[Żoliborz] Muzeum Wojska Polskiego w Cytadeli [w budowie]

Chcą muzeum zamiast wojska


Żoliborz chce zwiększenia turystycznej atrakcyjności cytadeli. Wśród pomysłów pojawia się przeniesienie tam Muzeum Wojska Polskiego


Zrujnowana dziewiętnastowieczna działobitnia przy al. Wojska Polskiego
(c) MICHAŁ SADOWSKI
Uporządkowanie stoków Cytadeli, generalny remont Muzeum X Pawilonu, stworzenie centrum informacyjnego, rewitalizacja zabytkowych obiektów i otaczającej twierdzę zieleni - to niektóre z postulatów. Najbardziej rewolucyjnym jest zbudowanie na terenie cytadeli siedziby dla Muzeum Wojska Polskiego.

-Przyniosłoby to podwójną korzyść - przekonuje burmistrz Wojciech Dąbrowski. - Obiekt byłby dostępny dla zwiedzających, a muzeum mogłoby w pełni wyeksponować bezcenne zbiory militariów. Dziś nie są pokazywane z powodu braku miejsca.

Cytadela rewitalizowana
Realizacja tak ambitnych planów wymaga finansowego wsparcia. Cytadela może liczyć na unijne fundusze jako uczestnik projektu Trakt Królewski. Jednak by w pełni wykorzystać możliwości, musi znaleźć się w warszawskim lokalnym uproszczonym programie rewitalizacji. - Chcemy, żeby program został uzupełniony o cytadelę jeszcze w ramach tegorocznej aktualizacji - mówi Adam Buława, przewodniczący Komisji Planowania Przestrzennego. - Skierowaliśmy już w tej sprawie apel do prezydenta Kaczyńskiego.

- Ten obiekt ma wybitną wartość zabytkową i historyczną, ale wykorzystuje najwyżej 5 procent swojego potencjału -uważa Stefan Fuglewicz, prezes warszawskiego oddziału Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji. - Poza tym coraz więcej obiektów wymaga natychmiastowej interwencji konserwatorskiej. W bardzo złym stanie jest na przykład jedna z działobitni i fragmenty muru Carnota.

Muzeum na liście UNESCO
Walory Cytadeli wysoko ocenia wiceminister kultury i generalny konserwator zabytków Ryszard Mikliński. Widziałby ją nawet na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO.

- To jeden z najcenniejszych i najlepiej zachowanych w Polsce przykładów architektury obronnej XIX wieku - mówi. - Warto otworzyć ten obiekt i zorganizować w nim np. filię Muzeum Wojska Polskiego. Jestem przekonany, że Ministerstwo Obrony Narodowej jest otwarte na wszelkie pomysły zwiększenia turystycznej atrakcyjności warszawskiej Cytadeli.

Przeniesienie Muzeum Wojska Polskiego do Cytadeli nie jest nowym pomysłem. Jak dotąd kończyło się na planach. Najbliżej ich realizacji było w 1991 r. Wtedy minister obrony narodowej, minister kultury i sztuki oraz wojewoda i prezydent Warszawy podpisali porozumienie w sprawie budowy muzeum na terenie Cytadeli. Powołano nawet fundację, mającą finansować to przedsięwzięcie, porównywane z odbudową Zamku Królewskiego. Muzealne plany zamarły, gdy w Cytadeli ulokowało się Dowództwo Wojsk Lądowych - największy i najważniejszy po Sztabie Generalnym organ dowodzenia polskiej armii. Władze Żoliborza mają jednak nadzieję, że wielokrotnie zapowiadany "polski Pentagon" w końcu powstanie i wojsko będzie mogło się tam przenieść, udostępniając teren twierdzy.

Twierdza Warszawa i X Pawilon
Cytadela została wzniesiona przez carskie władze po upadku powstania listopadowego. Miała trzymać w ryzach niepokorne miasto i być "punktem wypadowym" do międzynarodowych interwencji. Jej strategiczne znaczenie wzrosło pod koniec XIX wieku. Stała się wówczas trzonem tzw. Twierdzy Warszawa - otaczającego stolicę systemu fortyfikacji, ubezpieczającego zachodnie krańce rosyjskiego imperium. W owianym ponurą sławą X Pawilonie więziono uczestników niepodległościowych zrywów i rewolucjonistów. Stoki Cytadeli, stanowiące dziś symboliczny cmentarz, były miejscem publicznych egzekucji skazańców.

ANNA WYSOCKA