[Łódź] Łódź w obiektywie filmowym

Gwoli przypomnienia.

http://www.skyscrapercity.com/showpost.php?p=16962125&postcount=128

Łódź filmowa

Chciałbym przez swój post pokazać jak dużo dla świata filmowego znaczyła Łódź w latach PRL –u, tutaj działała po wojnie najlepsza szkoła telewizyjna i teatralna, tu w Łodzi wykładało wielu znanych wykładowców i twórców filmowych i teatralnych. Zainspirowany podczas oglądania jednego z filmów tamtych lat na kanale Kino Polska, który to program gorąco polecam wszystkim nie tylko wielbicielom starych filmów pokazujących historię i dawną rzeczywistość, to z czasów PRL – u , a także przedwojenną. W naszym mieście powstało wiele filmów fabularnych, dokumentalnych oraz etiud studenckich i filmów animowanych, szczególnie jeśli chodzi o łódzki Se-Ma-For, który mam nadzieję że nie opuści łódzkich podwojów. Podaję linka do stronki filmu animowanego o Łodzi jaki już niedługo zobaczymy na srebrnym ekranie, być może kilku z Was już słyszało o tej produkcji http://miastoplynie.blogspot.com/. Tutaj istnieje jedyne w Polsce Muzeum Kinematografii przy Placu Zwycięstwa http://www.kinomuzeum.pl/ . tutaj w Łodzi rozwija się na dobre Festiwal Operatorów Camerimage z wielkim wielbicielem Łodzi – Davidem Lynchem, którego to ostatni film, część scen „Inland Empire" , kręcono właśnie tutaj. Poza tym filmem kręcono ostatnio w Łodzi takie amerykańskie produkcje jak „Three” czy „House”.

Nie chciałbym nic udowadniać przez moje pisanie na forum z resztą i po co… dziennikarzem z prawdziwego zdarzenia na pewno nie zostanę, brak mi doświadczenia, obycia, porwałem się z motyką na słońce. Mam chęci, pasję do pisania, nie brakuje mi pomysłów, niestety nie mam dojść, możliwości jak prawdziwy dziennikarz, nie ma co się oszukiwać… Cóż takie jest życie, takie jego prawo, ale mimo tego „dziennikarstwo” jak i pisanie pozostanie moim hobby. Nie będę tutaj pisał reportażu na temat filmówki, muzeum kinematografii i innych tematach dotyczących filmowego życia w naszym mieście. Może kiedyś…

Chciałbym wymienić jedynie albo i aż bo trochę tego jest, filmy kręcone całościowo w Łodzi (fabularne), częściowo, także i takie których tylko jedna scena pochodzi z Łodzi. Oczywiście nie są to wszystkie filmy tworzone w Łodzi, ponieważ wyszukiwałem je patrząc jedynie po plenerach w których wymieniana była Łódź.

W porządku chronologicznym od końca wojny 1945 rok do 2007 (kilku nie znalazłem lub nie pamiętałem)

Zakazane Piosenki
Ulica Graniczna
Miasto Nieujarzmione
Żołnierz Zwycięstwa
Piątka z Ulicy Barskiej
Koniec Nocy
Zadzwońcie do mojej żony
Kalosze szczęścia
Pociąg
Miejsce na ziemi
Awantura o Basię
Zezowate szczęście
Krzyżacy
Świadectwo urodzenia
Bitwa o kozi dwór
Głos z tamtego świata
Ich dzień powszedni
Rysopis
Echo
Beata
Walkower
Kapitan Sowa na tropie
Powrót na ziemię
Niewiarygodne przygody Marka Piegusa
Przygoda z piosenką
Otello z…
Twarz anioła
Różaniec z granatów
Punkt wyjścia
Skarb czterech łotrów
Ogłoszenia matrymonialne
Chłopi
Profesor na drodze
Nicponie
Ziemia obiecana
Zapis zbrodni
Pójdziesz ponad sadem
Historia pewnej miłości
Dwoje bliskich obcych ludzi
Trochę wielkiej miłości
Daleko od szosy
Czerwone ciernie
Szarada
Rytm serca
Pokój z widokiem na morze
Znaków szczególnych brak
Wsteczny bieg
Wesela nie będzie
Aktorzy prowincjonalni
Podróż do Arabii
Niewdzięczność
Córka albo syn
Aria dla atlety
Party przy świecach
Kariera Nikodema Dyzmy
Gorączka Ćma
Czułe miejsca
Constans
Vabank
Przypadek
Krótki dzień pracy
Czerwone węże
Matka królów
Bluszcz
Magiczne ognie
Dzień kolibra
Coraz bliżej do nieba
Vabank II
Przyspieszenie
Porcelana w służbie słonia
Fetysz
Wakacje w Amsterdamie
Gra w Ślepca
Życie wewnętrzne
Czarne stopy
Cudowne dziecko
Cudzoziemca
Trójkąt bermudzki
Komediantka
Piłkarski poker
Wiatraki z Ranley
Ucieczka z Kina Wolność
Świnka
Pożegnianie jesieni
Powrót wilczycy
Piggaie
Kramarz
Korczak
Kroll
3 dni bez wyroku
Psy
Novembre
Lepiej być piękną i bogatą.
Wylicznka
Psy 2
Nic śmiesznego
Słodko gorzki
Ajlawiu
Listy miłosne.

To prawie wszystkie filmy fabularne kręcone w mieście Łodzi, które to miasto najczęściej pojawiało się jako lokalizacja, jako plener zdjęć kręconych do filmu polskiego. W szczególności odnosi się to do czasów od końca wojny do początku lat 80, potem tych filmów jest coraz mniej by w latach 90 i obecnie odnaleźć tam kilka pozycji. Nie zmienia to faktu, że Łódź z filmowej mapy Polski pomimo upadłości Wytwórni nie zniknęła. Tu mieście się największa, najbardziej znana filmówka w Polsce, niestety czy posiada coraz większą konkurencję w osobie szkoły filmowej Andrzeja Wajdy w Warszawie czy innych filmówek. Jeśli chodzi o inne plenery często wymienianym plenerami oprócz łodzi były Warszawa oraz Wrocław ( świetna, działająca nadal pomimo bliskości upadku wytwórnia filmowa posiadająca wielką tradycję i obok Łodzi i Warszawy najbardziej znana), gdzie najciekawszymi plenerami były i są Rynek, Most Grunwaldzki i takie śródmiejskie ulice jak min. Świdnicka. Poza tymi miastami dominują także Kraków, a także Śląsk, jeśli chodzi o filmy o tematyce socrealistycznej opisujące życie na Śląsku, pracę w hutach, kopalniach i życie Ślązaków. Także dużo filmów dzieje się w charakterystycznych dla Polski zakątkach jeśli chodzi o ciepłe lato, plaże, inne są to najczęściej Trójmiasto, Łeba (scena z „Seksmisji” inne sceny z tego filmu kręcone były w Wieliczce – kopalni soli oraz w okolicy Łodzi - sceny z willi), także w Szczecinie – „Młode Wliki”. Jednak to w Łodzi najczęściej kręcone były filmy i tutaj wybierano plenery, pokazując miasto, serce przemysłu filmowego jego wizerunek, które to mogło udawać każde inne w Polsce i było właśnie najczęściej wymieniane. Łódzkimi najbardziej powtarzanymi plenerami były okolice Dworca Kaliskiego i sam dworzec, przez co próbuję Wam cały czas uzmysłowić, że był to naprawdę charakterystyczny i ważny dla Łodzi budynek. Jak najbardziej widać jego postać została uwieczniona właśnie w wielu filmach w „Pociągu” z Cybulskim, jego okolice w jednym z filmów, którego tytułu już nie zapamiętałem przedstawiono nawet stadion ŁKS, także często pokazywano okolice i przejście podziemne na Kilińskiego przy dworcu Łódź Fabryczna, w „Piłkarskim Pokerze” występuje Hotel Centrum. W filmach kręconych w Łodzi występują także często ulica Moniuszki, która grała min. ulicę w Monachium, także Palmiarnia, Las Łagiewnicki i Park Poniatowskiego min. w „Krzyżakach”, takie ulice jak Narutowicza, Zielona/Zachodnia, Wróblewskiego, Jaracza/Sterlinga, okolice i sam Teatr Wielki, także ten stary, który uległ zniszczeniu, także podcienia przy Legionów w filmie ze Stanisławem Mikulskim, okolice Tuwima, kino Polonia, także budynki Politechniki łódzkiej w „Psach” czy Lummumbowo. Ulice Tramwajowa, Włókiennicza, a także Piotrkowska i Grand Hotel w „Krollu” , wiele innych co ciekawe mało z nich pokazuje wspomnianą ulicę Piotrkowską (Kramarz), czy Plac Wolności. Jest kilka filmów dziejących się na Manhattanie łódzkim, na Retkini, pokazany jest także Teofilów i okolice. Filmy kręcone w Łodzi pokazują min. wieżowiec Textlimpexu, TVP, innych charakterystycznych budynków dla miasta kilka budynków pokazuje szpital Kopernika oraz okolice Ronda Lotników Lwowskich (kiedyś Titowa). Kilka filmów pokazuje łódzkie lotnisko na Lublinku gdzie kręcono sceny powietrzne, inne. Wiele filmów kręcono w pofabrycznych budynkach łódzkich przemysłowców, wiele na Księżym Młynie, min. z Bogosławem Lindą (tytułu nie pamiętam), w pałacu Scheiblera, czy także w Pałacu Poznańskiego. Wiele filmów kręcono w okolicach Łodzi, w Rudzie Pabianickiej, (obecnie Łódź), w plenerach spalskich ( Inowłódz, Spała, okolice, min. ostatnio nawet tam kręcono kilka scen do filmu „Katyń”. Jeden z odcinków „Czterech pancernych i psa” kręcono w okolicy Aleksandrowa Łódzkiego, w innych filmach wymieniane są także Poddębice, także inne miejsca w okolicy Łodzi i w Województwie Łódzkim, co ciekawe Nowe Miasto n. Pilicą, które upatrywane jest za miejsce nowej, nowoczesnej formuły produkcji filmowej miało już swój debiut w filmie „Pożegnanie z diabłem”. Miejmy nadzieję, że wraz z rozwojem miasta, inwestycji w nim dziejących się, zmiany wizerunku na lepsze wzrośnie popyt na kręcenie filmów w naszym mieście. Taką fajną inicjatywę w polskich stacjach posiadają Warszawa, Wrocław, gdzie kręconych jest wiele seriali co pozytywnie wpływa na ich wizerunek i pokazuje ludzką stronę tych miast mam nadzieję, że po latach chudych wysypie się szereg filmów rodem z Łodzi i tu właśnie rozgrywających swą akcję, tego właśnie potrzebuje Łódź, nie licząc wiecznego nieistnienia na mapach pogodowych. Co ciekawe podam ciekawostkę, za oceanem za używanie logo NYC i kręcenie filmów z wizerunkiem Nowym Jorku do budżetu miasta wpływa tzw. haracz, ciekawy sposób na zarabianie pieniędzy przez miasto, myślę że nie do przyjęcia w warunkach polskich. Najważniejszym filmem w historii Łodzi i dziejącym się w Łodzi była „Ziemia Obiecana” Wajdy opisująca przemysłową Łódź, polski Manchester, świat kariery i ewenement miasta przemysłowego na Polską skalę tamtych czasów ( przełom XIX i XX w.). Także „Chłopi” kręceni w Lipkach Reymontowskich, a także w Łodzi.

Link do „Ziemi Obiecanej”:

http://filmpolski.pl/fp/index.php/12101

http://filmpolski.pl/fp/index.php/122838

Linki do stron ważnych, w sztuce filmowej i Miasta łodzi.

http://filmpolski.pl/fp/index.php/6

http://www.filmschool.lodz.pl/pages/view/304-historia

http://www.kinomuzeum.pl/

Także mały link do filmu o obozie dla dzieci w Łodzi, oparty o fakty autentyczne:

http://filmpolski.pl/fp/index.php/121207

Także do 2 dokumentów o Łodzi:

http://filmpolski.pl/fp/index.php/427612

http://filmpolski.pl/fp/index.php/427334

Kilka zdjęć z Łodzi:















Kilka słów przekopiowanych o Mieście Łodzi ze strony łódzkiej filmówki:

Łódź – miasto moloch, utrwalone w masowej świadomości poprzez modernistyczną literaturę jako bezlitosny potwór i żądny ludzkich ofiar drapieżnik. Miasto czerwonych fabryk i biednych czynszówek – nawet sam Reymont byłby zdziwiony, jak ponadczasowa okazała się jego diagnoza. Nawet on jednak nie mógłby zaprzeczyć, że Łódź jest miastem wielkich możliwości, to miejsce, gdzie można realizować marzenia.



***

Mamy XXI wiek a Łódź jest wielkim centrum uniwersyteckim wszystkich nieomal specjalności oraz ważnym ośrodkiem kultury. Nie bez znaczenia jest także wciąż żywa tradycja przemysłu filmowego związana z łódzką Wytwórnią Filmów Fabularnych oraz lokalnym ośrodkiem telewizyjnym. At last but not at least jesteśmy w Łodzi my – Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera zwana także pieszczotliwie Filmówką. W tak niebanalnym mieście znaleźliśmy sobie szczególne miejsce. Od początków swego istnienia siedzibą Szkoły jest neorenesansowy pałacyk łódzkiego fabrykanta Oskara Kona przy ulicy Targowej 61/63.
Zarówno pierwszych, jak i obecnych studentów nieomal od progu witają w nim ślady dawnego mieszczańskiego splendoru: marmury, lustra i dębowe boazerie. Współcześnie tuż obok wznosi się jednak geometryczna bryła najnowszego budynku Szkoły mieszczącego studia telewizyjne i filmowe, pracownie komputerowych efektów specjalnych – słowem filmowa nowa era.


Stare i nowe harmonijnie się tu ze sobą komponują. Już więc sam eklektyczny kampus Filmówki może stanowić symbol pewnego niepowtarzalnego stylu, jaki przez lata wypracowała nasza uczelnia, stylu, dzięki któremu tradycja współistnieje z wymogami współczesnego świata mediów.
Nie dziwcie się przy tym szarości kamienic i bruków ulicy Targowej. To fragment dawnej i odchodzącej w zapomnienie Łodzi, a Szkoła na stałe wrosła w jej krajobraz. Brak tu atmosfery wielkomiejskości, którą może się poszczycić stolica, z jej szybkością i zgiełkiem. I dobrze. Łódź jest tak blisko wielkiego świata, by nie mieć w stosunku do niego żadnych kompleksów, na tyle daleko jednak, by nie tracić z oczu tego, co najważniejsze, czyli przygody ze sztuką X Muzy. W tej branży Łódź i Szkoła na Targowej zawsze pozostaną w centrum filmowego świata.


Mała historia łódzkiej filmówki:


Od momentu swojego powstania w 1948 roku Szkoła Filmowa w Łodzi była spełnieniem marzeń filmowców o placówce, która pełniłaby funkcje edukacyjne, a jednocześnie była centrum życia filmowego.

Nie bez znaczenia dla jej powstania był także fakt, iż to właśnie w Łodzi działało pierwsze w Polsce centrum produkcji filmowej, które z czasem przekształciło się w prężnie działającą wytwórnię filmów fabularnych. Wraz z Filmówką rozpoczęła swą działalność Wyższa Szkoła Aktorska, a obie uczelnie poprzez ożywione kontakty zawodowe i towarzyskie pozostawały w stałej współpracy. Powojenna Łódź, wraz z jej teatrami, operą, wydawnictwami i redakcjami prasy stała się wówczas kulturalnym centrum Polski.

Pierwszymi wykładowcami Szkoły byli Jerzy Bossak, Jerzy Toeplitz, Wanda Jakubowska, Stanisław Wohl i Antonii Bohdziewicz, związani z przedwojennym kinem artystycznym. Oni też podjęli się stworzenia pierwszych programów nauczania na dwóch kierunkach, obejmujących reżyserię filmową i sztukę operatorską. Największy nacisk kładziono w nich na połączenie treści humanistycznych , w tym historii sztuki i literatury z praktycznymi ćwiczeniami filmowymi. Dzięki współpracy z centrum filmowym Szkoła od początku mogła zaoferować swoim studentom pracę na profesjonalnym sprzęcie i taśmie filmowej 35 mm. Wśród studentów, którzy rozpoczynali wówczas naukę znaleźli się późniejsi reżyserzy: Andrzej Munk, Andrzej Wajda, Janusz Morgerstern, Kazimierz Kutz, Kazimierz Karabasz czy Andrzej Brzozowski oraz operatorzy: Jerzy Wójcik, Witold Sobociński, Mieczysław Jahoda i Wiesław Zdort. Pokolenie to przeszło do historii kinematografii jako najbardziej wyrazisty nurt estetyczny i ideowym w polskim kinie powojennym zwany „polską szkołą filmową”. Szkoła Aktorska w początkowych latach swojej działalności kierowana przez Kazimierza Dejmka mogła poszczycić się tak utytułowanymi dziś absolwentami, jak Jadwiga Barańska, Jerzy Antczak czy Jan Machulski.

Rok 1956 przyniósł zauważalne zmiany w życiu Szkoły. Pewna doza swobód politycznych pozwoliła na stworzenie nowoczesnych programów kształcenia uwzględniających cały światowy dorobek sztuki filmowej bez oglądania się na poprawność ideologiczną. Szkoła szczyciła się zwłaszcza swoją salą kinową, w której dzięki osobistym kontaktom wykładowców pokazywane były kopie filmów niedostępnych w dystrybucji oficjalnej. Triumfy święciło wówczas kino amerykańskie i zachodnioeuropejskie. Filmówka stała się prawdziwym centrum życia filmowego kraju. Stefania Skwarczyńska, Bolesław Lewicki czy ówczesny rektor Jerzy Toeplitz dzieki swoim autorytetom zawodowym i walorom osobistym tworzyli i wspierali atmosferę intelektualnego fermentu i otwartości we wszystkich sferach życia i sztuki. Filmówka stawała się modna, a jej studenci rozpoznawalni poprzez swój nieskrępowany styl bycia i nonszalancję wobec utartych standardów zachowania czy robienia filmów. Na fali popularności muzyki jazzowej pojawił się w Szkole także zespół muzyczny, w którym prym wiedli operatorzy : Witold Sobociński i Jerzy Matuszkiewicz. Symbolem tego okresu było zdobycie przez Romana Polańskiego nagrody na festiwalu filmowym podczas Wystawy Światowej EXPO 1958 za film Dwaj ludzie z szafą. To wówczas ugruntowała się sława szkolnych schodów, wiodących do sali projekcyjnej, a bedących miejscem nie kończących się sporów i dyskusji.


Lata sześćdziesiąte to okres stabilizacji pozycji Szkoły. Studiują wówczas na wydziale reżyserii: Jerzy Skolimowski, Krzysztof Zanussi, Edward Żebrowski , Krzysztof Kieślowski, Marek Piwowski, Witold Leszczyński, Grzegorz Królikiewicz, Wojciech Marczewski i Marcel Łoziński, zaś na wydziale operatorskim: Adam Hollender, Sławomir Idziak, Andrzej Jaroszewicz czy Edward Kłosiński. To nowe pokolenie twórców filmowych zaistnieje w kinematografii nurtem zwanym „kinem moralnego niepokoju”, w którym, w odróżnieniu od swoich wybitnych poprzedników, uwaga twórcy skupi się na zagadnieniach współczesnych i pogłębionym portrecie psychologicznym bohaterów.


Absolwenci łódzkiej Szkoły Filmowej zaczynają być rozpoznawalni w świecie. Niektórzy, jak Polański, Skolimowski czy Hollender wybierają emigrację i pracują na Zachodzie. Wydział Aktorski, będący od roku 1958 integralną częścią Filmówki, może poszczycić się wówczas takimi absolwentami jak: Janusz Gajos, Zygmunt Malanowicz czy Barbara Brylska.


Przełomem w życiu Szkoły stał się pamiętny i haniebny rok 1968, kiedy to w wyniku prześladowań politycznych odszedł ze stanowiska rektora Jerzy Toeplitz, a wraz z nim pokaźne grono wykładowców. Lata siedemdziesiąte przynoszą jednak swojego rodzaju stabilizację i do Szkoły wracają niektórzy jej „ojcowie założyciele”, jak Jakubowska czy Bossak. Wykładowcą, a później rektorem zostaje Wojciech Jerzy Has, który swoim autorytetem artystycznym zapewnia Szkole poczucie niezależności. Uczelnia wychowuje kolejne pokolenia studentów, studiują m.in.: Ryszard Bugajski, Feliks Falk, Filip Bajon, Piotr Szulkin, Wojciech Wiszniewski, Juliusz Machulski, Janusz Kijowski, Zbigniew Rybczyński, Krzysztof Ptak, Bronisław Wrocławski, Mariusz Benoit i Krzysztof Stroiński.
W tym okresie Szkoła zaczyna brać udział we wszystkich liczących się festiwalach filmowych na całym świecie. Filmy studentów Filmówki pokazywane są m.in.: w Cannes, Monachium, Nowym Jorku, Oberhausen, Mannheim czy Poitiers.


Przełom lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych przyniósł uczelni tak utalentowanych studentów jak Robert Gliński, Piotr Sobociński, Jan Jakub Kolski, Dorota Kędzierzawska, Władysław Pasikowski, Mariusz Grzegorzek czy Paweł Edelman, ale dopiero przełom ustrojowy pozwolił Szkole Filmowej na rozwinięcie skrzydeł - rozpoczęła się rozbudowa, zainwestowano w najnowocześniejszy sprzęt filmowy. Także wydział aktorski przekształca się dziś pod wpływem nowych czasów i nowych mediów, zaś aktorzy przygotowywani są w równym stopniu do pracy w teatrze, jak i w kinie czy telewizji. Zbigniew Zamachowski, Cezary Pazura, Wojciech Malajkat, Edyta Olszówka czy Gabriela Muskała to także nasi absolwenci.


Proces przemian trwa. Produkcja filmowa, montaż, scenariusz, fotografia, media cyfrowe, dziennikarstwo telewizyjne – nowo otwarte kierunki najlepiej świadczą o tym, jak bardzo zmieniła się sztuka filmowa. Szkoła Filmowa w Łodzi stara się bowiem nieustannie pozostawać w centrum tych zmian i odpowiadać na zapotrzebowanie rynku medialnego.