Projekty RŻD na Igrzyska Olimpijskie w Soczi 2014.
W kwietniu 2010 r. Komitet Organizacyjny XXII Olimpiady Zimowej i XI Zimowych Igrzysk Paraolimpijskich w Soczi (2014 r.) podpisał umowę z Kolejami Rosyjskimi (RŻD) na obsługę transportową tych imprez. Na terenach olimpijskich Koleje Rosyjskie zbudują łącznie 157 km torów. Większość miejsc budowy znajduje się w górach, w tych trudnych warunkach geologicznych jest budowanych 11 tuneli o łącznej długości 30 km, a także 6 obiektów kubaturowych, z których dwa są już gotowe. Ogółem trzeba zbudować 14 tuneli, w tym 11 tuneli kolejowych i 3 drogowe. Do wiercenia tuneli używane są maszyny TBM (Tunnel Boring Machine) o średnicy do 13 m. W ramach inwestycji olimpijskich RŻD budują pierwszy most wiszący w południowej Rosji; ma mieć rozpiętość 312 m i całkowitą długość 807 m. W 2009 r. RŻD zbudowały w rejonie Soczi dwa terminale towarowe dla obsługi dostaw materiałów budowlanych. Były to dwa pierwsze obiekty zbudowane zgodnie z rządowym programem olimpijskim.
W lutym 2012 r. nastąpiło otwarcie 2,8-km linii kolejowej z miejscowości Adler do lotniska w Soczi. RŻD uruchomiły też pierwsze pociągi, które kursują pomiędzy centrum Soczi a lotniskiem. Linia kolejowa Adler – lotnisko Soczi to druga już zakończona inwestycja olimpijska. Obecnie na trasie kursują elektryczne zespoły trakcyjne produkcji rosyjskiej, ale w 2014 r. mają być zastąpione zespołami typu Desiro Rus (produkcji Siemensa). Te nowe zespoły produkcji niemieckiej nazwano „Łastoczka” (jaskółka). Są one przystosowane do przewozu osób niepełnosprawnych.
Na lotnisku w Soczi zbudowano nowoczesny dworzec kolejowy, z akustyczną i wizualną informacją pasażerską o pociągach, miejscach noclegowych, drogach ewakuacji z dworca. Wszystkie trasy dla pieszych w rejonie dworca, a także perony i windy wyposażone są w urządzenia ułatwiające poruszanie się osobom niepełnosprawnym.
Budowa linii Adler - lotnisko w Soczi wymagała pokonania wielu trudności, gdyż biegnie ona przez bardzo trudny teren miejski i wzniesienia. Trzeba było zbudować dwa tunele (długości 164 m i 368 m), 3 wiadukty o łącznej długości 750 m i 44-m most na rzece Bolszaja Hirota.
Jednak najtrudniejszym ze wszystkich projektów olimpijskich jest budowa połączenia drogowo-kolejowego pomiędzy leżącą na wybrzeżu Morza Czarnego miejscowością Adler a górskim uzdrowiskiem Alpika-Service, gdzie odbędzie się Olimpiada. Dzięki temu nowemu 48-km połączeniu podróż z Parku Olimpijskiego, zlokalizowanego na wybrzeżu w rejonie Soczi do miejscowości Krasnaja Polana, będzie trwała tylko pół godziny. Trasa kolejowa ma obsługiwać 8.500 osób na godzinę, a drogowa - 11. 500 osób; mają być gotowe w kwietniu 2013 r. Zbudowany też będzie drugi tor na istniejącej linii Soczi - Adler – Wesołoje.
Linia kolejowa Adler – Alpika-Service będzie linią 1-torową, z mijankami, zelektryfikowana napięciem 25 kV 50 Hz. Zostaną na niej zbudowane dwie nowe stacje – stacja przelotowa Estosadok i stacja końcowa Alpika-Service, skąd będą przesiadki na kolejki linowe. Ta linia ma być gotowa w kwietniu 2013 r. Połączenie drogowe ma liczyć 46,5 km i ma mieć 6 skrzyżowań z istniejącymi drogami. Będzie poprowadzone wzdłuż rzeki Mzymta. Zarówno linia kolejowa, jak i droga będą przecinać Park Narodowy w rejonie Soczi. Dla zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne RŻD we współpracy z organizacjami ekologicznymi Greenpeace i World Wildlife Fund postanowiły zbudować przez park mosty i wiadukty zamiast dróg. Powstała w ten sposób trasa ma 71 mostów i wiaduktów o łącznej długości 37 km. To rozwiązanie ograniczyło niezbędną wycinkę drzew z 7,5 do 2 hektarów. Układanie płyty betonowej pod tor na linii Adler – Alpika-Service ma być zakończone do sierpnia 2012 r., a otwarcie nowej stacji kolejowej w Adlerze planowane jest na listopad 2012 r.
Najtrudniejszą sprawą będzie wywiercenie 6 tuneli na linii Adler – Alpika-Service. Do pomocy zaproszono specjalistów z renomowanej szwajcarskiej firmy Amberg Engineering Ltd, Regensdorf-Watt. Zespół doradców sporządza cotygodniowe i comiesięczne raporty o prowadzonych wierceniach. Newralgicznym miejscem budowy pod względu ukształtowania terenu jest zespół tuneli na 23. kilometrze trasy. Będzie tam 3,2-km tunel drogowy, 4,6-km tunel kolejowy oraz galeria dla prac utrzymaniowych i bezpieczeństwa ruchu. Projekt ten otrzymał w 2011 r. w Hongkongu międzynarodową nagrodę „Wielkie Projekty Tunelowe Roku” jako najbardziej skomplikowany tunel wykonywany obecnie na świecie.
Innym projektem realizowanym w związku z igrzyskami jest poprawa przelotowości linii biegnącej z Moskwy przez Krasnodar i Tuapse do Adleru i Soczi (odległość z Moskwy do Taupse wynosi 1500 km). Postanowiono wzmocnić 103-km 1-torowy odcinek pomiędzy Tuapse a Adlerem. Planowane jest dobudowanie 30 km mijanek w dziewięciu miejscach. Ta inwestycja pozwoli na przewożenie dodatkowo ponad 86.000 dziennie, tj. 60% pasażerów, którzy mogliby przylecieć na igrzyska samolotami.
Ponieważ zaraz po zasadniczych igrzyskach odbędzie się w Soczi Paraolimpiada, RŻD zamierzają uruchomić nowe pociągi, a także dostosować stacje do przewozu osób niepełnosprawnych. W tym celu przebudowywane są dworce w Dagomys, Soczi, Macesta i Chosta. Te prace miały być wykonane do kwietnia 2012 r.
Dla osób niepełnosprawnych RŻD zamówiły wagony ze specjalnymi, większymi przedziałami. Mają w nich być podnośniki do wózków inwalidzkich, pasy podtrzymujące, odpowiednie oznakowanie i systemy informacyjne
.
Ze względu na położenie Soczi w strefie uzdrowiskowej wszystkie budowane na olimpiadę obiekty muszą spełniać wymagania ekologiczne. W celu ochrony tamtejszej unikalnej przyrody specjaliści RŻD opracowali środki zabezpieczające przed zanieczyszczaniem wód gruntowych, gleby i powietrza, w zakresie gospodarki ściekami i rekultywacji gleby. Na czas prowadzonych robót woda jest użytkowana w obiegu zamkniętym, nie dopuszcza się do jej wycieków. Zużyta woda jest filtrowana i oczyszczana biologicznie.
Dla zminimalizowania negatywnych skutków budowy obiektów olimpijskich RŻD posadziły w latach 2009-2011 w Parku Narodowym w Soczi ponad 35.000 drzew i innych roślin będących pod ochroną. Do rzek Mzymta i Szake wpuszczono w tym okresie ponad 2,5 mln łososi, karpi i jesiotrów z Morza Czarnego. Dla ochrony unikalnych krzewów i drzew na terenie parku RŻD początkowo rozważały budowę połączenia drogowo-kolejowego do obiektów olimpijskich inną trasą. Ostatecznie zdecydowano się na budowę wyżej opisanych mostów i wiaduktów.
Oprac. M. Rabsztyn