Joined
·
7,621 Posts
Osiedle robotnicze Nikiszowiec zostało zbudowane w latach 1908 - 1915 (druga faza budowy w okresie 1920-1924) na terenie gminy Janów. Nazwa pochodzi od szybu "Nikisch", wybudowanego w 1906 r. Osiedle zostało zaprojektowane przez braci Jerzego i Emila Zillmannów, autorów projektu "miasta-ogrodu" Giszowca położonego w odległości 3 km na południe. Oba osiedla zbudowano dla rodzin górniczych. W latach 1914 - 1927 zbudowano w centralnej części osiedla kościół neobarokowy pw. św. Anny.
Nikiszowiec
Osiedle robotnicze Nikiszowiec zostało zbudowane w latach 1908 - 1915 (druga faza budowy w okresie 1920-1924) na terenie gminy Janów. Nazwa pochodzi od szybu "Nikisch", wybudowanego w 1906 r. Osiedle zostało zaprojektowane przez braci Jerzego i Emila Zillmannów, autorów projektu "miasta-ogrodu" Giszowca położonego w odległości 3 km na południe. Oba osiedla zbudowano dla rodzin górniczych. W latach 1914 - 1927 zbudowano w centralnej części osiedla kościół neobarokowy pw. św. Anny. W 1960 r. Nikiszowiec został przyłączony do Katowic, a w 1978 roku został uznany za obiekt zabytkowy i pozostaje po opieką konserwatorską. Na terenie zabytkowego osiedla kręcił swoje filmy Kazimierz Kutz: "Sól ziemi czarnej", "Perła w koronie". Na rynku znajduje się zakład rodziny Niesporek od 1919 r. Od 1990 r. istnieje małe muzeum i galeria w maglu. Dawniej Nikszowiec i Giszowiec z Szopienicami łączyła kolej wąskotorowa tzw. Balkan Express".
Architektura
W przeciwieństwie do Giszowca zbudowanego w stylu wiejskim, Nikiszowiec ma charakter miejski nawiązujący architektonicznie do budownictwa renesansowego Florencji, z podcieniami i arkadami. Zgodnie z koncepcją architektoniczną osiedle przybrało kształt widowni amfiteatralnej. Sceną w tym teatrze jest Plac Wyzwolenia z kościołem pw. św. Anny do którego dochodzą wszystkie ulice osiedla. W skład osiedla wchodzi 9 ceglanych bloków mieszkalnych (3 piętrowych), z których każdy ma kształt zamkniętego wieloboku (np. prostokąta, trapezu). Każdy blok otaczają ze wszystkich stron ulice. Sąsiadujące bloki połączone są ze sobą nadwieszkami - co przypomina okazałe bramy (łuki tryumfalne). Wewnątrz każdego bloku znajduje się podwórko, na którym w przeszłości znajdowały się dodatkowe pomieszczenia gospodarcze przynależne do każdego mieszkania: komórki, chlewiki lub kurniki. Na każdym podwórku był także piec do wypieku chleba, tzw. "piekarniok" do użytku ogólnego. Dwupiętrowe domy składają się z trzyizbowych mieszkań o całkowitej powierzchni do 70 m2. Każda rodzina miała do dyspozycji swoją piwnicę oraz strych. Jeszcze do niedawna ubikacje znajdowały się na korytarzach - na każdym piętrze były dwie toalety. Fasady domów wykonane są z czerwonej cegły. Architekci starali się wprowadzić jak najwięcej różnorodnych elementów do każdego bloku w celu uniknięcia monotonii i stworzenia miłej atmosfery. Ciekawym budynkiem, którego wygląd nie uległ zmianie od chwili wybudowania osiedla, jest obecnie poczta (pierwotnie restauracja). Nad jego bramą wejściową uwagę przykuwa mozaika z motywem róż symbolizujący strój śląski. Ten swoisty plener przyciąga zewsząd artystów i urzeka ciągle swym nieco zabrudzonym pięknem.
Piękno ceglanych domów
Fasady domów wykonane są z czerwonej cegły. Architekci starali się wprowadzić jak najwięcej różnorodnych elementów do każdego bloku w celu uniknięcia monotonii i stworzenia miłej atmosfery. Ciekawym budynkiem, którego wygląd nie uległ zmianie od chwili wybudowania osiedla, jest obecnie poczta (pierwotnie restauracja). Nad jego bramą wejściową uwagę przykuwa mozaika z motywem róż symbolizujący strój śląski. Ten swoisty plener przyciąga zewsząd artystów i urzeka ciągle swym nieco zabrudzonym pięknem. Tekst powstał na podstawie wiadomości: autorów wystawy; Antoniego Steuera (kusztosz Muzeum Historii Katowic), Giszowiec & Nikiszowiec ... niedocenione piękno. Przewodnik po dzielnicach Katowic - marzec 2000, staraniem Urzędu Miasta Katowic.


















wszystkie fotki zrobione przez Dominiqo