Jeta në Kosovë debaton për ndërtimet ilegale në Prishtinë
18 shtator 2008
Emisioni i kësaj jave, “Jeta në Kosovë”, i ka hedhur një vështrim përhapjes së ndërtimeve ilegale në Prishtinë.
A ka Prishtina Plan të Zhvillimit Urbanistik dhe nëse po, pse nuk po zbatohet? Çfarë po bëjnë autoritetet për të parandaluar shkatërrimin e hapësirave publike nga ndërtimet ilegale? A janë kontraktorët e ndërtimeve dhe bashkëpunëtorët e tyre mbi ligjin?
Për t’i diskutuar këto çështje, të ftuar në panel ishin:
Shiqeri Spahiu – Drejtor për Urbanizëm, Kadastër dhe Mbrojtje të Ambientit në KK të Prishtinës;
Lulzim Nixha – Arkitekt dhe ish-drejtor për Urbanizëm dhe Mbrojtje të Ambientit;
Sylejman Ramadani – Udhëheqës i lagjes “Lakrishte”;
Shemsi Veseli – Anëtar i KK nga ish-opozita dhe banor i lagjes “Bregu i diellit”;
Disa pronarë të kompanive të ndërtimit në Prishtinë, ishin të ftuar që të marrin pjesë në debat, por kanë refuzuar.
I pyetur se çfarë ka bërë qeveria aktuale komunale për problemin e ndërtimeve ilegale, Spahiu tha se ndërtimet brenda Prishtinës janë ndaluar plotësisht.
Ai tha se më shumë se 700 ndërtesa janë ndërtuar ilegalisht gjatë fushatës zgjedhore, por shumica e tyre kanë qenë në zonat rurale ose në periferi të Prishtinës, si në Çagllavicë.
Ai tha se numri i rasteve brenda qytetit të Prishtinës ishte relativisht i vogël.
Spahiu tha se që nga ardhja e qeverisë së re komunale, asambleja ka aprovuar 46 prej 713 aplikimeve për leje ndërtimi.
Ai tha se numri i vogël i lejeve të lëshuara në kryeqytet është për shkak të numrit të vogël të inxhinierëve dhe inspektorëve të kualifikuar.
Nixha tha se janë ndërtuar më shumë ndërtesa sesa janë lëshuar leje, për shkak të mungesës së bashkëpunimit në mes të agjencive relevante të asamblesë.
Nixha tha se ekipi i tij është dashur të përgatisë një plan strategjik për Prishtinën vetëm për tre muaj, krahasuar me tri vite, që ka marrë kohë një plan i tillë i përgatitur nga ish-arkitekti i qytetit, Rexhep Luci, i cili ka vdekur në rrethana misterioze.
Ai shtoi se një plan urbanistik pa statistika të sakta të popullatës, nuk mund të jetë i përshtatshëm apo i kompletuar.
Shemsi Veseli tha se përgjegjësia për situatën aktuale është e institucioneve kompetente, të cilat nuk po e mbrojnë interesin publik. Ai tha se ka një hallkë korrupsioni në mes kontraktorëve dhe zyrtarëve komunal.
Emisioni është xhiruar në javën e njëjtë, kur (vite më parë) ishte vrarë arkitekti i mirënjohur nga Prishtina, Rexhep Luci.
Veseli deklaroi se vrasja e Lucit ishte orkestruar nga kontraktorët, të cilët kanë pasur për qëllim që të ndërtojnë me zor (pa leje) në kryeqytet.
Spahiu tha se ndërtimet, të cilat nuk i kanë ndjekur procedurat e nevojshme, janë shkatërruar, derisa ka raste kur ndërtuesve u është dhënë mundësi që vet të bëjnë përmirësimet, sipas asaj që u është lejuar.
“Çdo individ që dëshiron të ndërtojë diçka, është i informuar për të gjitha kriteret e nevojshme, në zyrën për Urbanizëm në KK të Prishtinës,” tha Spahiu.
I pyetur se pse këto informata nuk janë të plasuara në faqen zyrtare të internetit, Spahiu tha se janë duke u ndërmarrë hapa për ta rregulluar këtë gjë.
Sylejam Ramadani, udhëheqës i lagjes “Lakrishte”, e potencoi se shumica e qytetarëve janë të panjoftuar me detajet e planifikimit urbanistik dhe banorët e Prishtinës ”janë duke jetuar në një kaos urban, ku ju mungon infrastruktura, plani dhe hapësira e duhur.
Një reportazh nga lagja e Lakrishtës, e përgatitur nga Jeta Abazi, u fokusua në hapësirën e ngushtë dhe rrugët e mbipopulluara të kësaj lagje.
Banorët ankoheshin për ndotjen e ajrit nga punimet në ndërtim dhe thanë se kanë dorëzuar një peticion në asamblenë komunale, por nuk kanë pranuar përgjigje.
Spahiu tha se problemet në këtë lagje janë të përkohshme dhe se do të zgjidhen sapo të përfundojnë ndërtimet.
Nixha dhe Spahiu hasën në mospajtim në lidhje me atë se cila agjenci është e thirrur që të japë leje ndërtimi në Prishtinë.
Veseli theksoi se derisa banorët e Lakrishtës kanë kërkuar ndërtimin e një çerdheje, e një shkolle fillore dhe dy shkollave të mesme, megjithatë, janë duke u ndërtuar vetëm ndërtesa shumëkatëshe.
Reportazhi shfaqi edhe ndërtimet ilegale të ndërtuara kohëve të fundit afër spitalit të Prishtinës.
Një tjetër reportazh, i përgatitur nga Betim Musliu, vuri në pah faktin se sa të pafuqishëm mund të jenë qytetarët dhe disa zyrtarë qeveritar, karshi investitorëve dhe firmave të mëdha të ndërtimit.
Në mesin e atyre që nuk kanë mundur t’i parandalojnë ndërtimet ilegale, është ministrja e drejtësisë, Nekibe Kelmendi.
Kur një ndërtesë tetë katëshe ishte ndërtuar në rrugën, në të cilën jeton ministrja e drejtësisë, ajo e ka raportuar rastin tek autoritetet, përfshirë edhe policinë lokale, por asgjë nuk ishte ndërmarrë.
Kryetari i Prishtinës, Isa Mustafa, tha në reportazh se komuna do ta monitorojë çështjen e ndërtimeve dhe do t’i marrë masat e nevojshme, përfshirë edhe suspendimin e projekteve dhe urdhërimin për shkatërrim.
Nixha theksoi se njerëzit vazhdojnë të blejnë apartamente ilegale, për arsye se ato janë më të lira, meqë nuk është paguar për leje, si dhe kualiteti i ndërtimeve është i ultë.
Veseli paralajmëroi se shkatërrimi i objekteve ilegale mund të jetë selektiv për shkak të zyrtarëve publik, të cilët edhe vet janë të përfshirë në këto ndërtime ilegale. Dhe ai akuzoi Spahiun dhe Nixhën për ndërtimin e anekseve ilegale në ndërtesat e tyre.
Spahiu tha se e ka bërë këtë për qëllime strehimi (akomodimi) dhe jo për fitime komerciale.
Panelistët u pajtuan se nuk ka mirëkuptim në mes arkitektëve të Kosovës që ata nuk duhet të punojnë me kontraktorët që përfshihen në projektet e ndërtimeve ilegale.