[Plaas]

We plannen ons suf in Nederland. Ruimtelijke ordening zit blijkbaar in ons bloed. Iedere stad heeft wel van die tekentafelwijken en ook de meeste dorpen zijn er niet aan ontkomen. Zelfs onze oude binnensteden blijken, als je je erin verdiept, vaak best planmatig te zijn ontstaan, maar goed, daar is de tijd overheengegaan. De meeste mensen verkiezen zo'n historische binnenstad toch boven de nieuwerwetse wijken waar ze uit armoede in wonen.

Hoezeer plannen ook in ons bloed zit, echte meesters zijn we eigenlijk niet, wij Nederlanders. Toch in ieder geval niet als je het onszelf zou vragen. Brr, die monotone wijken, niks hoor, daar houden wij niet van, veel liever authentieke dorpjes en "middeleeuwse" stadjes (die in Nederland zelden echt middeleeuws zijn, maar goed). Dat is eigenaardig. Als planning zo belangrijk is, waarom is er dan niet meer waardering voor?

Op die vraag zou ik in dit topic een antwoord willen vinden. Is de Nederlandse planning slechter, saaier, laffer dan die in het buitenland? Heeft Nederland een unieke stijl? Is er ook iets goeds aan? En, daarvoor is de poll: waar is het eigenlijk wél gelukt?

In de poll staan plansteden met meer dan 50.000 inwoners. Aan ons het oordeel of één ervan als een geslaagde stad kan worden beschouwd. Er zijn meerdere keuzes mogelijk. Ik ben benieuwd. Deugt er iets aan onze nationale passie?

 

[Zanarkand-Spira]

Nieuwegein heeft ook meer dan 50.000 inwoners en hoort ook in dit rijtje, jou poll is dus ook lekker compleet..

 

[Plaas]

Dank voor je inhoudelijke bijdrage. Nieuwegein had ik er inderdaad nog in willen zetten, maar ik heb ervan afgezien omdat het anders wel erg treurig voor jou jouw uitpakken zou.

 

[VictorJ]

Houten heeft ruim 48.000 inwoners en is een vrij unieke groeikern. Misschien ook opnemen?

Grootschalige planning is zeker niet uniek in de wereld. De zee van rijtjeshuizen en hoe de naoorlogse stedenbouw er uitziet in Nederland volgens mij wel.

 

[Plaas]

Ik vind Houten inderdaad bijzonder, daar zou best een uitzondering voor kunnen worden gemaakt. Maar ja, er zijn heel veel kleinere groeikernen, ik moest natuurlijk ergens een grens leggen. Bovendien is bij kleinere kernen de grens tussen "planstad" en "dorp met wat veel nieuwbouw" natuurlijk een stuk vager.

Maar goed, Houten dus. Is Houten geslaagd? Ik vind de plattegrond mooi en voor het centrumpje kijk ik altijd wel even om als ik er met de trein doorheen raas, maar ik ben er nog nooit uitgestapt.

 

[EPA001]

Aan ons het oordeel of één ervan als een geslaagde stad kan worden beschouwd. Er zijn meerdere keuzes mogelijk.

Maar hoe definieer je de term "geslaagd"? Je kunt talloze criteria benoemen. Maar welke criteria doen er, in de lijn van jouw vraagstelling, nu echt toe? :dunno:

 

[Zanarkand-Spira]

Dank voor je inhoudelijke bijdrage. Nieuwegein had ik er inderdaad nog in willen zetten, maar ik heb ervan afgezien omdat het anders wel erg treurig voor jou jouw uitpakken zou.

Ik zal er echt niet van wakker liggen hoor
Zeker niet als het van 'jouw', ons talenwonder afkomt.

 

[Plaas]

^^ Vertel, wat is ditmaal je punt?

Maar hoe definieer je de term "geslaagd"? Je kunt talloze criteria benoemen. Maar welke criteria doen er, in de lijn van jouw vraagstelling, nu echt toe? :dunno:

Dat is dus waar dit topic overgaat. Ik ben benieuwd welke criteria anderen hanteren. Misschien levert dit ook inzichten op die kunnen worden gebruikt bij het verbeteren van de niet-geslaagde steden.

 

[railway stick]

Zo zijn Huizen, Purmerend en zelfs Amersfoort vergeten, geeft niet. Ik vind Emmen, Lelystad, Almere en Alphen a/d Rijn voorbeelden van redelijk goed geslaagde `groeikernen met een verhoogde taakstelling`, zoals deze destijds door de regering zijn aangewezen of gestimuleerd. Mijn stem gaat naar het altijd groene Emmen, in mijn ogen nog steeds de best geplande industriële stad van Nederland.

Volgens mij valt Veenendaal buiten het rijtje, dat is net als Ede en Barneveld gewoon vanzelf gegroeid zonder enige hulp van buitenaf.

 

[Plaas]

Historische steden zijn niet in de lijst opgenomen, dat lijkt me logisch. Huizen staat er ook niet in, want Huizen komt niet aan de 50.000 inwoners.

Veenendaal is een dorp dat in 1966 als groeikern werd aangewezen, dus dat is wel een typische planstad. Het is wel enigszins eigenaardig door het eigen, protestants-christelijke karakter van de inwoners, maar dat geldt voor Krimpen & Capelle aan den IJssel ook.

 

[WSS]

Wat bedoel je precies met 'plansteden'? Steden die na de oorlog zijn bedacht en neergezet, of bedoel je bestaande dorpen/steden die na de oorlog zijn aangewezen als groeikernen?

In het laatste geval mis ik Houten, Alkmaar, Nieuwegein en Helmond.

 

[railway stick]

Veenendaal is geen planstad. Was al historisch gegroeid vanwege aanwezigheid van wol-en sigarenindustrie.

 

[Plaas]

Het gaat om dorpen dan wel lege gebieden die zijn omgevormd tot een nieuwe stad. Steden met een historisch centrum vallen daar dus buiten, steden met minder da 50.000 inwoners ook. Nieuwegein past in dat beeld, maar is weggelaten om Zandtroll niet teveel voor de voeten te lopen. Die stad zou er eventueel nog wel kunnen worden tussen geplaatst. Helmond, dat weet ik zo gauw niet, ik dacht zelf dat dat een oudere stad was.

 

[Plaas]

Veenendaal is geen planstad. Was al historisch gegroeid vanwege aanwezigheid van wol-en sigarenindustrie.

"In de tweede nota Ruimtelijke Ordening van 1966 werd Veenendaal aangewezen als groeikern voor Zuid-Oost Utrecht. Veenendaal had de mogelijkheid te groeien tot een plaats met zo'n 100.000 inwoners. Als groeikern zou Veenendaal belangrijke tegemoetkomingen krijgen bij het aantrekken van werkgelegenheid. Speciale premies en vervroegde afschrijving van de vennootschapsbelasting zouden het bedrijfsleven naar Veenendaal moeten lokken. Maar wat gebeurt er?

In 1973 verscheen de derde nota Ruimtelijke ordening. Deze nota had voor Veenendaal verstrekkende gevolgen. In plaats van uitgroeien tot 100.000 Inwoners werd het maximale inwonertal nu gesteld op 60.000. De gunstige voorwaarden met betrekking tot het aantrekken van bedrijven gesteld in de Se nota R.O. werden in de derde nota te niet gedaan. Van een stimulerend overheidsbeleid is in deze nota geen sprake meer." (Bron)​

Veenendaal past wel degelijk in het rijtje, maar geslaagd is het niet.

 

[username:]

Ik vind Amstelveen een zeer fijne stad. Met afstand de meest geslaagde planstad uit dit rijtje.

 

[WSS]

Het gaat om dorpen dan wel lege gebieden die zijn omgevormd tot een nieuwe stad. Steden met een historisch centrum vallen daar dus buiten, steden met minder da 50.000 inwoners ook. Nieuwegein past in dat beeld, maar is weggelaten om Zandtroll niet teveel voor de voeten te lopen. Die stad zou er eventueel nog wel kunnen worden tussen geplaatst. Helmond, dat weet ik zo gauw niet, ik dacht zelf dat dat een oudere stad was.

Je bedoelt dus eigenlijk gewoon groeikernen. Dat waren eigenlijk vooral plattelandsgemeenten met een kleine dorpskern, nabij een grote stad. Soms was de kern iets groter, soms iets kleiner maar één ding hadden ze gemeen. Ze lagen nabij een grotere stad en fungeerde als een soort overloopgebied.

In die zin mag Alkmaar niet ontbreken. Alkmaar heeft een belangrijke overloopfunctie gehad. Dan zou ik als ik jou was de aanwezigheid van een oudere stadskern even vergeten. Die heeft Helmond ook. Zo krijg je denk ik wel een beter beeld welke steden als groeikernen zijn geslaagd en waarom.

 

[Plaas]

Het gaat om de stedelijke planning. Lees de OP anders eens. Alkmaar heeft een historisch centrum, dat functioneert vanzelf wel, steden als Almere en Heerhugowaard hebben een modern, gepland centrum waarvan het nog maar de vraag is of het functioneert. Om die vraag gaat dit topic dus. Niet om steden met een historisch centrum en grote buitenwijken, maar om geplande steden. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn?

 

[railway stick]

Nu zit je jezelf in de weg, Plaas. Alphen a/d Rijn en Veenendaal hebben een historisch centrum. En dat zijn vanouds al flinke woonkernen, alleen zij hebben duwtje in de rug gekregen om wat contingenten woningbouw van de grond te krijgen. Eigenlijk heeft Emmen alleen maar industriële steun gekregen (AKU, Danlon), de woonwijken die daarbij hoorden zijn vanzelf gegaan. Ik geef toe, het is heel erg moeilijk om een criterium te vinden voor jouw `plansteden`, maar eigenlijk zijn alleen de plaatsen in de nieuw drooggelegde polders de echte plansteden. Van kern tot buitenwijk volledig gepland in de vorige eeuw: Wieringerwerf, Emmeloord, Dronten, Lelystad, Almere en Zeewolde. En Heerhugowaard is ergens toevallig aangetroffen tussen de bloemkolen, nietwaar?

 

[Plaas]

Heerhugowaard heeft ook een oude dorpskern. Het is geen historische stad. Dat onderscheid lijkt me toch niet zo vreemd. Veenendaal en Alphen hebben ook dorpskernen, in het geval van Alphen nog wel een aardige, zo met de rivier, maar het zijn geen historische steden.

 

[WSS]

Het gaat om de stedelijke planning. Lees de OP anders eens. Alkmaar heeft een historisch centrum, dat functioneert vanzelf wel, steden als Almere en Heerhugowaard hebben een modern, gepland centrum waarvan het nog maar de vraag is of het functioneert. Om die vraag gaat dit topic dus. Niet om steden met een historisch centrum en grote buitenwijken, maar om geplande steden. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn?

Ik begrijp dat het om de planning gaat. Als ik de OP lees dan lees ik dat het om stedelijke planning van de stad gaat, en niet per definitie het centrum zoals jij nu suggereert. Onder een stad versta ik het geheel aan bebouwing, zoals centrum als (buiten)wijken. Een stad met een historisch centrum is daarentegen ook niet per definitie geslaagd, zoals jij veronderstelt. Dat is erg kort door de bocht.