Soms fantaseer ik er ook wel eens over. De terugkeer van DWS in het betaalde voetbal lijkt mij dan weer heel leuk. Hun blauw-zwart gestreepte shirt (een lichtere en m.i. mooiere tint dan bijvoorbeeld het blauwvan Inter) met witte broek vind ik prachtig. De volksclub uit West, tegenover het schitterende wit-rood-wit van Ajax, de lichtelijk chique middenstandersclub uit Oost. Landskampioen in 1964, direct na promotie vanuit de Eerste Divisie. Nooit meer vertoond sindsdien! Compleet anders qua historie en achtergrond en daarmee dichter staand bij Ajax' aartsrivaal Feyenoord. Dat stond dus garant voor een heerlijke botsing van culturen bij mooie derby’s. Zoals veel andere steden die nog steeds kennen.
Voor zover die sociologische verschillen anno 2014 nog opgaan natuurlijk, want die zijn uiteindelijk wel redelijk vervaagd overal. Dat cultuurverschil was vaak ook de reden voor de voorkeur die veel talentvolle DWS spelers hadden voor Fey(ij)enoord. Rinus Israël, Henk Wery, Ruud Gullit (via Haarlem), John Metgod (via grotere omwegen) en Rob Rensenbrink bijna. Ik kan eigenlijk alleen Piet Schrijvers en Frank Rijkaard bedenken, die van DWS (toen geen profclub meer) naar het o zo gehate Ajax overstapten.
Ontzettend jammer dat DWS het niet gered heeft, want midden jaren '60 hadden ze zéker de potentie om tot een Nederlandse topclub uit te groeien. Het elftal dat vijftig jaar geleden de landstitel pakte was, van wat ik er van weet, een sterke en leuke ploeg, die het kunstje een jaar later bijna had herhaald. Hadden ze het verliesgevende Olympisch Stadion toen maar ontvlucht en op Spieringhorn bij Geuzenveld een kleiner, eigen voetbalstadion gebouwd. Dat hebben ze in 1969 onder leiding van voorzitter Dé Stoop serieus overwogen.
Ik had het best mee willen maken, derby's op het hoogste niveau in de hoofdstad en de aanwezigheid van een mooie rivaal binnen onze stadsgrenzen naast die andere rivaal, zeventig kilometer verderop. Wellicht had het in een alternatieve geschiedenis zelfs mijn club kunnen worden, want ik kom zelf immers ook uit het (buitenringse) westelijk deel van de stad.
Een tweede club in Noord zou als geografisch gegeven weer reuze interessant zijn. Zie Feyenoord/Sparta, of Nottingham Forest/Notts County. Er zullen er nog wel een paar zijn. Tussen Celtic en Rangers stroomt ook een rivier (de Clyde) maar die rivaliteit ligt weer heel anders.
De aanhang van De Volewijckers bestond hoofdzakelijk uit Noorderlingen, scheepsbouwarbeiders van NDSM en ADM uit de omliggende tuindorpen. Ze hadden niet heel veel binding met de grote stad aan de andere zijde van het IJ, laat staan met de voetbalclubs die daar speelden.
Hoe dat nu zou uitpakken weet ik niet. Wat ik wel opmerkelijk vond: toen ik zelf in Noord woonde (maart 2006 - mei 2008) kreeg ik, in strijd met de NEE-NEE sticker op mijn brievenbus, nota bene de gratis verspreide, door het Noordhollands Dagblad uitgegeven AZ-Krant in mijn brievenbus! Tot twee keer toe zelfs. Het ging die club destijds flink voor de wind en in zijn toenmalige expansiedrift en bravoure zag Scheringa het IJ en het Noordzeekanaal kennelijk als de uiterste zuidgrens van zijn beoogde imperium.
Of er in het Amsterdam van de 21e eeuw nog een markt is voor een tweede profclub, bij voorkeur eentje met een mooie maar compleet andere clubcultuur... ik betwijfel het. Die doelgroep woont niet meer in de stad maar is lang geleden verhuisd naar Lelystad, Purmerend, Hoorn, Hoofddorp, Almere, Nieuw-Vennep en Assendelft. En die heeft in de afgelopen dertig jaar in groten getale die andere club omarmd die als enige hoofdstedelijke voetbalclub is overgebleven in het betaalde voetbal. De jongere generaties weten niet eens anders. Ironisch genoeg is Ajax -van oudsher géén volksclub- dat toch wel een beetje geworden want de club trekt tegenwoordig, meer dan in de begintijd, aanhangers uit alle lagen van de bevolking.
Kijkend naar de veranderende bevolking van Amsterdam en de continue instroom van een jonge hoogopgeleide bevolking uit alle delen van het land zou het mij overigens niets verbazen als clubs als Feyenoord, PSV, Twente, Heerenveen en noem er nog maar een paar op binnen de Ring inmiddels net zoveel aanhangers zullen hebben als Ajax, zo niet méér zelfs. (en clubs als Galatasaray, Fenerbahçe en Besiktas daar weer direct buiten...)
Hoe is het al die voormalige profclubs vergaan nadat FC Amsterdam verdween?
DWS is al enkele jaren bezig een fusie tot stand te brengen met het in 1983 door Marokkaanse Amsterdammers opgerichte FC Chabab tot DWS Chabab en speelt nog steeds op Spieringhorn. Met die fusieplannen schiet het niet op, voor zover ik weet. De Volewijckers fuseerde in 2013 met hun Noordamsterdamse aartsrivaal DWV tot DVC Buiksloot en speelt op Elzenhagen. En Blauw Wit, tegenwoordig FC Blauw Wit Amsterdam geheten en gevestigd op Sportpark Sloten langs de A4, is afgezakt naar de marge van het amateurvoetbal. Ook zij overwogen een fusie met FC Chabab maar zagen daar van af.
Nieuwkomer FC Türkiyemspor Amsterdam had een korte (1987-2009) maar roemruchte historie. Deze club groeide in korte tijd uit tot een rijke topclub in het amateurvoetbal en speelde begin deze eeuw met de gedachte om op termijn de stap naar het betaalde voetbal te maken en tegelijk de historische naam FC Amsterdam terug te laten keren. Voorzitter Nedim Imaç fantaseerde zelfs over spelen in het toen net gerenoveerde en verkleinde Olympisch Stadion. De club zakte als een kaartenhuis in elkaar na de moord op Imaç in 2007 en ging twee jaar later zelfs failliet.
De rechten op de naam FC Amsterdam zijn in 2008 overgegaan naar amateurvereniging FC Amstelland, dat nu met die legendarische naam door het leven gaat. De club speelt op het Sportpark Strandvliet in de schaduw van de Arena, het terrein dat begin jaren ’90 nog door Ajax begeerd werd als locatie voor het jeugd- en trainingscomplex (dat werd uiteindelijk het verder weg gelegen De Toekomst). Ze hebben voor zover ik weet geen ambities die verder reiken dan het amateurvoetbal.
Een tweede profclub in Amsterdam? Het zal wel bij een fantasie blijven.
