SkyscraperCity Forum banner

[Konin] Starówka

204997 Views 1158 Replies 75 Participants Last post by  kouslo
Witam
Chciałbym przedstawić moje miasto.
Dziś Konin to ok. 85 tys. miasto na prawach powiatu, trzecie pod względem wielkości w Wielkopolsce (po Poznaniu i Kaliszu). W l. 1975 - 1999 miasto wojewódzkie. Podobnie jak inne miasta: Kalisz, Piła, Leszno jest stolicą subregionu, w którym pozostaje ważnym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym itd.
2/3 miasta zajmują nowe dzielnice - przeważnie osiedla bloków budowanych już od pocz. lat 50-ych XXw, które swoimi najczęściej bardzo monotonnymi kształtami przypominają blokowiska innych miast oraz rozległe tereny przemysłowe.
Zabudowa starówki pochodzi przeważnie z poł. XIX w. i niewiele sie zmieniła.
Konin od strony starówki (zwanej u nas Starakiem) ma wygląd dawnego kilkunastotysięcznego miasta powiatowego jakim był przed wojną i dopiero wyjazd ze starówki, najlepiej na północ do tzw. "nowego" Konina czyli dzielnic powstałych w XX w. (trzeba przejechać przez Wartę i Zalew Warty) pozwala zauwazyć dzisiejszą wielkość miasta.
Jest to pewien problem, bo starówka leży w dolinie Warty, a nowe dzielnice powstały na jej skrajach. Nie ma więc między "nowym" i "starym" Koniem naturalnego połączenia w postaci rozbudowanego śródmieścia i starówka jest jakby "miastem w mieście", a ogólnie mówiąc miasto dzieli się na 2 części.

W l. 50-ych, 60-ych i 70-ych XXw. Konin miał być jednym ze sztandarowych miast PRL-u i to tamtym czasom miasto zawdzięcza swój wielki rozwój. Wielkie zakłady, przemysł wydobywczo-energetyczny, mieszkania dla klasy robotniczej wiernej ideałom marksizmu-leninizmu, itd. na szczęście te czasy dawno minęły.

Przez lata zaniedbywany Starak ma niepowtarzalny urok i mimo, że w czasch PRL-u pozostawał na uboczu dziś znowu zaczyna błyszczeć.
Ostatnio w sierpniu i wrześniu 2005 Michał Kwieciński nakręcił na koninskiej starówce całość filmu fabularnego pt. "Statyści" z Kingą Preis i Bartoszem Opanią w rolach głównych o perypetiach Chińczyków, którzy w Koninie akurat postanawiają zrealizować swój tradycyjny obraz o trójkącie miłosnym – "Smutny wiatr w trzcinach".
Więc chyba coś w sobie ten Konin ma zwłaszcza starówka. W każdym razie odpowiadał reżyserowi.

Nie mamy co prawda bajeczki o tym, że mieszkamy w najstarszym mieście w Polsce :), ale mamy legendę o tabunie dzikich koni, które uratowały przed śmiercią napadniętego w puszczy przez dzikich zbirów księcia. Przestraszyli sie oni tętentu kopyt i uciekli myśląc, że to nadciąga z odsieczą jego drużyna. Książe kazał w miejscu ocalenia założyć miasto, a na pamiątkę wybawicieli nazwać je Koninem.

Symbolem miasta jest romański słup milowy z piaskowca z inskrypcją z 1151 wskazującą połowę drogi między Kruszwica a Kaliszem.

See less See more
1 - 20 of 1159 Posts
Ciekawostką jest fakt, że z konińskiego słupa pobrano wzory oryginalnych liter łacińskich z poł. XII w., które użyto później na kryptach grobowych Mieszka I i Bolesława Chrobrego w Katedrze Poznańskiej. Sa naprawde bardzo wyraźnie krojone.

See less See more
Z XIII-XV wiecznych średnowiecznych zabytków gotyckich rejonu starówki istnieje w Koninie jedynie kościół farny Św. Bartłomieja.
Inne zabytki takie jak XIII -wieczny Kosciół Św. Krzyża, XIV-wieczne mury obronne z bramami Kaliską i Toruńską, ratusz oraz XV-wieczny drewniany Kościół Św. Ducha niestety już nie istnieją.

Parę słów o nieistniejacym królewskim zamku w Koninie. Został zbudowany w poł. XIV w. przez Kazimierza Wielkiego i miał strzec Państwa Polskiego przed najazdami krzyżackimi od strony Kujaw.
Zamek był potężną budowlą zbudowaną z cegły i kamienia na planie czworoboku. Posiadał 2 budynki mieszkalne w tym jeden 3-kondygnacyjny i ośmioboczną wieżę obronną wysoką na 15 m (widoczne na akwareli) oraz 2-kondygnacyjna bramę wjazdową w formie wieży. Otoczony był podwójnym pierścieniem murów i fosą 12-metrowej szerokości, do których dochodziły mury miejskie (miasto Konin było otoczone murami obronnymi z 2 bramami Kaliską i Toruńską).
Mimo, iż w nazwach ulic i placów ku upamiętnieniu istnienia w Koninie zamku funkcjonuje nazwa Plac Zamkowy, sam zamek leżał nie na w/w Placu, ale nieco dalej na zachód w kwadracie ulic: Zamkowej, Staszica, Mickiewicza i Kilińskiego.
Konin od poł. XIV w. był siedzibą rozległego powiatu sądowego, a co za tym idzie obronne zamczysko było siedzibą starosty i centrum administracyjnym. Warownia była wielokrotnie odwiedzana przez królów polskich. Szczególnie upodobał ją sobie Władysław Jagiełło, który bywał w niej regularnie 2 razy w roku podczas objazdów całego kraju, a w 1433 r. spędził w Koninie całe lato oczekując wyniku kolejnej wojny z Krzyżakami. Wg. Kronikarza Jana Długosza to właśnie przy zamku stał słup milowy. Dopiero po r. 1818 przeniesiono słup pod kościół Św. Bartłomieja, gdzie stoi do dziś. Czasy świetności skończyły się w poł. XVII w. Konin i zamek zostały zniszczone w 1656 r. przez Szwedów podczas opuszczania przez nich miasta po kilkutygodniowym oblężeniu. Z tego zniszczenia ani zamek, ani miasto nie powróciły już do dawnej świetności. W czasie wojny północnej w 1707 r. świeżo odbudowane Konin i zamek zostają ponownie zniszczone, a ten ostatni ostatecznie obraca się w ruinę. Tym niemniej jeszcze w pocz. XIX w. planowano odbudowę zamku na więzienie, następnie zatwierdzono jego rozbiórkę, ale jak widać na akwareli w 1844 r. ruiny były w dobrym stanie i prezentowały się całkiem okazale. Najprawdopodobniej rozebrano je w l. 60-ych XIX w. przeznaczając na materiał budowlany. Ślady rozbiórki są widoczne gdzie niegdzie na murach kamienic starówki – na nie otynkowanych ścianach widać wielkie gotyckie cegły „zendrówki”, ślad, że budynek zbudowano z zamkowych cegieł. W miejscu zamku powstała dzielnica żydowska. Po budowli pozostała upamiętniająca jego istnienie nazwa Placu Zamkowego.

See less See more
Inskrypcja w górnej części słupa mówi:

Roku wcielenia Pana naszego 1151
Do Kalisza z Kruszwicy tu prawie punkt środkowy
Wskazuje ta formuła drogi i sprawiedliwości
Którą kazał uczynić komes palatyn Piotr
I starannie też przepołowił tę drogę
Abyś był go pamiętny racz każdy podróżny
Modlitwą prosić łaskawego Boga.

Geneza powstania słupa nie jest ustalona. Być może był on pogańską rzeźbą kultową - podobieństwo do "Mnicha" z podwrocławskiej Ślęży wydaje się być tego dowodem.
Fundatorem słupa (lub inicjatorem jego ustawienia i wyrycia inskrypcji) był według jednych Piotr Włostowic (zm.1153) legendarny fundator 77 kościołów a według innych Piotr Wszeborowic (zm.1176), palatyn Bolesława Kędzierzawego czy też Piotr Wszebor palatyn Bolesława Krzywoustego, ojciec Piotra Wszeborowica.
Być może słup jest też pamiątką po szlaku bursztynowym . Wyryta jest na nim wprawdzie inskrypcja z 1151 roku, z uwagi jednak na analogie kształtu słupa konińskiego i innych wcześniejszych zabytków np. celtyckich należy brać też pod uwagę to, że ma ona charakter wtórny na starszym zabytku.
Usytuowanie słupa na dawnym rzymskim szlaku bursztynowym w połowie drogi między Kaliszem i Kruszwicą nasuwa nieodparte skojarzenie jego kształtu z fallicznym kształtem metae na rzymskich stadionach wyznaczających połowę dystansu w wyścigach rydwanów.
Zatem słup nabiera dodatkowego znaczenia albowiem w świetle powyższych rozważań mógł w czasach rzymskich stanowić dla szlaku lądowego drogowskaz i wskazanie połowy drogi pomiędzy Kaliszem i Kruszwicą, a dla szlaku wodnego wyznaczał jego początek.

Oto reszta moich fot konińskiego słupa:













+ 2 obce foty



See less See more
8
Mały przerywnik. Swieżutkie zdjęcia z dzisiaj.



Widok przez lewe obrzeża starówki na centrum "nowego" Konina - Osiedle III. Mój widok z okna z zoom'em X 6.



Widok z mojego bloku na centrum starówki - widoczny kosciół farny.



Widok z muru klasztoru Franciszkanów. Widoczna fara.



Widok z muru klasztoru Franciszkanów - widoczny budynek Wyższej Szkoły Kupieckiej, a w oddali Osiedle V. Widoczna konstrukcja Amfiteatru "Na Skarpie"
See less See more
4
Skądś znam te widoki ;)
Pysznie prezentują się jesienią kolory na Starówce!
Ciekawy 'skyline', ale (na tle tych 30-35-metrowych) przydałby się jakiś wyróżniający się wysokością wieżowiec (chociaż 50-60 metrowy) :)
Zdjęcia konińskiego kościoła farnego pod wez. Św. Bartłomieja Apostoła. Gotycki, zbudowany w II poł. XIV w. Fasada z lekka straciła gotycki charakter po remoncie dach w czasach baroku - usunięto gotyckie sterczyny, zaokraglono szyt i obniżono dach. Ciekawie wygląda baszta wbudowana w fasadę. Miała ona pomagać obrońcom miasta w rejonie stojacej tuż opodal od strony południowej (niestety nieistniejącej) Bramy Kaliskiej.















See less See more
8
Teraz pare fotek z wnętrza. Ciekawostką jest to, że obecne malowidła i witraże w konińskiej farze wykonał w l. 1906 - 1910 wielce zasłużony na polu kultury i sztuki Eligiusz Niewiadomski. Niestety na polu politycznym nie popisał się i 16. 12.1922 dokonał zabójstwa na I prezydencie II RP - Gabrielu Narutowiczu, za co poniósł smierć przez rozstrzelanie.



sklepienie prezbiterium



organy z końca XVII w.



Prawa nawa boczna



Lewa nawa boczna



Portal renesansowej kaplicy dr med. Jana Zemełki - koninianina, burmistrza Konina i Kalisza jednego z najwybitniejszych postaci polskiego renesansu, fundatora najstarszej w Polsce katedry anatomii i botaniki lekarskiej Uniwersytetu Krakowskiego. W Koninie po Janie Zemełce pozostała jego kamienica w Rynku i kaplica. Z zewnątrz to ta otynkowana.



kaplica NMP



Ambona z II poł. XIX w.
See less See more
7


Stojąca obok fary dzwonnica z 1873r.
Ufundowana została przez Walentego Modrzejewskiego jednego z najzamożniejszych, a jednocześnie najzacniejszych spośród ówczesnych koninian.
Wcześniej w 1866r. W. Modrzejewski przekazał na potrzeby pierwszej w Koninie szkoły średniej XVI-wieczną Kamienice Zemełki.

See less See more
2
Rynek w Koninie (dziś Plac Wolności dawniej Duży Rynek). Ciekawostka - ratusz nie stoi na rynku tylko w innym miejscu na dawnym Małym Rynku. Napiszę dlaczego jak wrzucę zdjęcia ratusza.

Zabudowa konińskiego rynku pochodzi z I poł. XIXw. Oprócz 3 wstawionych w czasie późniejszym "plomb", przetrwała w niezmienionej formie do dziś. Część budynków zachowała styl klasycystyczny, część niestety pozbawiono ozdób. Jedna - Kamienica Jana Zemełki pochodzi z XVIw, ale straciła renesansowy charakter. Wrzucę ją osobno..



część pierzei wschodniej



pierzeja wschodnia i narożnik płn-wsch



narożnik płd-zach 1



narożnik płd-zach 2



część pierzei wschodniej i naroznik płd-wsch



pierzeja zachodnia 1



pierzeja zachodnia 2



pierzeja zachodnia 3



przedwojenny Hotel Litewski 1



przedwojenny Hotel Litewski 2



przedwojenny Hotel Polski 1



przedwojenny Hotel Polski 2
See less See more
12
Bardzo ładnie prezentuje się Rynek, widać że zadbany. Tylko taki pusty się wydaje... W lecie pewnie stoją ogródki piwne i pewnie jest inaczej, ale nie wiem przydało by się tam np. więcej drzew:)

Tomaso jeszcze taka prośba. Nie dysponujesz jakimś lotniczym zdjęciem obejmującym całą konińską starówke?
See less See more
Ratusz w Koninie.

Ciekawostka, że nie stoi on na rynku - tam, gdzie stał jego średniowieczny protoplasta. Jest to trzeci ratusz w historii miasta.

Pierwszy ratusz stał po środku Dużego Rynku (dziś Plac Wolności). Został jak i całe ówczesne miasto i zamek bardzo mocno zniszczony podczas "Potopu".
Następnie podczas Wojny Północnej w 1707r. został podobnie jak zamek prawie całkowicie zruinowany. Jednocześnie całe miasto uległo olbrzymim zniszczeniom, do tego stopnia, że mieszczan stać było na budowę całkiem nowego ratusza dopiero wiele lat później. Siedzibę władz przeniesiono tymczasowo do Kamienicy Zemełki.

Drugi ratusz, powstały (zbudowany/odbudowany) prawdopodobnie w I poł. XVIIIw. zniszczał jeszcze szybciej - w potężnym pożarze miasta w 1796r.

Trzeci obecny ratusz pruskie władze zaborcze (byli tu kilkanaście lat) zdecydowały zbudować nie na Dużym Rynku, ale na placu zwanym wówczas Małym Rynkiem.
Klasycystyczny gmach na planie trapezu powstał pomiędzy 1796 a 1803r. Na wieżyczce ratuszowej zegar przeniesiony z klasztoru w Lądzie nad Wartą w 1833r.
Ratusz jest jak już ktos zauważył niewielki, ale miasta po prostu nie było wówczas stać na wiekszy. W końcu XVIIIw. kiedy powstał ten budynek Konin był co prawda stolicą dużego powiatu (dużo większego niż dziś), ale nie był miastem dużym, dodatkowo własnie dźwigał się z upadku. Mimo to budynek budzi zachwyt zwiedzających.

Z tyłu za ratuszem również klasycystyczne Jatki Miejskie z l. 30-ych XIXw. dziś połączone z ratuszem. Urządzono w nich salę obrad władz miasta, miejsce spotkań kulturalnych itd.



Autor powyższego zdjęcia Bartsz Nowak











Dawne jatki miejskie. Widok od ul. Wiosny Ludów



Widok na ratusz z uliczki Gwoździarskiej.
See less See more
7
śliczny ryneczek, śliczne okolice ratusza, za dużo tego dobrego jak na raz ;)
Niestety zdjęcia lotniczego starówki nie posiadam, ale może coś wykombinuję.

Synagoga w Koninie zbudowana w l. 1825 - 1829.

Do głębiej zainteresowanych - pisałem już o koninskich synagogach w wątku SSC "Synagogi w Waszych miastach". Wrzuciłem tam także zdjęcia przedwojenne z dokładnymi opisami.

http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=223754&page=4



















See less See more
10


O kurka.. jaka egzotyka ;). Dziwne, bo wyglada to raczej jak meczet marokanski, niz synagoga... ale bardzo, fajna...
See less See more
A oto dworek dość znanej konińskiej pisarki Zofii Urbanowskiej (1849-1939), była ona pisarką powieści dla dzieci i młodzieży, dziennikarka i publicystką, bliską przyjaciółką Deotymy.
Budynek pochodzi z poł. XIXw.
Został dośc ohydnie przebudowany w końcu XXw. - matołom nie chciało się odnowic jak trzeba stolarki zewnętrznej i w rezultacie wyszła "nowa", ciężko i prosto ciosana, uproszczona wersja dworku.







Poniżej plebania kościoła farnego pochodząca z 1911r.






I jeszcze seria 4 fot, którą nazwałem: "kontrasty konińskiej starówki".
Są one zrobione na obrzeżach starówki, jak to sie mówi "za murami" (dawnymi murami miejskimi) i pokazują kamienice z lat 20-30-ych XXw., powstające w miejsce parterowych i piętrowych domów mieszczańskich i kamieniczek z poł. XIXw.
Najpiękniejszy widok to to nie jest, ale każde miasto ma na starówce takie kontrasty.







See less See more
8
Moja ulubiona kamieniczka w Rynku zwana przeze mnie "pod diabłami"



See less See more
2
1 - 20 of 1159 Posts
Top