Pińczów, cmentarz z lapidarium i kościół parafialny, popauliński



Zbliżenie na kościół i klasztor (swego czasu siedlisko innowierców) plus dolina Nidy



Klasztor, obecnie Muzeum i coś w rodzaju domu kultury, kościół fundowany był przez Oleśnickiego w XV wieku, przebudowany w XVII, wyposażenie głownie barokowe




Piękny nagrobek pińczowskiej mieszczki w kruchcie





Synagoga (XVI/XVII wiek)



Wnętrze, dużo by mówić, wyjatkowa sprawa:









Dawna (rzekomo) drukarnia ariańska na przedmieściu Mirów (dawniej oddzielne miasteczko)

Prezbiterium kolegiaty w Wiślicy z Matką Boską Łokietkową



Malowidła biznatyńskie







Kościół św. Wawrzyńca w Gorysławicach koło Wiślicy



Chotel Czerwony, późny gotyk, funadcja Długosza (niestety tylko na szybko)



Nowy Korczyn, kościół św. Trójcy, piękna manierystyczna fasada






A tu tzw. ogrójec



Kościół funadcji Bolesława Wstydliwego, od strony prezbiterium (druga poł. XIII wieku)




Wnętrze:






Chroberz, również późny gotyk, wnętrze:





Skalbmierz, gotyk, rodowód romański, XII wiek



I na koniec Chęciny, panoramka, już po opuszczeniu Ponidzia:



Przy okazji, dopowiedzenie do wątku o zabytkach gotyckich, nie liczę teraz precyzyjnie, ale w okolicy, którą przedstawiam jest co najmniej siedem nie-ceglanych kościołów gotyckich.

^^Bo przecież dolina Nidy to do dziś centrum wydobycia kamienia rozmaitej maści
Ciekawe okolice, tylko dlaczego tam to wszystko takie zaniedbane? Byłem tam dwa lata temu i widzę, że NIC sie nie zmieniło, niestety...

Owszem, prawda. To co napiszę, zakrawa na lekką perwersję, ale to zaniedbanie ma swój urok. Poza tym jak jest luźno! Czasem jakaś szkolna wycieczka, czasem jakiś "wariat" i nikogo poza tym. Dzięki temu mogliśy np. w Wiślicy na spokojnie obejrzeć płytę orantów i niedawno odkrytą polichromię w tzw. Domu Długosza. Poza tym tanie jedzenie, ludność na ogół przyjazna, tylko niektórzy proboszczowie chowają się po plebanii, jak widzą, że trzeba będzie otworzyć kościół zamiast poobiedniej drzemki (bądźmy sprawiedliwi, nie wszyscy). No i są różne niespodzianki. Np. w Solcu-Zdroju ładny modernistyczny kościółek, a tu nagle w zewnętrznej ścianie piękny nagrobek (podobno to Zborowski), nie mówiąc już o XVI wiecznym krucyfiksie. Itd. W kazdym razie niemal każda dziura (Zagość, Bogucice, Dobrowoda), to coś do odkrycia.

^^ A propos Dobrowody: tamtejszy czternastowieczny kosciół też jest kamienny

^^ To jeszcze trzeba dorzucić (też kamień) Stróżyska i Piasek Wielki po drodze z Nowego Korczyna do Buska.

Oj stary wątek, jak już przy Wiślicy napisałem, nikt z Lublina nie bywa . No to ja bywam, więc coś będę wrzucał, bo region ze wszech miar wyjątkowy, o krajobrazie nieco "południowym", jeśli chodzi o zabyki wyjatkowy i jakby w pewien sposób od innych części Polski oddzielny. Można polemizować, ale - mało gdzie takie przestrzenie i spokój i oddech. Mikroklimat nietypowy, bo Niecka Nidziańska to taka słoneczna kotlina otwarta ku dolinie Wisły i chroniona dookoła wyżynami - od zachodu lessowymi, z pozostałych stron wapiennymi, porośniętymi kserotermiczną roślinnością stepową. Dla lubelaka szok - lasów tyle co kot napłakał, za to co wzgórze to skały i gipsowe jaskinie. Poza tym - cykady, pojawiające się pierwsze winnice (tylko ta w Pińczowie stara), pod Korczynem pola lawendy.
Ale tak naprawdę to Ponidzie to też wyjątkowo w to otoczenie wpasowane zabytki, rzadko gdzie jest takie nagromadzenie średniowiecznych kościółków - w każdej niemal dziurze coś wyjątkowego. W krajobrazie często zobaczymy białe wapienne budowle - z tzw pińczaka robiło się zresztą niemal wszystko, nadaje się też dobrze do rzeźbienia. Stąd już w średniowieczu stąd szły kamienie i rzeźby na całą niemal Małopolskę, a stan ten w XVI wieku usankcjonowały ogromne "fabryki" manierystycznej kamieniarki pod patronatem Santi Gucciego.
Poza tym - sporo domów z nietynkowanej cegły, no i mnóstwo dachówek, chociaż coraz częściej niestety zastępowanych czymś innym. Nie tylko kościoły, dachówki są na domach, nawet na stodołach. Bogaty naród, czy co?

Zapraszam do kościółka św Wawrzyńca w Gorysławicach, koło wiślicy
http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=684066&page=2

Spis treści wątku:
1. Ponidzie by Kalkstein, Dobrowoda;
2. Piasek Wielki, Nowy Korczyn;
3. Nowy Korczyn cd, Winiary, Chotelek Zielony, Busko Zdr, Bogucice,Stopnica;
4. Stopnica cd;
5. Stopnica cd, Pacanów, Małopolska Droga św Jakuba na Ponidziu, Szczaworyż;
6. Widuchowa, Węchadłów, Stopnica cd;
7. Stopnica cd, Smogorzów, Zborów;
8. Solec, Świniary, Zborówek;
9. Zborówek cd, Beszowa;
10. Beszowa cd, Ostrowce, Kocina, Koniecmosty;
11. Sokolina;
12. Chotel Czerwony...

Dobrowoda

Dobrowoda, przy drodze z Buska do Nowego Korczyna, ongi była na królewsko-szlacheckim Ponidziu enklawą włości biskupów krakowskich, był tu dwór biskupi (niezachowany), obok zaś bardzo ciekawy kościół św Marii Magdaleny. Pierwotny wybudowany w XIV, przebudowany został ok 1525 w stylu późnogotyckim z renesansowymi elementami, budowany z kamiennych ciosów, jednonawowy, z prostopadle zamkniętym prezbiterium, w charakterze typowo "ponidziański". Podobny w typie do starszej, "wzorcowej" świątyni w Chotlu i równoletniej - w Gorysławicach.
Kościół otoczony jest malowniczym kamiennym murem:





wmurowana rzeźba, zapewne z jakiejś kapliczki:



Fasada zachodnia. Przylega do niej ciekawa wieżyczka - schody na chór; podobne choć oczywiście w znacznie większej skali są w wiślickiej kolegiacie





Gotycko-renesansowy portal główny:



Prostopadle zamknięte prezbiterium i trójkątne szczyty:

Ciąg dalszy biskupiego kościółka w Doborwodzie; wchodzimy do wnętrza. Nawa nakryta jest pięknym późnogotyckim sklepieniem sieciowym. We wnętrzu bardziej widać tą przejściowość między gotykiem a renesansem - uklasycznienie proporcji poprzez zmniejszenie wysmukłości, półkoliste wykroje sklepienia i łuku tęczowego.







Ciekawostka - na sklepieniu kamienne zworniki z herbami krakowskich dygnitarzy kościelnych, w tym biskupów Piotra Tomickiego i Jana Konarskiego, było nie było wielkich luminarzy wczesnego renesansu w Polsce.



Niezwykle interesujący jest trójarkadowy XVI-wieczny chór muzyczny, który dzięki arkadom i kamiennej balustradzie ma coś z krużganka. Jak widać środkowa arkada jest wykrojona półkoliście, boczne jeszcze zaostrzone. Znów doskonała kamieniarka, pośród herbów pośrodku znowu Łodzia bpa Tomickego. Ogólnie - powszechnie zupełnie nieznane arcydzieło wczesnego renesansu





Z prezbiterium do zakrystii prowadzi gotycko-wczesnorenesansowy portal z 2 dekady XVI o dwułucznym nadprożu



W kościele znajduje się również renesansowe epitafium Jana Boboli h. Leliwa, zmarłego w 1605r



A w posadzce jego marmurowa płyta nagrobna:



Późnobarokowy ołtarz główny z XVIII z obrazem klęczącej pod krzyżem Marii Magdaleny i narzędziami Męki Pańskiej w zwieńczeniu



Wyjdźmy na zewnątrz, od południowego-zachodu wznosi się ciekawa drewniana dzwonnica, niestety w nienajlepszym stanie



Na przykościelnym cmentarzu stary XVIII-wieczny Nepomucen





Na zachód od kościoła masywna toskańska kolumna dźwiga kapliczkę z 1610 roku

O, jestem zaciekawiony. A gdzie to w ogóle jest! Pierwsze słyszę.

Jak już napisałem wyżej - po drodze z Buska Zdroju na Nowy Korczyn, za Radzanowem, przy samej szosie. Kilka km dalej jest kolejny gotycki kościół w Piasku Wielkim

Zastanawiające, że najbardziej świętokrzyskie w tym dziale promują Lublinianie, a nie Krakusy czy Kielczanie, choć ci ostatni mają najbliżej...

Np Wiślica jest położona w tej samej odległości od Krakowa i Kielc, natomiast najbliższym dawnym miastem wojewódzkim jest zdecydowanie... Tarnów, ale to w linii prostej, chyba że w końcu powstanie most w Korczynie, a wiem że są już jakieś plany. Ale Tarnów to za Wisłą i jak wiadomo trochę inny galuński świat :lol:
Dużo ludzi w Lublinie ma świętokrzyskie korzenie, a idzie tam na studia i często już pozostaje. Poza tym to najbliższy geograficznie region (Świętokrzyskie, nie Ponidzie) tak bogaty w średniowieczne zabytki i historycznie i krajobrazowo przy tym bliższy Lubelszczyźnie (w średniowieczu część Ziemi Sandomierskiej), na pewno kulturowo bliższy niż Mazowsze, stąd czujemy się tu bardziej swojsko.
A ja na Ponidziu po prostu bywam kilka razy w roku i uwielbiam tę krainę

Po zdjęciach aż chce się odwiedzić tamte miejsca

Bardzo ucieszyło mnie zdjęcie epitafium Boboli. Zazwyczaj pomija się takie rzeczy, fotografując wnętrza i koncentrując się na ołtarzu, sklepieniach etc. A może masz fotki wnętrz kościoła w Stróżyskach?

^^Fotosik Ci zeżarł zdjęcia - jest szansa, żebyś przerzucił je na jakiś normalny serwer?

Bo nagrobki i epitafia to taki trochę mój konik A te akurat są trzeba przyznać rzeczywiście ciekawe.
Co do Stróżysk, to mimo bliskości Wiślicy tylko raz udało mi się zobaczyć wnętrze, kilkanaście lat temu i bez aparatu, więc słabo pamiętam. Jest to lokalne i bardzo wczesne, XIV-wieczne naśladownictwo wnętrza wiślickiej kolegiaty, zredukowane do jednego filara pośrodku, generalnie jednak pamiętam raczej wrażenie przysadzistości, innej niż strzelistość kościołów "baryczkowskiej serii". Pamiętam też, że były jakieś polichromie, wszystko raczej ciemne i nieodnowione. W ogóle Stróżyska to w dużej mierze XIX-wieczny neogotyk, ale sam filar i sklepienia to autentyk. Może w przyszłości uda się nadrobić.
Mam za to wnętrza np Chotla i z Szydłowa (ten ostatni - na pytanie czy to jeszcze Ponidzie czy już nie, odpowiem- zależy które opracowanie brać za wiążące, w każdym razie na pewno krajobrazowo dużo je wiąże, no i jest to najdalej na pn wysunięty kościół z serii baryczkowskiej - dwie kolumny).
Moje zdjęcia z wnętrza gorysławickiego jak wiem już widziałeś.
PS. Rzeczywiście nie wskakują twoje zdjęcia od jakiegoś czasu

Kalkstein said:

Bardzo ucieszyło mnie zdjęcie epitafium Boboli. Zazwyczaj pomija się takie rzeczy, fotografując wnętrza i koncentrując się na ołtarzu, sklepieniach etc. A może masz fotki wnętrz kościoła w Stróżyskach?

Click to expand...

Teraz bywam tylko z doskoku, zajęty innymi sprawami, więc zdjeciami zajmę się pewnie później.
To ciekawe, nagrobki i epitafia to także mój konik. Na Ponidziu najciekawsze są, moim zdaniem, w Chrobrzu, Wiślicy i Pińczowie, ale w co najmniej siedmiu innych miejscowościach też można je odnaleźć. Pytałem o Stróżyska ze względu na dwa epitafia, których nie widziałem.

Niestety, kiedyś jeździłem bez aparatu albo z automatem, z którego wychodziły dziadowskie zdjęcia, a teraz to już rzadko kiedy się gdzieś w trakcie bytności w Wiślicy wybiorę.
Jeśli chodzi o rzeźbę sepulkarną, to jest kilka ciekawostek. Np odlane w brązie b. ciekawe renesansowe epitafium ze sceną ukrzyżowania w malutkiej miejscowości Sokolina niedaleko Wiślicy (sam kościół jest chyba od epitafium młodszy) albo pomnik Samuela Zborowskiego na zewnętrznej ścianie kościoła w Solcu, też renesans.
Najciekawsze są wg mnie (oczywiście bezdyskusyjnie poza oboma michałowiczowskimi pomnikami w Chrobrzu) dwie miejscowości, które w zasadzie leżą już za zachodnią granicą Ponidzia, ale bardzo niedaleko - Bejsce, gdzie wybieram się od wielu lat i dotychczas niestety mi się nie udało (kaplica i nagrobek to żelazny kanon opracowań z zakresu historii sztuki) i mniej znany Sancygniów z piętrowym nagrobkiem Sancygniowskich z warsztatu Santi Gucciego.