Αρχιτεκτονική Χανίων | Chania Architecture

Γαλλική Σχολή - Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης







Στη Χαλέπα, πριν το Παλάτι και το σπίτι του Βενιζέλου, συναντούμε το κτήριο της τέως Γαλλικής Σχολής των Καλογραιών, του Τάγματος του Αγίου Ιωσήφ.

Πρόκειται για ευρύχωρο και άνετο κτίριο, περιτριγυρισμένο από ψηλό και καλοχτισμένο περιβολότοιχο, αν και αυτός περιέκλειε χώρο όχι και λίγων στρεμμάτων. Στη Σχολή διδάχθηκαν τη διεθνή τότε Γαλλική γλώσσα, πολλές γενεές κοριτσιών των καλύτερων οικογενειών της πόλης. Το ακίνητο αγοράσθηκε στις 20-11-1895 και στοίχισε, τελικά, 27.453 χρυσά φράγκα, συμπεριλαμβανομένων των εξόδων μεταβίβασης (συμβολαιογραφικά, εγγραφή στο Υποθηκοφυλακείο κλπ.).

Ήταν ιδιοκτησία του Ντεφτερδάρη (δηλ. του προϊστάμενου των οικονομικών υπηρεσιών της Διοίκησης), ενώ το κτίσμα που υπήρχε είχε ανεγερθεί από προηγούμενο ιδιοκτήτη,τον Χουσεΐν Πασά. Το αρχικό οικόπεδο συνόρευε με τα κτήματα του Θεμιστοκλή Μητσοτάκη, της Νεσρές Χανούμ Μελιγγουνοπούλας, συζύγου Χουσεΐν Καλλιοντζάκη, με το δρόμο των βυρσοδεψείων και με το δρόμο της Χαλέπας. Η έκταση του ακινήτου ήταν 8746 τ.μ. και το συμβόλαιο πώλησης είχε αριθμό 14560/8-11-1895.

Το σπίτι αγοράστηκε στο όνομα «Τάγμα των Αδελφών του Αγίου Ιωσήφ Χαλέπας Χανίων» και περιλάμβανε τρία ισόγεια δωμάτια, δυο διαδρόμους και πέντε ανώγεια δωμάτια, αμπέλι 20 εργατών,πηγάδι, περιβόλι και άλλους βοηθητικούς χώρους. Συμβαλλόμενοι ήταν ο Εσσάτ Βέης Χατατζαδές, η Αδελφή Άννα Ιωσήφ Ποκάρ και συμβολαιογράφος ο Νικ. Ι. Στεφανίδης. Μάρτυρες υπογράφουν ο Ιωάννης Σερβάκης και ο Χριστόφορος Κιαγιαδάκης. Ο πωλητής υπογράφει ως πληρεξούσιος της συζύγου του Σενιγές Χανούμ, θυγατέρας του Μελέκ Βέη από το Ηράκλειο.

Το κτήριο σήμερα ανήκει στο Πολυτεχνείο Κρήτης. Έχουν διαμορφωθεί αίθουσες διδασκαλίας και χώροι γραφείων. Το κτήριο χρησιμοποιήται κυρίως για διαλέξεις, συνέδρια κ.τ.λ και στεγάζει την τεχνική Υπηρεσία του Ιδρύματος.

Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 127

Οικία Ε. Βενιζέλου







Ίδρυμα Ε. Βενιζέλου


Η έκταση που είναι κτισμένο το σπίτι της οικογένειας Βενιζέλου στην ομώνυμη πλατεία της Χαλέπας αγοράστηκε από τον Κυριάκο Βενιζέλο το 1876. Από επιστολή του Λευτέρη Βενιζέλου στον πατέρα του στις 13 Γενάρη του 1879 συμπεραίνεται ότι η κατασκευή του σπιτιού τελείωσε περίπου στα 1880 και φιλοξένησε στη μεγάλη σάλα του το νεκρό του ιδιοκτήτη το 1883.

Η μορφολογία του σπιτιού του Βενιζέλου, στον τύπο της βίλας με τη δυτικής προέλευσης στέγη και τις άλλες κατασκευαστικές λεπτομέρειες, απαντάται και σε άλλα σπίτια της Χαλέπας που βρίσκονται κοντά και κτίστηκαν λίγο νωρίτερα, δηλ. στα σπίτια του μηχανικού Λεωνίδα Λυγκούνη, στενού φίλου του Κυριάκου Βενιζέλου. Το δίπατο σπίτι είχε τους βοηθητικούς χώρους στο ισόγειο, τα υπνοδωμάτια και τη μεγάλη αίθουσα υποδοχής στον όροφο, όπου εκτός της εσωτερικής ξύλινης σκάλας οδηγεί κατ' ευθείαν από τον κήπο και πέτρινη εξωτερική με δύο σκέλη. Κήπος φυτεμένος με διάφορα δέντρα, αμπέλι, ελιές και ένα μικρό σπιτάκι περιβάλλει το κτίσμα, που προστατεύεται από ξύλινο φράκτη. Μετά το θάνατο του Κυριάκου Βενιζέλου το σπίτι στεγάζει το γιο του Ελευθέριο και την οικογένεια του και από κει βγήκε νεκρή η γυναίκα του τελευταίου Μαρία στις 11 Νοεμβρίου 1894.

Μετά την αλματώδη άνοδο του Βενιζέλου στο πολιτικό στερέωμα στην Κρήτη και την Ελλάδα και την αναχώρηση του για την Αθήνα, το σπίτι νοικιάζεται σε διάφορα πρόσωπα (Ρώσοι αξιωματικοί, Λουμπάνσκυ, Πλουμιδάκης, γραφείο Κυριάκου Κ. Μητσοτάκη) μέχρι το 1927. Τότε ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατεβαίνει στην Κρήτη για να ασχοληθεί προσωπικά με την ριζική ανακαίνιση του πατρικού του σπιτιού και να υποδεχτεί την Έλενα Βενιζέλου, τη δεύτερη σύζυγό του. Γι' αυτό στην αρχή έμενε στο σπίτι του ανιψιού του Κυριάκου Κ. Μητσοτάκη, τη γνωστή Γαλαρία. Όταν επισκευάστηκε το μικρό σπιτάκι του κήπου μετακόμισε σε αυτό για να επιβλέπει ο ίδιος τις εργασίες ανακαίνισης και επισκευής με τη βοήθεια του μηχανικού Σταυρίδη και με εργολάβο τον κουμπάρο του Κων. Λυγιδάκη. Η σημερινή μορφή του σπιτιού είναι μετά τις μετατροπές που έκανε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μεταφέροντας τους χώρους υποδοχής στο ισόγειο και αφήνοντας τα υπνοδωμάτια στον όροφο.

Σήμερα στεγάζει το Ίδρυμα Ελευθερίου Βενιζέλου

http://www.hania.gr/city/monuments/el-venizelos-house.html

Δικαστικό - Διοικητικό Μέγαρο









Το Δικαστικό Διοικητικό Μέγαρο, το «Διευθυντήριο» μέγαρο, ή «Μέγαρο των Δικαστηρίων» άρχισε να χτίζεται τα τελευταία χρόνια της τουρκικής κατοχής και προοριζόταν για στρατιωτικό τουρκικό νοσοκομείο. Το 1893 αναγράφεται η είδηση για την ανάληψη της επίβλεψης του έργου από το Μιχάλη Σαββάκη. Ο ίδιος ο Σαββάκης ανέφερε αργότερα για τον ξένο μηχανικό, που είχε συντάξει τα σχέδια. Η ανέγερση του κτιρίου έγινε «.. με αγγαρείες των Νιζάμηδων που πάσα-πάσα, κουβάλησαν από τα νταμάρια του Άη Γιάννη και της δεξαμενής τις πέτρες και τα' αγκωνάρια...».

Το κτίριο απαρτίζεται από πτέρυγες, οι οποίες σε σύνθεση ελευθέρου ορθογωνίου δημιουργούν εσωτερικό χαρακτηριστικό αίθριο και συγχρόνως ελεύθερες διελεύσεις προς αυτό από την πρόσοψη του κτιρίου. Το αίθριο, φυτεμένο με πεύκα, διαμορφώνεται σε δύο επίπεδα, ένα χαμηλό και δυο υπερυψωμένα δεξιά και αριστερά από την κεντρική είσοδο των Δικαστηρίων.

Με την ίδρυση του ελεύθερου Κρητικού κράτους στη μεσημβρινή και ανατολική πτέρυγα εγκαθίστανται τα Δικαστήρια και το Εφετείο Κρήτης. Συγχρόνως συντάσσεται από τον Σαββάκη η μελέτη αποπεράτωσης του μεγάρου, προϋπολογισμού δαπάνης 136.463 δρχ. Στις 13 Μαΐου 1900, με την αποπεράτωση του ορόφου, μεταφέρονται από τη Χαλέπα στο Μέγαρο οι Ανώτερες Διευθύνσεις, τα «Υπουργεία της Κρήτης». Το «Διευθυντήριον Μέγαρον» επισκέπτεται ο Ύπατος Αρμοστής Πρίγκιπας Γεώργιος την Κυριακή, 25 Φεβρουαρίου του 1902, μετά τη θεία λειτουργία. Μετά τη εγκατάσταση των αρχών επενδύονται με μάρμαρα οι σκάλες του Δικαστικού Μεγάρου και συντάσσονται μελέτες για την εκτέλεση έργων που το συμπληρώνουν.

Από τον Σαββάκη συντάσσεται η μελέτη κατασκευής δυο δεξαμενών μπροστά και πίσω από το Μέγαρο, από τον Εμμ. Κελαϊδή η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου με την κατασκευή πεζοδρομίων γύρω από το μέγαρο με πλάκες Χαλέπας και από τον Νικ. Παπακωνσταντόπουλο αρχειοφυλάκιο πίσω από το μέγαρο. Το μέγαρο αυτό είναι το δεύτερο δημόσιο κτίριο, μετά τον Ιταλικό Στρατώνα που οικοδομήθηκε έξω από τα τείχη της παλιάς πόλης. Με τη μορφολογία του επηρέασε πολύ τη διάρθρωση του πρώτου σχεδίου της νέας πόλης και τη χάραξη μερικών από τους βασικούς ωδικούς άξονες, καθώς και τη δημιουργία της πλατείας Δικαστηρίων. Αμέσως μετά την αποπεράτωση και την έναρξη της λειτουργίας του, κάθετα προς αυτό, ανοίχτηκε η σημερινή οδός Ηρώων Πολυτεχνείου (Μπόλαρη), τότε οδός Δημοσίων Γραφείων για να συνδέσει το κτίριο με το Παλάτι και τη Χαλέπα. Επίσης καθόρισε τους άξονες των σημερινών οδών Σφακιανάκη, Γιαμπουδάκη, παράλληλα προς αυτό, και για τη σύνδεση με τον Ιταλικό Στρατώνα και τον Κήπο. Τέλος, η σύνδεση με την παλιά πόλη καθόρισε τον άξονα της σημερινής οδού Ανδρέα Παπανδρέου.

Το 1936 μετά από πυρκαγιά που δημιούργησε πολλές ζημιές, προστέθηκε ο τρίτος όροφος του κεντρικού κτηρίου και πραγματοποιήθηκε ριζική ανακαίνιση του. Σήμερα στο κτήριο στεγάζονται τα Δικαστήρια Χανίων, το Εφετείο Κρήτης, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, ο Δικηγορικός Σύλλογος, η Λέσχη Χωροφυλακής και το ΚΕΠ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων.

Διεύθυνση: Πλατεία Ελευθερίας

http://www.hania.gr/city/monuments/court-justice.html

Banners















http://www.hania.gr/

Ξενοδοχείο Χαλέπα

















Το ξενοδοχείο Χαλέπα βρίσκεται στην ομώνυμη, όμορφη, ήσυχη και ιστορική συνοικία πρώην προάστιο των Χανίων, στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 164, 50 μέτρα από τη θάλασσα. Κτίστηκε το 1885 σε νεοκλασικό στυλ.

Πρώτος ιδιοκτήτης ήταν ένας πλούσιος ιδιώτης, τον καιρό της Κρητικής Πολιτείας γνώρισε δόξα στεγάζοντας την Βρετανική πρεσβεία, ακολούθησαν άλλοι ιδιοκτήτες μέχρι που περιήλθε στους σημερινούς, οι οποίοι με μεγάλη προσοχή το 1992 το μετέτρεψαν σε ξενοδοχείο 49 δωματίων προσθέτοντας νέο χτίσμα.

Όλοι οι χώροι του κτιρίου είναι υψηλής αισθητικής, που μαζί με την υψηλής ποιότητας παροχή υπηρεσιών, υπόσχονται μια ευχάριστη και αξέχαστη διαμονή.

Το Παλάτι







Το Παλάτι βρίσκεται στη Χαλέπα, δίπλα ακριβώς στο σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου. Οικοδομήθηκε γύρω στα 1882 στον τύπο της βίλας και αποτελεί κλασικό παράδειγμα αρχοντικού της εποχής που χαρακτηρίζεται από λιτότητα και συμμετρία. Το 1898, με την κήρυξη της Αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας, ως το πιο κατάλληλο κτίσμα, χρησιμοποιήθηκε για κατοικία του Ύπατου Αρμοστή Πρίγκιπα Γεωργίου και γι' αυτό ακούγεται από τότε «Το Παλάτι». Μετά την αποχώρηση του Πρίγκιπα Γεωργίου το 1906, ήταν η κατοικία του επόμενου Ύπατου Αρμοστή Αλέξανδρου Ζαΐμη, ο οποίος και επέφερε πολλές αλλαγές τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του κτιρίου. Αργότερα έμεναν εκεί και οι εκάστοτε Γενικοί Διοικητές Κρήτης. Από το 1940 έως το 1957 στέγασε το στρατιωτικό νοσοκομείο, ενώ κατά την Κατοχή επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως Στρατηγείο από τους Γερμανούς.

Φοβερό, αν και πιστεύω ότι δεν χρειαζόμαστε καινούριο thread και τα δύο πρέπει να συγχωνευτούν.

Δημοτικός Κήπος:
Στη δημιουργία του Δημοτικού Κήπου της πόλης οδήγησε η ανάγκη υπάρξεως ενός ελεύθερου χώρου για ένα

περίπατο και κάποια αναψυχή των στριμωγμένων εντός των τειχών κατοίκων, τα τελευταία χρόνια της τούρκικης κατοχής.

Παλαιότερα αποτελούσε αμμώδη έκταση, συνέχεια του σταδίου.
Ήταν έργο του Ρεούφ Πασά, και επέβλεψε ο ίδιος τη διαμόρφωσή του.
Ο Κήπος είχε σχεδιασθεί το 1870 σε ευρωπαϊκά πρότυπα και ήταν το πρώτο κοινωφελές έργο της πόλης των Χανίων. Ο Κήπος σε επίπεδο ψηλότερο του γύρω χώρου με θαυμάσιο ορίζοντα, φυτεύτηκε κυρίως με αειθαλή δέντρα, ενώ κάτω από την πυκνή σκιά τους καλλιεργήθηκαν ποικίλα λουλούδια.

Οι δρόμοι του κήπου, χαραγμένοι σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά κηποτεχνικά πρότυπα και στρωμμένοι με χονδρή άμμο, σε πολλά σημεία σκεπάζονταν με κληματίδες.
Μέσα στον κήπο τοποθετήθηκαν δύο αγάλματα και ένας "Ερμής" που προέρχεται από την αρχαία Κυδωνία. Ο κήπος αποτελεί τον κυριότερο χώρο ψυχαγωγίας της πόλης, συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των κατοίκων για την προστασία και ανάδειξη του.
Εκεί άλλωστε πραγματοποιήθηκε το 1900 η Α΄Διεθνής ΄Εκθεση των Χανίων με 701 εκθέτες από την Κρήτη, την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό. Στο κτήριο στο κέντρο του Κήπου λειτούργησε η Κρητική Βουλή, ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως θέατρο.
Σε παλιά εφημερίδα αναφέρεται:

"Εις την εποχήν της ευρωπαϊκής κατοχής, αυτός ο κήπος ήτο το εντευκτήριον των ευρωπαϊκών αξιωματικών και το κέντρο των γλυκοξύνων συναντήσεων. Επείχεν θέσιν πάρκου και βουλεβάρτου. Επαιζεν εκεί τακτικά η μπάντα της Χωροφυλακής και η μουσική των ευρωπαϊκών στρατευμάτων. Τώρα αι παλαιαί εκείναι δόξαι επέρασαν και εις τον κήπον συχνάζουν οι ευρωπαϊκώτατοι Χανιώται......Μέσα εις τον Κήπον, πολύ καλά περιποιημένον και δενδρόφυτον, με μίαν θαυμασίαν θέαν προς το βάθος, είναι το κτίριον της Βουλής. Αλλοτε ήτο θέατρον, αλλ' όταν το πρωτοείδα μου εφάνη ότι ήτο παρεκκλήσι.

Ταπεινόν, μονώροφον, σκοτεινό και κάθε άλλο παρά επιβάλλον, το Κρητικόν Κοινοβούλιον, μου έκαμε την εντύπωσιν μιας Κρήτης βασανισμένης, ταπεινωμένης και πτωχής, η οποία δεν είχε τα μέσα να στεγάση καλλίτερον τους λαϊκούς της αντιπροσώπους. Και όμως αυτό το σαθρόν και πενιχρόν κτίριον με τα μαυρισμένα κεραμίδια και τους ασβεστοχρισμένους τοίχους, υπήρξεν ο τελευταίος σταθμός των ευλογημένων Κρητικών αγώνων. Και ενόμισα πως ευρισκόμην εις το Αγιον Βήμα εκκλησίας, την στιγμήν που εμβήκα στην σκοτεινή του αίθουσα, που είχε δια μόνον της φως δύο - τρία χαμηλά παράθυρα και μόνο στολίδι της μίαν κυανόλευκον σημαίαν........"

Το κτήριο αυτό λειτούργησε και ως καφενείο, ενώ το 1905 οι ενοικιαστές του Κ. Μανωλικάκης και Δ. Σαββάκης έφεραν και λειτούργησαν τον πρώτο κινηματογράφο. Τον χειμώνα του 1918 αναθέτει ο Δήμος στο γεωπόνο και δενδροκόμο του Αγροκηπίου Κων/νο Σπάη την ανακαίνιση του Κήπου. Τότε κόβονται και ξεριζώνονται τα άσχημα και κακογερασμένα δέντρα και φυτεύονται νέα με ωραία φυλλωσιά και λεπτό άρωμα, κυρίως νερατζιές, δάφνες του Απόλλωνα, ιαπωνικές σπηλιές και δέντρα "Πουλιενέζι" με την κατάλευκη άνθηση.

Τα παλαιά σχήματα των παρτεριών καταργούνται και στη θέση τους διαγράφονται τα νέα σχήματα με τα λεβαντίνια. Το παρτέρι στην είσοδο εμπρός και δεξιά διαμορφώνεται σε πεταλούδα που κάθεται πάνω σε λουλούδι, και το μεγάλο κεντρικό παρτέρι σε σχήμα αρχαϊκού αμφορέα.

Ένας λαβύρινθος με μια μόνο είσοδο διαμορφώνεται στο δυτικό τμήμα του Κήπου, για περιπλάνηση ανάμεσα σε σκιερά δρομάκια, κάτω από περιτριγυρισμένες από φύλλα και λουλούδια καλύβες και ανάπαυση σε ένα από τα πολλά προβλεπόμενα παγκάκια, σοφά και ξεχωριστά τοποθετημένα, έτσι που το ένα να μη φαίνεται από το άλλο. Προβλέπεται η κατασκευή μικρών λιμνών για τα παιδιά, από τις οποίες δύο ενώνονται με γέφυρα κτισμένη με βραχάκια από τη θάλασσα.
Το 1928, ένα μικρό μέρος από τα φυτά που στέλνονται από την Αθήνα για να φυτευτούν στο σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου, φυτεύονται στον Κήπο.





Το Ρολόϊ του Κήπου:


Το Ρολόϊ βρίσκεται στη βόρειο-ανατολική πλευρά του Δημοτικού Κήπου. ΄Αρχισε να χτίζεται το 1924 και τέλειωσε το 1927. Έχει τριμερή διάρθρωση: βάση, κορμό (του οποίου οι πλευρές συγκλίνουν προς τα πάνω), και στέγη που διαμορφώνεται σε κυκλικό περίπτερο. Για το χτίσιμο του χρησιμοποιήθηκαν καντονάδες από τα λατομεία Λενταριανών και Χαλέπας και ποταμίσια άμμος. Τα σχέδια του ρολογιού έγιναν από το μηχανικό Δ. Κολλάρο.

Στην ίδια γωνιά του Κήπου παραπλεύρως του ρολογιού υπάρχει θερινός κινηματογράφος ο οποίος πρωτολειτούργησε στη θέση αυτή από το 1905 με κινηματογραφικό μηχάνημα που είχαν φέρει οι Κ. Μανωλικάκης και Δ. Σαββάκης. Σήμερα είναι Δημοτικός κινηματογράφος, αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα του Δημοτικού Κήπου και προβάλλει ταινίες ποιότητας τις οποίες απολαμβάνουν κάθε καλοκαίρι οι λάτρεις της 7ης τέχνης.

Δεσποτικό







Κτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα για σπίτι και γραφείο του μηχανικού Μιχάλη Σαββάκη, με σχέδια και επίβλεψη του ίδιου. Το κτίσμα, στον τύπο της βίλας και σε τρία επίπεδα, είναι επηρεασμένο από τα ξένα πρότυπα και διατηρεί την μορφή του πύργου. Περιβάλλεται από κήπο με τα απαραίτητα φοινικοειδή. Το 1917 πουλήθηκε στη μοναστηριακή επιτροπεία και από τότε μέχρι σήμερα στεγάζει την κατοικία του Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου. Το κτίσμα έχει υποστεί αρκετές καταστροφές με το πέρασμα του χρόνου αλλά και τους βομβαρδισμούς του τελευταίου πολέμου, παρ' όλα αυτά όμως εξακολουθεί να είναι ένα από τα περισσότερο χαρακτηριστικά της πόλης.

http://www.chania.gr/city/monuments/despotiko.html

Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων









Η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων στεγάζεται σε ένα τριώροφο κτήριο που οικοδομήθηκε το 1910. Το κτίριο αποτελεί τμήμα ενός ενιαίου κτιριακού όγκου, καταλαμβάνοντας το ακραίο από τα τρία όμοια μέρη της κύριας όψης του. Είναι τυπικό δείγμα Νεοκλασικής Ελληνικής Αρχιτεκτονικής στα τέλη του 19ου αρχές 20ου των εμπορικών και βιομηχανικών κτιρίων. Οι τοιχοποιίες του είναι κατασκευασμένες από λιθοδομές εξωτερικά ανεπίχριστες. Στην πρόσοψη επί της οδού Χάληδων, η τοιχοποιία είναι ισόδομη, οι λίθοι της είναι άριστα λαξευμένοι και το αισθητικό αποτέλεσμα επιβλητικό. Τα ανοίγματα του Ισογείου ακολουθούν τους κανόνες των εμπορικών Νεοκλασικών κτιρίων. Ανάμεσα στους αυστηρούς ισόδομους πεσσούς αναπτύσσονται και τα ανοίγματα του Α' ορόφου. Οι περίτεχνες απολήξεις των πεσσών συγκρατούν το γείσο, ελαφρά διακοσμημένο με ανάγλυφες ταινίες που καταλήγει η στέγη.

Οι εργασίες επισκευής του ολοκληρώθηκαν το 2001, ενώ η πινακοθήκη άρχισε ουσιαστικά να λειτουργεί το 2003. Αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και υπάγεται στο Δήμο Χανίων. Από την ίδρυσή της μέχρι τώρα, η Δ.Π.Χ. έχει παρουσιάσει στο κοινό των Χανίων 21 εκθέσεις με έργα αναγνωρισμένων καλλιτεχνών ενώ παράλληλα έχει να επιδείξει σημαντικό εκδοτικό έργο. Όλες οι σημαντικές εκθέσεις της Δ.Π.Χ. συνοδεύονται από παράλληλες εκθέσεις και επιμορφωτικά προγράμματα τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες.

Σκοπός της Δ.Π.Χ. είναι να συμβάλει ενεργά στο πολιτιστικό όραμα του Δήμου Χανίων, ο οποίος με δεδομένη την ύπαρξη και τη λειτουργία της Δημοτικής Πινακοθήκης στοχεύει στην ανάδειξη του χώρου όχι τόσο ως χώρου μουσειακού, όσο ως χώρου προστασίας και διάσωσης του πολιτισμού με την ευρύτερη δυνατή έννοια.

Διεύθυνση: Χάληδων 98 - 102

http://www.chania.gr/city/monuments/municipal-gallery.html

Η Δημοτική Αγορά Χανίων









Η Δημοτική Αγορά Χανίων, το τεράστιο κτίσμα των 4.000 τ.μ., σε περιβάλλοντα χώρο 17.200 τ.μ., είναι η "καρδιά» της πόλης. Κτίσμα πρωτότυπο και μελετημένο, αποτελεί όχι μόνο κέντρο μεγάλης επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και μια χειροπιαστή εικόνα της ιδέας της Αγοράς της Αρχαίας Ελλάδας.

Στις 13/6/1908 συζητείται σε ολομέλεια του Δημοτικού Συμβουλίου το θέμα ανέγερσης Δημοτικής Αγοράς. Το Δημοτικό Συμβούλιο ψηφίζει την πρόταση, που ήταν σε άμεση συνάρτηση και με άλλα έργα ανάπλασης και εξωραϊσμού της πόλης. Στις 8/8/1908 η αρμόδια για την Αγορά επιτροπή ανακοινώνει στο Συμβούλιο το οριστικό σχέδιο του κτιρίου, τις προτάσεις για σχετικές εργασίες (κατάρριψη του φρουρίου, επιχωμάτωση της τάφρου, αποζημίωση ιδιοκτητών, κατασκευή υπόστεγων, κ.λ.π.) καθώς και τον προϋπολογισμό εξόδων του έργου (320.000 δρχ.). Τον Φεβρουάριο του 1909 ο μηχανικός Κ. Δρανδάκης τελειοποιεί τα σχέδια της Αγοράς και συμπληρώνεται έτσι ο σχετικός φάκελος που είχε αρχίσει να καταρτίζει παλαιότερα ο μηχανικός Μιχ. Σαββάκης. Στις 7/12/1910 η Τράπεζα Κρήτης εγκρίνει την παροχή δανείου 300.000 δρχ. με υποθήκη το ίδιο το κτίσμα και τα μελλοντικά ενοίκια των καταστημάτων και στις 23/12/1910 γίνεται δημοπρασία για την εκτέλεση του έργου.

Η θεμελίωση πραγματοποιείται ανεπίσημα από το Δήμαρχο Εμμ. Μουντάκη την 14/8/1911 και το έργο ξεκινά άμεσα. Το δεύτερο εξάμηνο του 1913 αποπερατώνεται το κυρίως έργο, η Αγορά αρχίζει ανεπίσημα να λειτουργεί από την 1/11/1913. Τα επίσημα εγκαίνιά της έγιναν από τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδας Ελ. Βενιζέλο στις 4 Δεκεμβρίου 1913, τρεις μέρες δηλαδή μετά την επίσημη τελετή της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα.

Καταρτίσθηκε ο κανονισμός λειτουργίας της Αγοράς και συγκροτήθηκε ο σύλλογος "Νέα Αγορά Χανίων" από τους καταστηματάρχες. Οι χώροι εξωτερικά απαλλοτριώθηκαν επίσης και διαμορφώθηκαν διαφορετικά, έγιναν κι άλλα παραπλήσια έργα. Κατά κύριο λόγο, στο ανατολικό και δυτικό τμήμα στεγάζονταν κρεοπωλεία, στο άκρο της δυτικής στοάς, τα ιχθυοπωλεία και στο βόρειο και νότιο τα οπωρολαχανοπωλεία. Ελάχιστες μέρες πριν από τη Μάχη της Κρήτης, τον Μάιο του 1941, αποπερατώθηκε και το αντιαεροπορικό καταφύγιο στη νοτιοανατολική πλευρά της Αγοράς. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής και παρά τη δυναμική αντίδραση του τότε Δημάρχου Ν. Σκουλά, οι Γερμανοί κατέλαβαν όλη την εγκάρσια στοά, την απομόνωσαν και τη χρησιμοποίησαν για τις ανάγκες του στρατού κατοχής.

Το 1980, η Δημοτική Αγορά Χανίων χαρακτηρίσθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως διατηρητέο μνημείο.

Πηγές - Βιβλιογραφία

http://www.chania.gr/city/monuments/public-market.html

Φρούριο Φιρκά - Ναυτικό Μουσείο Κρήτης





















Φρούριο Φιρκά

Το φρούριο στη βορειοδυτική άκρη του λιμανιού, που διατηρεί το τουρκικό όνομα Φιρκά (Firka=στρατώνας), κατασκευάσθηκε για να προστατεύει την είσοδο του λιμανιού. Μια αλυσίδα από το Φιρκά μέχρι τη βάση του φάρου έκλεινε το λιμάνι σε περίπτωση πολιορκίας. Στο φρούριο ήταν η έδρα του Στρατιωτικού Διοικητή της πόλης. Εσωτερικά ο χώρος ήταν διαμορφωμένος σε στρατώνες και αποθήκες πολεμικού υλικού. Σε θύρωμα του πρώτου ορόφου υπάρχει η επιγραφή "ALOYSIUS BRACADEUS PROVISOR CYDONIAE M.DCXX".

Τα κτίρια της δυτικής πτέρυγας είναι διαμορφωμένα σε δύο ορόφους με θολοσκέπαστα δωμάτια. Στο μέσο περίπου της αυλής υπάρχει μεγάλη δεξαμενή που συγκέντρωνε τα νερά από τις στέγες. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και μέχρι σχετικά πρόσφατα, ο Φιρκάς χρησιμοποιήθηκε ως στρατώνας αλλά και ως φυλακή. Στο γωνιακό πυργίσκο - σκοπιά του φρουρίου υψώθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1913 σε επίσημη τελετή η Ελληνική σημαία της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Παρόντες ήταν ο τότε βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος, ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Ναύαρχος Κουντουριώτης, οι επιζώντες αγωνιστές οπλαρχηγοί των Κρητικών Επαναστάσεων και πλήθη κόσμου.

Στην εποχή μας, τιμάται κάθε χρόνο η επέτειος αυτή, με τη διοργάνωση ανάλογης επίσημης τελετής και αναρτάται συμβολικά και πάλι η Ελληνική σημαία στον ιστό του φρουρίου.

Ναυτικό Μουσείο Κρήτης

Το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης βρίσκεται στην είσοδο του Ιστορικού Φρουρίου Φιρκά. Ιδρύθηκε το 1973, με σκοπό να στεγάσει και να διαφυλάξει τις ναυτικές μας παραδόσεις και ειδικότερα της Κρήτης, την προβολή της ναυτικής μας ιστορίας, καθώς και την καλλιέργεια της αγάπης προς το θαλάσσιο στοιχείο ως πηγή ζωής και εθνικού μεγαλείου.

Το Ν.Μ.Κ. έχει θέσει ως βασικό στόχο την ανάπτυξη επαφής με άλλα Ναυτικά μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. Είναι το 2ο Ναυτικό Μουσείο στην Ελλάδα τόσο από πλευράς παλαιότητας όσο και δυναμικού. Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει 2.500 εκθέματα όπως κειμήλια, αντικείμενα που ανασύρθηκαν από το βυθό, ζωγραφικούς πίνακες, χάρτες, φωτογραφικό υλικό, μακέτες πλοίων, διάφορα ναυτικά όργανα κ.λπ. Κατανεμημένα σε ενότητες, καλύπτουν χρονολογικά τις περιόδους από την εποχή του χαλκού μέχρι την σημερινή. Πέραν αυτών υπάρχει έκθεση του θαλάσσιου περιβάλλοντος με μια πλούσια συλλογή οστράκων από διάφορα μέρη του κόσμου.

Ένα μεγάλο όραμα του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης πραγματοποιήθηκε με την κατασκευή ομοιώματος Μινωικού πλοίου, με βάση ερευνητικό πρόγραμμα πειραματικής αρχαιολογίας, με την χρήση αυθεντικών υλικών, εργαλείων και διαδικασιών της εποχής που αφορά (15ος αι. π.Χ.). Για το δύσκολο αυτό εγχείρημα, το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης συνεργάστηκε με το Ινστιτούτο Έρευνας Αρχαίας Ναυπηγικής και Τεχνολογίας «ΝΑΥΔΟΜΟΣ», το οποίο ανέλαβε την έρευνα και την διεύθυνση του προγράμματος. Αποτελεί το κυριότερο έκθεμα του Μουσείου ως μέσο προβολής του Κρητικού πολιτισμού.

Σημαντικό βήμα ανάπτυξης του Ναυτικού Μουσείου, αποτελεί η πρόσφατη παραχώρηση από το ΥΠ.ΠΟ., ενός από τα Ενετικά Νεώρια στο μυχό του ενετικού λιμένα των Χανίων, για τη δημιουργία Μόνιμης Έκθεσης Αρχαίας και Παραδοσιακής Ναυπηγικής.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του μουσείου, προσαρμοσμένα στις ανάγκες και δυνατότητες κάθε ηλικίας, απευθύνονται σε παιδιά της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και νηπιακής ηλικίας καθώς και σε παιδιά με ειδικές ανάγκες. Σκοπός τους είναι να διδάξουν, ενθαρρύνοντας την φαντασία, την ευαισθησία και τον προβληματισμό των παιδιών με έμφαση τόσο στην ατομική συμμετοχή, όσο και στην ομαδική εργασία.

Φρούριο Φιρκά: http://www.chania.gr/city/monuments/firkas.html
Ναυτικό Μουσείο Κρήτης: http://www.mar-mus-crete.gr/

Μονή του Αγίου Φραγκίσκου των Φραγκισκανών - Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων









Τούρκικο Συντριβάνι.


Το συγκρότημα βρίσκεται στη σημερινή οδό Χάληδων και στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης. Σώζεται στο μεγαλύτερο μέρος του αλλοιωμένο από σύγχρονες επεμβάσεις. Στη νότια πλευρά ήταν η διπλή στοά (chiostro) με τα κελιά των μοναχών και τα άλλα κτίρια. Σήμερα η στοά είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος της ενταγμένη στα σπίτια και τα καταστήματα που υπάρχουν μέχρι την είσοδο της νεότερης καθολικής εκκλησίας.

Στη βόρεια πλευρά του ναού του Αγίου Φραγκίσκου σημειώνεται στους χάρτες της εποχής η ύπαρξη ενός ωραίου κήπου, ανάλογου με αυτόν που υπάρχει σήμερα από την εποχή της λειτουργίας του ως τζαμί. Οι πρόσφατες εργασίες αποκατάστασης του εσωτερικού του ναού αποκάλυψαν τις διάφορες οικοδομικές φάσεις, ορισμένες από τις οποίες συνδέονται και με την πολεοδομική εξέλιξη της πόλης.

Το αρχικό τμήμα του ναού διακρίνεται σαφώς στο μέσο του σημερινού και ήταν αρχικά καλυμμένο με ένα είδος σκαφωτής στέγης, που ενισχυόταν από έξεργες νευρώσεις (βεργία). Στην επόμενη φάση έγινε ανακατασκευή της στέγης σε οξυκόρυφη καμάρα και διαχωρίστηκε το εσωτερικό του σε κλίτη.

Τα πλάγια στεγάστηκαν με μισή οξυκόρυφη καμάρα. Στη συνέχεια κατασκευάστηκαν τα τρία παρεκκλήσια της βόρειας πλευράς, καλυμμένα από σταυροθόλια με έξεργες νευρώσεις και το γοτθικό μονόγραμμα του Χριστού στο κέντρο τους και διαμορφώθηκε η βόρεια όψη του ναού.

Στα 1605, σύμφωνα με την χρονολογία στο κλειδί του πλάγιου τόξου, θα πρέπει αν τοποθετηθεί η προς ανατολάς επέκταση του ναού, η οποία συνδέεται ασφαλώς με την δημιουργία της Ruga Magistra (οδός Χάληδων) κατά την διάρκεια των εργασιών πολεοδομικής ανασυγκρότησης της πόλης, μετά την κατασκευή των νέων οχυρώσεων. Άλλη μια προέκταση θα πρέπει να πραγματοποιήθηκε, πιθανότατα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας με μια μονόχωρη κατασκευή προς τα δυτικά.

Η βάση του πύργου του υψηλού καμπαναριού σώζεται στην ανατολική πλευρά του μνημείου. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο ναός του Αγίου Φραγκίσκου μετατράπηκε στο Γιουσούφ Πασά Τζαμισί. Τότε προστέθηκε στη βορειοδυτική πλευρά ο ερειπωμένος σήμερα μιναρές και η οκταγωνική κρήνη στην αυλή. Στη συνέχεια μετατράπηκε σε κινηματογράφο και κέντρο διασκέδασης.

Σήμερα στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων.

http://www.chania.gr/city/monuments/saint-fragiskos.html

Ιστορικό Αρχείο Κρήτης













Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης ιδρύθηκε το 1920 με έδρα τα Χανιά. Είναι Δημόσια Διανομαρχιακή Υπηρεσία, αποκεντρωμένο τμήμα των Γενικών Αρχείων του Κράτους και υπάγεται απ' ευθείας στο Υπουργείο Παιδείας. Στεγάζεται σε νεοκλασικό κρατικό διατηρητέο κτίριο στην οδό Ι. Σφακιανάκη αριθμ. 20, αλλά διαθέτει και δεύτερο, βοηθητικό κτίριο με αρχειοστάσια.

Το Αρχείο είναι σήμερα σε τέτοιο υψηλό επίπεδο, ώστε να θεωρείται το μεγαλύτερο από τα περιφερειακά Αρχεία της χώρας, σε περιεχόμενο, όγκο και σπουδαιότητα υλικού. Σκοπός και αποστολή του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης είναι η περισυλλογή, ταξινόμηση, καταγραφή, διαφύλαξη και προβολή των πάσης φύσεως αρχείων και κειμηλίων που αφορούν στην Ιστορία της Κρήτης.

Λαογραφικό Αρχείο Παύλου Βλαστού

Σπουδαιότατο θεωρείται το αρχείο του Πατέρα της Κρητικής Λαογραφίας Παύλου Βλαστού, που αποτελείται από 93 ογκώδεις χειρόγραφους τόμους, στους οποίους καταχωρείται και η παραμικρή λεπτομέρεια από τον υπέροχο και ανεξάντλητο πλούτο της Λαογραφίας της Κρήτης.

Το αρχειακό υλικό του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης καλύπτει όλη την Κρήτη και υπολογίζεται σε περίπου 1.000.000 σημαντικότατα έγγραφα και ντοκουμέντα, από το 1821 μέχρι σήμερα.

Βιβλιοθήκη

Η Υπηρεσία διαθέτει μια εξειδικευμένη Βιβλιοθήκη, μη δανειστική, που περιλαμβάνει περίπου 10.000 τίτλους βιβλίων ιστορικού, λαογραφικού ή άλλου περιεχομένου, εκδόσεις παλαιές, πολύτιμες και σπάνιες, αλλά και νεότερα σημαντικά βιβλία που αφορούν στα ενδιαφέροντα και στο αντικείμενο του Αρχείου.

Αρχείο Κρητικού Τύπου

Το αρχείο του Κρητικού Τύπου (1831 - σήμερα) περιλαμβάνει όλα τα Κρητικά έντυπα που εκδόθηκαν στο Νησί, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και που σήμερα είναι σπάνια και δυσεύρετα. Δώδεκα φύλλα - τα περισσότερα από οπουδήποτε αλλού - της πρώτης Κρητικής εφημερίδας, της «Βακάϊ - Γκιρίτ», έκδοσης της Αιγυπτιακής Διοίκησης το 1831, φυλάσσονται στο Αρχείο, καθώς επίσης και η "Κρήτη", έκδοση της Τουρκικής Διοικήσεως.

Δεν λείπουν ακόμη τα μονόφυλλα, αλλά και όλες οι πολιτικές εφημερίδες της Κρήτης που εκδόθηκαν από το 1880 και εξής, αφού μόνο το 1878, με την περίφημη Σύμβαση της Χαλέπας, επετράπη, συν τοις άλλοις, από την Τουρκική Διοίκηση η έκδοση εφημερίδων.

Φωτογραφική Συλλογή

Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης διαθέτει μεγάλη φωτογραφική συλλογή με σπάνιες φωτογραφίες και κάρτ-ποστάλ από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας. Το οπτικό αυτό υλικό έχει ταξινομηθεί θεματολογικά, πλην των ιδιωτικών συλλογών και έχει αποκτηθεί κυρίως από δωρεές αλλά και αγορά σημαντικών φωτογραφιών από φορείς και ιδιώτες.

Μουσειακό Τμήμα

Παράλληλα με το αρχειακό υλικό που διατηρεί, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης έχει δημιουργήσει στους χώρους του κεντρικού του κτιρίου μουσειακό ιστορικό και λαογραφικό τμήμα με εκθέματα από τις διάφορες χρονικές περιόδους της Ιστορίας και των Αγώνων της Κρήτης.

Στην πρώτη αίθουσα του μουσειακού τμήματος εκτίθενται προσωπικά ενθυμήματα του Εθνάρχη Ελ. Βενιζέλου. Υπάρχουν ακόμη αίθουσες αφιερωμένες στους Κρητικούς Αγώνες, στην Κρητική Πολιτεία, στην Μάχη της Κρήτης και στην Αντίσταση των Κρητών, με αποκορύφωμα τον Στύλο Εκτελέσεων της Αγιάς, πάνω στον οποίο μαρτύρησαν χιλιάδες πατριώτες για την Ελευθερία και τη Δικαιοσύνη.

Αλλά και το λαογραφικό τμήμα προσφέρει στον επισκέπτη μια πλούσια εικόνα ενός παλιού Κρητικού σπιτιού αλλά και κάθε είδους δείγματα της Κρητικής τέχνης και ζωής.

Ο καθεδρικός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου (Τριμάρτυρη)





Ο σημερινός καθεδρικός ναός των Εισοδίων χτίστηκε στη θέση παλαιότερου ναού της Θεοτόκου, ο οποίος ανάγεται στον 14ο αιώνα. Όταν τα Χανιά κατελήφθησαν από τους Τούρκους το 1645, ο ναός μετατράπηκε σε σαπωνοποιείο, χωρίς όμως να αλλάξει η διαρρύθμισή του.

Μέχρι το 1868 ο ναός, ως σαπωνοποιείο, φέρεται να ανήκει στο γνωστό Τούρκο αξιωματούχο Μουσταφά Πασά Γκιριτλή (Κρητικό). Στο χώρο της ελαιοαποθήκης φυλασσόταν εικόνα της Παναγίας με ακοίμητο καντήλι, σύμφωνα με διαταγή του Μουσταφά.

Η παράδοση αναφέρει ότι η επιχείρηση του σαπωνοποιείου ναυάγησε και εγκαταλείφθηκε, ενώ την εικόνα της Θεοτόκου είχε πάρει μαζί του ο τελευταίος τεχνίτης. Όταν ο Μουσταφά έγινε πρωθυπουργός, επί σουλτάνου Μετζίτ, η Χριστιανική Κοινότητα ζήτησε το χώρο για την ανέγερση και πάλι ναού. Ο Μουσταφά, επηρεασμένος από διάφορα προσωπικά γεγονότα, παραχώρησε το χώρο. Ο σουλτάνος έστειλε 100.000 γρόσια και ο γιος του Μουσταφά, Βελή πασάς (διοικητής της Κρήτης τότε) 30.000 γρόσια. Με την ενίσχυση της Χριστιανικής Κοινότητας και παρά τα προβλήματα που προκαλούσε άλλος Οθωμανός, η εκκλησία ανεγέρθηκε τελικά.

Η κατασκευή του ναού ολοκληρώθηκε το 1860 στη μορφή της τρίκλιτης βασιλικής με υπερυψωμένο το καλυμμένο από οξυκόρυφη κάμαρα μεσαίο κλίτος. Τα πλάγια κλίτη καλύπτονται από σταυροθόλια και διαιρούνται καθ' ύψος από το γυναικωνίτη. Στη Βορειοδυτική γωνία του ναού είναι κτισμένο το ψηλό κωδωνοστάσιο. Τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του ναού συνδέονται περισσότερο με την παράδοση που διαμορφώθηκε στα χρόνια της Βενετοκρατίας με τους λαξευτούς πεσσούς, τα γείσα και τα πλαίσια των ανοιγμάτων. Ο ανατολικός τοίχος του ναού κοσμείται με μεγάλες και εντυπωσιακές αγιογραφίες έργα των Γ. Καλλιτεράκη, Γ. Σταυράκη, Ε. Τριπολιτάκη και Δ. Κοκότση. Η εικόνα των Εισοδίων της Θεοτόκου επεστράφη επίσης στο ναό, ενώ στο άνω τμήμα της πρόσοψης χαράχθηκε το παρακάτω κείμενο:

"Της Θεομήτορος Ναόν, ω Διάβατα βλέπεις,

Ον τέκνα ωκοδόμησαν πιστά της εκκλησίας,

Προσφεύγοντα πτηνά δειλά εν μέσω τρικυμίας

Υπό αυτήν την πτέρυγαν της ουρανίας σκέπης."

Ο ναός, άρρηκτα συνδεδεμένος με τα ιστορικά γεγονότα, υπήρξε άσυλο και καταφύγιο των κατά καιρούς διωκομένων κατά τις εθνικές εξεγέρσεις. Υπέστη σοβαρές ζημιές κατά τους βομβαρδισμούς της πόλης από τους Γερμανούς, τον Μάιο του 1941.