Niemal każdy turysta jest zadowolony z wizyty w Zamościu i chce tu jeszcze wrócić. Taki obraz wyłania się z wyników badań, jakie w lipcu przeprowadziła grupa badaczy Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Jutro będą po raz pierwszy oficjalne zaprezentowane.
– Wszystko, co zobaczyłam w Zamościu zaskoczyło mnie na plus – zapewnia Aleksandra Gawron z Warszawy. – Macie tak piękne Stare Miasto, że przy nim Warszawa wypada blado – dodaje Marta Karczewska, również studentka SWSP. – A mieszkający w Zamościu ludzie są naprawdę fantastyczni. Tacy ciepli, serdeczni i bardzo otwarci – mówi ich koleżanka Maria Olszewska.
Jak zamościanie widzą Zamość?
Wszystkie trzy studentki, pod okiem pochodzącej z Zamościa Anny Jawor, socjologa kultury prowadziły w lipcu badania pt. „Percepcja Zamościa przez turystów". Polegały one na „obserwacji uczestniczącej" oraz wywiadach kwestionariuszowych, którymi objęto 100 osób: nie tylko Polaków, ale także gości m.in. Australii, Rosji, Argentyny, Niemiec , Francji i Ukrainy.
Turyści mieli m.in. za zadanie określić w skali od 1 do 10 atrakcyjność Zamościa w porównaniu z innymi polskimi miastami. Co się okazało? Zanim „statystyczny respondent" przyjechał do Zamościa zdążył zwiedzić Warszawę, Kraków, Lublin, Gdańsk, Łódź, Poznań, Wrocław, Rzeszów, Kazimierz, Sandomierz i Katowice. I, co ciekawe, Zamość oceniał najwyżej (szczegóły poniżej).
– Oczywiście, trzeba wziąć pod uwagę, że działał tu tzw. efekt świeżości. Ostatnio przeżyte emocje – w tym przypadku przeżywane na bieżąco – oddziałują silniej. Respondenci tu właśnie byli, mieli świeże wrażenia, jak wiemy bardzo pozytywne, więc ten fakt, że odpowiadali w tym właśnie miejscu, którym właśnie zostali zauroczeni, mógł wpłynąć na taką a nie inną deklarację – przyznaje Anna Jawor.
Tak czy inaczej, badania wykazują, że 97 procent przebadanych uznało wizytę w Zamościu za udaną, a 81 procent stwierdziło, że miasto im się podoba lub wręcz zachwyca. Większość zadeklarowała też, że jeszcze tu wróci, a niemal wszyscy stwierdzili, że to samo polecą swoim znajomym.
Co w Zamościu podoba się gościom najbardziej? Z badań wynika, że szeroki zakres prac modernizacyjnych, zwłaszcza pięknie odrestaurowane zabytki Starego Miasta, oryginalne podwórka. Są także pewne zastrzeżenia, ale o nich mówili tylko nieliczni (szczegóły poniżej)
– Ja sama byłam w Zamościu kilka lat temu i podczas ostatniej wizyty byłam mile zaskoczona, jak wiele na korzyść się tutaj zmieniło – mówi Aleksandra Gawron. I zapewnia, że z przyjemnością będzie do Zamościa wracać.
Jutro, wspólnie z koleżankami i Anną Jawor przedstawi wyniki swoich badań podczas konferencji „Promocja Ziemi Zamojskiej – szansą na rozwój społeczno-gospodarczy regionu", która o godz. 13 rozpocznie się w zamojskim Ratuszu.
Program Konferencji „Promocja Ziemi Zamojskiej – szansą na rozwój społeczno-gospodarczy regionu".
Zamość najpiękniejszy
Jak turysta ocenia atrakcyjność miast? (w skali od 1 do 10)
Zamość – 8.56
Kraków – 8.54
Wrocław – 8.5
Gdańsk – 8.3
Sandomierz – 8.25
Lublin – 7.86
Poznań – 7.68
Warszawa – 7.36
Kazimierz – 7.25
Rzeszów – 7
Łódź – 6.13
Katowice – 5.5
Mogłoby być lepiej
Na co narzekali goście?
– brak oferty śniadaniowej w lokalach
– szkoda, że reszta miasta nie jest równie ładna jak starówka
– kuchnie w restauracjach zamyka się kuchnię przed północą i po godz. 23 nie można już zjeść nic ciepłego
– uboga oferta nocna miasta
Badały nam turystów
Badanie zostało przeprowadzone w lipcu przez zespół badawczy Koła Kulturoznawczego Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej (proszę nie przekręcić nazw!) w Warszawie pod kierunkiem Anny Jawor, socjologa kultury, autorki m.in. książek „Kultura w mieście idealnym" (2009) i „Europolizacja. Kultura i dopełnianie europejskości na przykładzie Zamościa" (2011). W dowodzonym przez nią zespole pracowały: Aleksandra Gawron, Marta Karczewska i Maria Olszewska.
Jak to wyglądało?
Badaczki przeprowadziły obserwację uczestniczącą oraz wywiady kwestionariuszowe. Badaniem kwestionariuszowym objęto stu turystów. Próba do badania została dobrana bardzo popularną w Stanach Zjednoczonych metodą mall intercepts, czyli przychwytywania respondentów po drodze. Badani byli zarówno turyści indywidualni, jak i członkowie zorganizowanych wycieczek, pielgrzymek czy obozów studenckich. Zarówno osoby, które już znały Zamość, jak i te, które odwiedziły Zamość po raz pierwszy.
Obserwacja uczestnicząca – badaczki wcieliły się w rolę turystów, spędzając czas i rozmawiając z nimi.
Z czym kojarzy się Zamość?
Można wyróżnić kilka grup tematycznych, z których Zamość przywodzi na myśl skojarzenia.
Dominujący obszar to architektura i zabytki Starego Miasta (49,2%): rynek, starówka, ratusz oraz twierdza, kamienice i katedra.
Drugim obszarem skojarzeniowym jest szeroko pojęte dziedzictwo kultury (24,4%) i takie pojęcia jak: Jan Zamoyski, renesans, Dziedzictwo Kultury UNESCO, historia, Ordynacja Zamojska, miasto idealne, hejnał, obyczaje, Ormianie....
Trzecim obszarem są sformułowania wartościujące (wszystkie nacechowane pozytywnie) (9,6%): pozytywne uczucia, piękno, cisza i spokój, czystość, dobrzy, otwarci i sympatyczni ludzie.
Pozostałe skojarzenia dotyczą różnorodnych zagadnień, odnoszą się m.in. do festiwali muzycznych (festiwale jazzowe, koncerty z telewizji), do zieleni (Park Miejski, drzewka), do regionu (Roztocze, Polska Wschodnia, Lwów, Zwierzyniec) i do gastronomii.
Zamościanie, zamościanie
Proszeni o wskazanie twórców kultury związanych z Zamościem, badani zdecydowanie najczęściej wymieniali pochodzącego z Zamościa legendarnego piosenkarza i poetę Marka Grechutę. Drugie miejsce przypadło Janowi Zamoyskiemu – założycielowi Zamościa, kanclerzowi i hetmanowi wielkiemu koronnemu, ale nade wszystko wybitnemu humaniście i jednemu z najhojniejszych w historii mecenasowi kultury. W dalszej kolejności badani wskazywali genialnego poetę i – to jego mniej znane oblicze – zamojskiego notariusza Bolesława Leśmiana oraz włoskiego architekta, projektanta Zamościa Bernarda Moranda. Dalej uplasowali się m.in. działaczka socjalistyczna Róża Luksemburg i lider zespołu VOX Witold Paszt.
Najpopularniejsze miejsca w Zamościu
Miejsca cieszące się największym zainteresowaniem turystów to Rynek Wielki (97% respondentów w trakcie badania już go odwiedziło lub zamierzało go odwiedzić), katedra (86%), twierdza i fortyfikacje (76%) oraz Park Miejski (70% badanych miało chęć go zwiedzić). Dalej uplasowała się Rotunda (63% chętnych do jej odwiedzenia) oraz Akademia Zamojska, ZOO i synagoga.