmunden. Dit is een tramlijn van superlatieven: het is de kortste reguliere tramlijn ter wereld (2,3 km) dat zich bovendien in de top 3 mag nestelen van de steilste lijn ter wereld, tesamen met Linz en Lissabon: hellingen van meer dan 10 % voor een tramlijn met gewone adhesie zijn heel zeldzaam.
Dat deze lijn nog bestaat, is ook hier gewoon te danken aan Stern & Hafferl, die dat lijntje als sinds 1894 ononderbroken uitbaat. Aan de politiek zal het niet liggen: met de regelmaat van de klok komt er wel iemand met het idee aandraven om de lijn te verbussen, wegens vermoedelijk goedkoper. Zeker toen er ook een klein stadsbusnetje ontstaan is in Gmunden, gingen er stemmen op om die tramlijn ook maar meteen te verbussen, wat dus nooit gebeurd is.
Dat de tramexploitatie goedkoper is dan bussen, komt dus door de filosofie van Stern & Hafferl: er zijn 3 trams ter beschikking, waarbij de 8 een echt nieuwe tram betreft uit 1961; de 9 en 10 dateren uit 1952 en werden +/- 25 jaar later van de Vestische Strassenbahn (Duitsland) overgenomen; deze 3 wagens verzorgen dus al decennia lang de dienst. Dit is overtuigend genoeg om aan te tonen dat de tram economisch rendabeler is dan een bus!
Wat het personeel betreft: er werken daar 6 (zes) man en die doen allemaal alles: onderhoud en reiniging van de trams en stelplaats en natuurlijk ook met de trams rijden. Verder verkopen ze ook de nodige vervoersbewijzen en daarnaast doen ze ook het secretariaatswerk: na afloop van de dienst wordt de PC opgezet en de nodige gegevens worden ingevoerd en de paperassen worden in een kaft gestoken, die ordentelijk uit een kast wordt genomen en er nadien terug wordt ingezet: de volgende collega moet die kaft ook terugvinden!
Iedereen doet daar exact hetzelfde: de ene dag met hemd en das de tram besturen en de andere dag in overall in het atelier werken. Ook hier geldt hetzelfde als op die lokale lijntjes: het is dankzij de inzet en de wil van het personeel dat de stadstram van Gmunden heden nog bestaat - en uiteraard het management dat geen geld over boord gooit.

Gmunden hoefde ik niet te bezoeken: dat had ik ooit al eens gedaan en uiteraard was daar niets veranderd, maar: 1. ik wou die lijn naar Vorchdorf bezoeken met die trams ex Innsbruck en 2. tijdens het weekend van 28 en 29 juli reed er een museumtram: dat had ik daar nog niet gezien.
De museumtram was de 5 en de reguliere tram de 8.
De lijn verbindt het treinstation van de O.B.B. met het stadscentrum: dit station ligt echt afgelegen, maar de stad is ook rond de Traunsee ontstaan en wie vindt dat 2 km maar gefietst of gewandeld moet worden: de hellingen zijn daar steil.
Ik zal de lijn virtueel belichten vanaf het station: in de Bahnhofstraße is de 8 net vertrokken van haar eindpunt; op de voorgrond is er nog een goederenloods te zien en het eigenlijke stationsgebouw en trameindpunt bevindt zich +/- 100 meter verder links, maar is door veel vegetatie alles behalve fotogeniek.



In het begin van de Alois Kaltenbruner-Straße ligt de stelplaats: die telt 2 sporen en de museumtram was net buitengereden en wordt ingehaald door de diensttram.



Op dezelfde plek als hierboven gemaakt, nl. op de koer van de stelplaats, met de nieuwe elektriciteitscentrale: lang geleden gebouwd door... Stern & Hafferl, maar nu doorverkocht aan Energie AG.



Van het buitenrijden van de 5 heb ik geprofiteerd om in de stelplaats een in mijn verzameling ontbrekende tram op foto te zetten: het is de 100 en het betreft een open tram, die ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan werd overgenomen van de Postlingbergbahn uit Linz. Er zijn dus 2 museumtrams, maar de open tram wordt enkel ingezet bij heel mooi weer: dat was dus het geval niet op 29/07/2012... Wat de nummering betreft: in Gmunden is men gewoon blijven doornummeren vanaf 1; de laatst aangekochte draagt het nummer 10 en die 100 is gewoon een jubileumnummer.
Overigens was het toen ook aflos van de reguliere dienst: het is zo dat zag dat de bestuurder naar een bureau ging om zelf allerlei formaliteiten te vervullen...



Enkele meters voorbij de stelplaats is er een winkel met een trap naar het eerste verdiep: vorige keer was het bewolkt en druk en nu ook niet anders.
Overigens hebben de tweerichtingtrams maar deuren aan één kant: dat bespaart duidelijk op onderhoud en de perrons bevinden zich steeds aan dezelfde zijde!



Naarmate de stad genaderd wordt, wordt het traject leuk: dit is ook de Alois Kaltenbruner-Straße met deze keer de museumtram.



Als ik me gewoon omdraaide, kon ik langs de trap naar beneden naar de halte "Tennisplatz": daar heb ik ook de kruising tussen beide trams op foto gezet.



De dag nadien (30/07/2012) ben ik gauw nog even naar de tramlijn gereden: het weer was afschuwelijk, maar ik wou even zien welke tram de reguliere dienst deed: het was toen de 10. Die heeft een andere kop en deze keer heb ik er op gelet dat ik een deurenkant op foto zette: de meeste foto's van de dag ervoor had ik aan de blinde kant gemaakt...



Nadien wordt het traject er maar fraaier en fraaier op: het geel kasteeltje in de Alois Kaltenbruner-Straße prijkt op veel postkaarten, maar toen waren de bomen nog zo hoog niet en was er nog geen overbuur begonnen met de bouw van een enorm huis...



Op dezelfde plek heb ik de tram opgewacht die terugkwam vanuit de andere richting. Uiteraard had dit een achterliggende reden: ik wou daar ook de museumtram onderscheppen, want het zicht is adembenemend mooi!



Nog geen 100 meter verder ligt de Kuferzeile: daar is ook de hoofdzetel van Stern & Hafferl gelegen, een gebouw dat ze uiteraard zelf (bouwfirma!) neergezet hebben en die de hele holding herbergt. Uit de vorige foto's blijkt ook duidelijk dat het geen vlakke lijn betreft.



Die Kuferzeile is een heerlijke, ouderwetse smalle straat, waar de trams uiteraard in 2 richtingen rijden en de auto's in 1 richting. In het begin van de straat gaat er wel een licht flikkeren als de tram uit tegenovergestelde richting zal komen... Overigens: ziet u hier al een bus rijden?



Na de Kuferzeile wordt de Esplanade bereikt: die straat ligt aan de Tauernsee en daar eindigt ook de tram. De Kuferzeile kan men nog net op de achtergrond zien.



De Esplanade is de enige echte invalsweg naar en van de stad en dus heel druk wat autoverkeer betreft: het is mikken en gokken om een foto te maken, maar het is me telkens gelukt: er staan enkele mooie gebouwen, zoals hier.



De lijn eindigt op een plek die Franz-Josef Platz genoemd wordt, maar liep ooit nog een beetje verder, maar dit is verkeerskundig hopeloos: aan het roze gebouw is een druk kruispunt gelegen en nadien wordt de straat nog smaller. Men spreekt wel over een verlenging, zelfs naar het Seebahnhof (20' vlakke weg te voet), maar of dit ooit gerealiseerd zal worden...
Aan het huidig eindpunt staat de museumtram te wachten...



... die even later gezelschap kreeg van de gewone tram:



focus1965
 
This is an older thread, you may not receive a response, and could be reviving an old thread. Please consider creating a new thread.
Top