I nakon 19 godina od završetka rata u Bosni i Hercegovini, posljedice ratnih dejstava na zgradama i fasadama u opštinama Novo Sarajevo i Novi Grad Sarajevo još su uočljive i zato ta područja umjetnici još koriste za snimanje filmova s ratnom i poslijeratnom tematikom.
Ministar stambene politike Kantona Sarajevo Čedomir Lukić u razgovoru za Fenu je potvrdio da se najveći broj objekata kolektivnog stanovanja nalazi u ovim opštinama, a istovremeno najveće štete na objektima kolektivnog stanovanja su nastale u opštini Novo Sarajevo.
Ministarstvo stambene politike KS obavezalo se kroz zakone o održavanju zajedničkih dijelova zgrada i upravljanja zgradama da u budžetu svake godine, u skladu s mogućnostima, planira sredstva za sanaciju ovih šteta, tako da su u proteklim godinama izdvojena značajna sredstva kojima su prije svega sanirani objekti koji su bili devastirani više od 60 posto.
"Sanirali smo objekte na kojima su štete bile na krovovima, objekte na kojima su bile štete na fasadama i imali smo sanaciju koja je u potpunosti završena kada su u pitanju postrojenja za podizanje pritiska vode u ovim objektima kao i sanaciju liftova iako je dio njih još uvijek nesaniran", istaknuo je Lukić.
Napomenuo je da su najveća ulaganja u proteklim godinama bila na teritoriji opštine Novo Sarajevo gdje je bio najveći broj devastiranih objekata sa 60 posto ili više uništenja i gdje su neki objekti morali da se totalno sruše i prave novi.
"Nastojali smo ravnomjerno rasporediti sredstva na svih osam općina Kantona Sarajevo kada su u pitanju sanacije ratnih šteta, jer u opštini Trnovo gotovo nema objekata kolektivnog stanovanja. Te aktivnosti nastavit ćemo i u narednom periodu, ali u smanjenom kapacitetu i obimu zbog nedostatka sredstava te zbog činjenice da je obaveza etažnih vlasnika da u tome učestvuju", kazao je ministar Lukić.
I ovoliko godina od okončanja ratnih dejstava ove štete nazivaju se "ratnim štetama", ali Ministarstvo će zbog stvaranja boljih uslova življenja nastaviti s ovim aktivnostima.
Ministar Lukić kaže da opština Novi Grad kao najmnogoljudnija opština s najvećim brojem objekata kolektivnog stanovanja, također još ima ratnih šteta na fasadama, liftovima, hidropostrojenjima, a zahtjevi za sanaciju koji dolaze iz ove dvije općine su gotovo identični jer se radi o stotinama objekata koji se prijavljuju za sanacije.
Šteta u opštini Novo Sarajevo
Kako je za Fenu potvrđeno u opštini Novo Sarajevo i dalje postoji 16 objekata kolektivnog stanovanja čiji su zajednički dijelovi potpuno devastirani ratnim dejstvima. Radi se o 72 stambene jedinice čiji prijeratni vlasnici ili nosioci stanarskih prava još nisu u mogućnosti ostvariti pravo na povratak ili pravo na dom.
"Kada je u pitanju sanacija ratnim dejstvima oštećenih zajedničkih dijelova objekata kolektivnog stanovanja - krovovi, fasade i liftovi, etažni vlasnici zajedno s odabranim upraviteljem zgrade, svoje zahtjeve za sanaciju krovova i fasada sa sanacionom dokumentacijom dostavljaju Općini Novo Sarajevo tokom cijele godine. Krajem godine u skladu sa Zakonom i internim aktom zahtjevi se komisijski boduju i uvrštavaju u liste prioriteta", pojašnjeno je.
Do kraja novembra 2013. godine na listu prioriteta sanacije krovova uvrštena su ukupno 243 krova, a na listu prioriteta sanacije fasada 87 fasada. Sačinjene liste prioriteta sanacija krovova i fasada zajedno sa sanacionom dokumentacijom su u decembru 2013. godine dostavljene nadležnom ministarstvu na razmatranje i rješavanje.
Opština Novo Sarajevo svake godine budžetom planira određena sredstva za ove namjene, a u budžetu za 2014. godinu planirana su sredstva u iznosu od 252.000 KM za Program sanacije devastiranog stambenog fonda.
Stotine hiljada KM za sanaciju
Kako je za Fenu rekao načelnik opštine Novi Grad Semir Efendić, upravo je završen postupak javnih nabavki i odabrana je firma Unigradnja koja će raditi sanaciju ratnih šteta odnosno sanaciju krovova i fasada na prostoru ove općine, a ukupna vrijednost radova je oko 400.000 KM.
U ranijem periodu bilo je problema s premjerima radova na osnovu kojih je opština raspisivala tendere, a koji nisu bili adekvatni te se redovno dešavalo da nakon dvije ili tri godine krov koji bude obnovljen ponovo počne prokišnjavati, pojašnjava Efendić, i dodaje da u prethodnoj godini nije bilo investiranja u obnovu krovova.
"Potrudili smo se prošle godine da te premjere radimo s tri različite firme koje su radile premjere pa smo pokušali odrediti neku srednju vrijednost i na osnovu toga pripremiti cijelu proceduru tako da je sada odabran izvođač", istaknuo je Efendić.
Budući da je najviše novca za sanaciju ratnih šteta uloženo, ipak, u opštini Novo Sarajevo, Efendić podsjeća da su kompletne zgrade bile spaljene i uništene na Grbavici, koja je u toj opštini, zbog čega je bilo potrebno izdvojiti sredstva za obnovu kompletnih zgrada.
"Mi nemamo takvih dijelova opštine izuzev dijela Saraj-Polja gdje se jedna strana tih fasada nalazi u dosta teškom stanju, ali to nije bilo toliko teško stanje kakvo je bilo na Grbavici", kazao je Efendić.
Naglašava da je Ministarstvu stambene politike i opštinama zajedno data nadležnost da brinu o ratnim šteta, ali u skladu s finansijskim mogućnostima zbog čega i Novi Grad izdvaja sredstva u tu svrhu i, u saradnji sa upraviteljima, određuju se prioriteti.
Iako je prošlo dosta godina nakon rata da bi Sarajevo ove štete još uvijek imalo, Efendić ističe da je Sarajevo bilo potpuno razrušeno, da su svi prozori bili polupani, da su sve škole bile u teškom stanju te dodaje da je zaista dosta toga urađeno, ali i naglašava da je nemoguće očekivati da bude sanirano baš sve.
Najavio je da će se raditi na termoizolaciji i trenutno se radi projektovanje za nekoliko zgrada na Ali-pašinom polju u B-fazi kako bi se pronašli sufinansijeri s obzirom na to da su to projekti energetske efikasnosti i da to nije samo sanacija ratne štete nego i investiranje za uštedu energije.
8
