Joined
·
11,277 Posts
Około 1910 r. powstaje w Niderlandach nowy prąd w architekturze, odznaczający się dużą swobodą wyrazu, który jest reakcją sprzeciwu na panujące w modzie neo style. Szybko przyjmuje on również formę protestu przeciw ponuremu racjonalizmowi. Trzech młodych architektów: Michel de Klerk, Pieter Lodewijk Kramer i Johan Melchior van der Mey, którzy wkrótce przyczynią się do zmiany wizerunku niderlandzkich miast, pracuje w biurze architektonicznym Eduarda Cuypersa. Chociaż sam Cuypers nie był progresywnym architektem ani nie pozostawił po sobie wielkich dokonań w odróżnieniu od swojego wuja - Pierre Cuypersa, twórcy między innymi dworca centralnego oraz Rijksmuseum w Amsterdamie - to jednak dbał o swoich podopiecznych, dając im możliwośc rozwoju. W 1910 r. de Klerk, Kramer i van der Mey postanawiają opuścić biuro Cuypersa i rozpocząć działalność na własną rękę.
Hendrik Petrus Berlage - konflikt i inspiracja
W 1884 r. rada miasta w Amsterdamie rozpisała konkurs na nowy budynek giełdy. Stworzenie projektu zostało ostatecznie powierzone Berlagowi. Berlage był architektem mocno zakorzenionym w XIX-wiecznej tradycji, tworzącym w duchu neo stylów, jednak w budynku giełdy (1903) da się zauważyć połączenie elementów neo (romańskie, renesansowe) z secesją. Budynek ten jest na tyle osobliwy, że trudno go przyporządkować konkretnemu stylowi, przez co jest nazywany "stylem Berlage". Często odbiera sie go błędnie jako przykład architektury Szkoły Amsterdamskiej. Dzieje się tak być może dlatego, że chociaż architekci spod znaku De Amsterdamse School oficjalnie występowali przeciw historyzmowi i samemu Berlage, to jednak architektura budynku giełdy wywarła na nich dość mocny wpływ. Oprócz tego - co może brzmieć jak paradoks - projektowali oni dla Berlage, gdy ten otrzymał zadanie stworzenia planu nowej dzielnicy mieszkaniowej w Amsterdamie - Oud Zuid (Stare Południe).
Dom Floty - Scheepvaarthuis
W 1905 r. Amsterdam jest pierwszym miastem, które ustanawia urząd Doradcy Estetycznego Architektury.
Zadaniem doradcy będzie stworzenie wizji rozwoju miasta. Urząd ten obejmuje wkrótce van der Mey. Jego dzieło - Dom Floty (1912) będzie punktem zwrotnym, mającym decydujący wpływ na kierunek rozwoju Szkoły Amsterdamskiej.
Michel de Klerk, "statek" i "pałace dla robotników"
W drugim dziesięcioleciu XX wieku Michel de Klerk projektuje w Amsterdamie na zlecenie korporacji mieszkaniowej De Dageraad kilka kwartałów mieszkań komunalnych dla robotników, w powstającej dzielnicy Spaarndammerbuurt. Po wprowadzeniu specjalnego prawa (De Woningwet 1901 - "prawo mieszkaniowe - światło i przestrzeń") nakazującego większą dbałość o jakość budownictwa mieszkaniowego, dobrze zapowiadający się architekt ma nieskrępowane ręce i pełne pole do popisu. W 1919 r. powstaje budynek Het Schip (statek), który zbiera burzę krytyki za niefunkcjonalność oraz zbyt wydumaną formę. Pomimo kontrowersyjnej bryły i wysokich kosztów budowy korporacja mieszkaniowa decyduje się zrealizować projekt. "Statek" okaże się w przyszłości jednym z najwybitniejszych dzieł architektury De Amsterdamse School, a kwartały powstałe w dzielnicy Spaarndammerbuurt zostaną - ze względu na niespotykaną dbałość o architekturę w zestawieniu z "budownictwem rewolucyjnym" - potocznie nazywane pałacami dla robotników (paleisjes voor arbeiders) .
Ramy czasowe
Przyjmuje się, że styl Szkoły Amsterdamskiej obowiązywał w mniejszym lub większym stopniu w latch 1910-1940, jednak już po śmierci de Klerka w 1923 r. jego znaczenie słabnie. Niektóre współczesne realizacje niderlandzkiego budownictwa mieszkaniowego pozostają pod bardzo silnym wpływem Szkoły Amsterdamskiej (dzielnica olimpijska w Amsterdamie, budynek De Eekenhof Enschede).
Zdjęcie lotnicze Amsterdamu z zaznaczonymi obszarami najwiekszych skupisk architektury Szkoły Amsterdamskiej:
zielony - dzielnica Spaarndammerbuurt
czerwony - dzielnica De Baarsjes
żółty - dzielnica Oud Zuid (Stare Południe) zaplanowana przez Berlage
fioletowy - dzielnica Transvaalbuurt
różowy - dzielnica Indyjska
ulice w większości zabudowane ekspresjonistycznie:
kolor biały - ul. Admirała de Ruytera
pomarańczowy - Hoofdweg
granatowy - Vrijdheidslaan (Aleja Wolności)
jasno niebieski - Churchillaan (Aleja Churchilla)
błękitny - Rooseveltlaan (Aleja Roosevelta)
czarna kropka - Plac Mercatorplein
Na początek budynek giełdy Berlage, 1903.
Dom Floty, 1912.
architekt: J. M. van der Mey
korytarz
wejście
Statek (Het Schip), 1919.
architekt: M.de Klerk
Budynki mieszkalne przy placu Spaarndammerplantsoen, Amsterdam.
architekt: M. de Klerk
Dzielnicowy dom kultury na placu Zaandammerplein.
detal
cdn.
Hendrik Petrus Berlage - konflikt i inspiracja
W 1884 r. rada miasta w Amsterdamie rozpisała konkurs na nowy budynek giełdy. Stworzenie projektu zostało ostatecznie powierzone Berlagowi. Berlage był architektem mocno zakorzenionym w XIX-wiecznej tradycji, tworzącym w duchu neo stylów, jednak w budynku giełdy (1903) da się zauważyć połączenie elementów neo (romańskie, renesansowe) z secesją. Budynek ten jest na tyle osobliwy, że trudno go przyporządkować konkretnemu stylowi, przez co jest nazywany "stylem Berlage". Często odbiera sie go błędnie jako przykład architektury Szkoły Amsterdamskiej. Dzieje się tak być może dlatego, że chociaż architekci spod znaku De Amsterdamse School oficjalnie występowali przeciw historyzmowi i samemu Berlage, to jednak architektura budynku giełdy wywarła na nich dość mocny wpływ. Oprócz tego - co może brzmieć jak paradoks - projektowali oni dla Berlage, gdy ten otrzymał zadanie stworzenia planu nowej dzielnicy mieszkaniowej w Amsterdamie - Oud Zuid (Stare Południe).
Dom Floty - Scheepvaarthuis
W 1905 r. Amsterdam jest pierwszym miastem, które ustanawia urząd Doradcy Estetycznego Architektury.
Michel de Klerk, "statek" i "pałace dla robotników"
W drugim dziesięcioleciu XX wieku Michel de Klerk projektuje w Amsterdamie na zlecenie korporacji mieszkaniowej De Dageraad kilka kwartałów mieszkań komunalnych dla robotników, w powstającej dzielnicy Spaarndammerbuurt. Po wprowadzeniu specjalnego prawa (De Woningwet 1901 - "prawo mieszkaniowe - światło i przestrzeń") nakazującego większą dbałość o jakość budownictwa mieszkaniowego, dobrze zapowiadający się architekt ma nieskrępowane ręce i pełne pole do popisu. W 1919 r. powstaje budynek Het Schip (statek), który zbiera burzę krytyki za niefunkcjonalność oraz zbyt wydumaną formę. Pomimo kontrowersyjnej bryły i wysokich kosztów budowy korporacja mieszkaniowa decyduje się zrealizować projekt. "Statek" okaże się w przyszłości jednym z najwybitniejszych dzieł architektury De Amsterdamse School, a kwartały powstałe w dzielnicy Spaarndammerbuurt zostaną - ze względu na niespotykaną dbałość o architekturę w zestawieniu z "budownictwem rewolucyjnym" - potocznie nazywane pałacami dla robotników (paleisjes voor arbeiders) .
Ramy czasowe
Przyjmuje się, że styl Szkoły Amsterdamskiej obowiązywał w mniejszym lub większym stopniu w latch 1910-1940, jednak już po śmierci de Klerka w 1923 r. jego znaczenie słabnie. Niektóre współczesne realizacje niderlandzkiego budownictwa mieszkaniowego pozostają pod bardzo silnym wpływem Szkoły Amsterdamskiej (dzielnica olimpijska w Amsterdamie, budynek De Eekenhof Enschede).
Zdjęcie lotnicze Amsterdamu z zaznaczonymi obszarami najwiekszych skupisk architektury Szkoły Amsterdamskiej:
zielony - dzielnica Spaarndammerbuurt
czerwony - dzielnica De Baarsjes
żółty - dzielnica Oud Zuid (Stare Południe) zaplanowana przez Berlage
fioletowy - dzielnica Transvaalbuurt
różowy - dzielnica Indyjska
ulice w większości zabudowane ekspresjonistycznie:
kolor biały - ul. Admirała de Ruytera
pomarańczowy - Hoofdweg
granatowy - Vrijdheidslaan (Aleja Wolności)
jasno niebieski - Churchillaan (Aleja Churchilla)
błękitny - Rooseveltlaan (Aleja Roosevelta)
czarna kropka - Plac Mercatorplein

Na początek budynek giełdy Berlage, 1903.

Dom Floty, 1912.
architekt: J. M. van der Mey

korytarz



wejście

Statek (Het Schip), 1919.
architekt: M.de Klerk







Budynki mieszkalne przy placu Spaarndammerplantsoen, Amsterdam.
architekt: M. de Klerk



Dzielnicowy dom kultury na placu Zaandammerplein.

detal






cdn.