[Alargule]

Het station Weesperplein, op de huidige Oostlijn, zou in de oorspronkelijke metro-plannen van 1968 een kruisstation zijn geworden van de lijnen Osdorp - Bijlmermeer en Geuzenveld - Gaasperplas. De kruisende lijn, die grofweg het tracé van de binnenringtrams (6,7 en 10) zou hebben gevolgd is er nooit gekomen. Station Weesperplein werd echter wel ingericht om de inpassing van deze lijn te vergemakkelijken, door de ruwbouw van het kruisende station.
De informatie die ik heb over dit station is erg vaag, want er wordt nergens genoemd waar dit station zich tov het huidige zou bevinden. De ietwat vreemde configuratie van het station Weesperplein - het is het enige ondergrondse station met perrons aan de zijkanten ipv eilandperrons - heeft me echter tot de volgende redenering geleid: het 'mysterieuze' kruisende station is de tegenwoordige hal van station Weesperplein. Dit zou de configuratie verklaren van het bestaande station: wie één niveau hoger gaat, komt uit op de perrons van wat de lijn Gaasperplas - Geuzenveld had moeten zijn. De treinen zouden tussen de huidige trappengaten zijn doorgereden; beide stations zouden dus ook een gemeenschappelijke uitgang hebben gehad - de trappen die vanaf de huidige perrons naar de hal leiden, zouden naast overstap ook als uitstap hebben gediend.
Op zich lijkt deze uitleg me volstrekt logisch, maar wie kan het bevestigen (eventueel liefst met een grafische toelichting)?

 

[aswnl]

Ik zou zeggen: kijk eens in Intermediair van vorige week...
(Artikel: geduldig beton)

Het station van de oost-west-lijn ligt dus onder de passagiershal.

 

[Alargule]

"Intermediair" ken ik niet...vakblad toevallig?
Ik mag dus aannemen dat het station onder dat van de huidige lijn ligt?

 

[Elmo]

In de PS van het Parool was eens wekelijks een stuk over "ondergronds Amsterdam". Hierin werd deze ruwbouw ook eens besproken. Het ligt onder de huidige lijn.

 

[aswnl]

"Intermediair" ken ik niet...vakblad toevallig?
Ik mag dus aannemen dat het station onder dat van de huidige lijn ligt?

Nee, geen vakblad. Is het blad (met artikelen en vacatures) dat alle afgestudeerde HBO'ers en universitairen gratis ontvangen tot hun 40e.

Ja, het ligt onder de huidige lijn en is dus volgens het artikel ook nog in gebruik geweest als BB-bunker en als theater...

 

[Alargule]

Hmmm...helaas ben ik nog niet afgestudeerd, dus dat verklaart al het eea.
Toch wel grappig om te lezen dat het ook daadwerkelijk in gebruik is geweest, zij het niet voor het oorspronkelijke doeleinde.

 

[Glacius]

Op de ARCAM-site vond ik laatst het volgende:

 

[Michiel]

Op de site van het Gemeentearchief Amsterdam zijn verschillende foto's te vinden van de bouw van de metro, zoals deze van het Weesperplein.

 

[Q.]

Interessante site, kende ik nog niet. Bedankt voor de link!

 

[Mojito]

Wat ik heb begrepen staat de BB-bunker los van het ongebruikte metrostation. De Weesperpleinbunker was samen met soortgelijke bunkers in twee andere metrostations (weet even niet welke, ik dacht Nieuwmarkt en Wibautstraat, maar een van de twee kan ook Waterlooplein zijn) geschikt voor het huisvesten van in totaal 50.000 Amsterdammers. Sinds midden jaren '90 worden ze niet meer onderhouden.

Waar die 50.000 'gelukkigen' echter heen hadden gemoeten als de voedsel- en watervoorraden op zijn, de stad boven de grond met dank aan de Russen van de aardbodem verdwenen en voor een paar millenia radioactief, is iets wat ik me nog steeds afvraag...

Zoals je op die doorsnede van Glacius kunt zien is er direct naast de trappartijen op beide perrons een sparing met voorzetwand. De bedoeling was dat roltrappen en vaste trappen vanaf die plaats haaks op de richting van de bestaande perrons het onderliggende eilandperron van de Oost-Westlijn Gaasperplas-Geuzenveld zouden ontsluiten.

De ruimte onder aan de trappen is niet voor niets zo ruim, ten opzichte van de rest van de eilandperrons. De liften, waarvan de kokers doorlopen tot het onderste perron, hebben nog steeds een knop naar niveau -2, al is deze niet actief. De afgesloten toegang tot bunkers en station bevindt zich in een wand in de hal, als ik me niet vergis naast de loketten.

Kijkend naar die doorsnede betwijfel ik of het onderliggende station geheel over de volle lengte gereed is, zoals ik wel eens in de krant heb gelezen. Volgens mij is alleen het deel direct onder de bestaande buis gebouwd en moet de rest er ooit aan beide zijden tegenaan geplakt worden. De constructie die de bovenliggende perrons moet dragen ziet er wel erg lomp en zwaar uit in deze tekening, maar dat past ook wel bij de gehele architectuur van de Oostlijn.

Ik heb (als het goed is) het artikel van het Parool, waar Elmo over vertelt, nog ergens liggen, als ik het kan vinden zal ik het scannen en posten.

 

[Alargule]

Kijkend naar die doorsnede betwijfel ik of het onderliggende station geheel over de volle lengte gereed is, zoals ik wel eens in de krant heb gelezen. Volgens mij is alleen het deel direct onder de bestaande buis gebouwd en moet de rest er ooit aan beide zijden tegenaan geplakt worden. De constructie die de bovenliggende perrons moet dragen ziet er wel erg lomp en zwaar uit in deze tekening, maar dat past ook wel bij de gehele architectuur van de Oostlijn.

Volgens eenzelfde principe zijn ook veel nooit gebruikte stations in New York gebouwd (zij het zo'n 50 jaar vóór station Weesperplein): hierbij werd alleen het gedeelte dat direct met het andere, in gebruik zijnde station kon worden meegebouwd ook daadwerkelijk gerealiseerd.

Ik heb (als het goed is) het artikel van het Parool, waar Elmo over vertelt, nog ergens liggen, als ik het kan vinden zal ik het scannen en posten.

Graag!

 

[Glacius]

Ik heb (als het goed is) het artikel van het Parool, waar Elmo over vertelt, nog ergens liggen, als ik het kan vinden zal ik het scannen en posten.

Graag, ik ben benieuwd. Ik heb die artikelen namelijk nooit gelezen.

 

[Greelung]

zo toch leuk zijn als ze ooit die kleine ringlijn nog zouden gaan bouwen. Dit moet in principe niet eens zo heel erg moeilijk zijn. Die ringlijn kan bijna overal in het water aangelegd worden en zou weinig geboord hoeven worden. Dus met caissons de singelgracht maar volplempen, lijkt me een goede actie als de noord zuidlijn klaar is.

 

[Alargule]

Alhoewel ik een voorstander van een dergelijke oostwestlijn zou zijn, lijkt bovengenoemde methode me zeker niet zo eenvoudig als wel eens wordt voorgesteld. En een nog belangrijker vraag is: waar moet de lijn aan beide uiteinden heen? Aan de westkant via Overtoom naar Osdorp: dan zal er óf geboord moeten worden óf moet de Overtoom jarenlang open. En dat laatste kun je echt op je buik schrijven.
Aan de oostkant: naar IJburg via de Piet-Heintunnel wordt moeilijk in te passen, omdat de tramtunnel dan flink moet worden aangepast. Naar Muiderpoort, WGM en Diemen lijkt me dan de beste optie, maar dan zal er tussen de Mauritskade en Muiderpoort toch geboord moeten worden om de bovengelegen bebouwing intact te laten.
Kortom: dat wordt nog een duur grapje...

 

[Greelung]

ik zat eigenlijk te denken aan een klein rondje centrum. De singelgracht helemaal rond en dan zelfs noord aansluiten, alles onder water. Het zal zeker niet eenvoudig zijn dat klopt, maar ja de noord zuidlijn is ook niet erg eenvoudig dat blijkt wel weer.

 

[Mojito]

Het Parool, dinsdag 13 juli 2004 - 'Amsterdam Ondergronds - Weesperplein'

Het heeft even geduurd, maar hier volgt zoals beloofd het artikel uit Het Parool met als onderwerp de ruimten onder het Weesperplein.

Het was het eerste deel van de serie 'Amsterdam Ondergronds', verschenen in de zomer van 2004 in de PS bijlage van Het Parool, en voorbestemd om in een boekje gebundeld te worden. (net zoals met de serie 'Torens van Amsterdam' in de zomer van 2003 het geval was)

Dit artikel is geschreven door Paul Vugts en Mijntje Klipp, de foto's zijn gemaakt door Merlijn Doomernik, en het stond in de PS bijlage van Het Parool van dinsdag 13 juli 2004.

Het getal van 50.000 burgers, dat ik in mijn vorige post noemde, klopte dus niet, het zijn er 'maar' 16.000 die hier en in de andere kelders hadden kunnen schuilen. Of alleen Wibautstraat ook over een kelder beschikt weet ik niet zeker, mij is ooit door meerdere personen verteld dat Nieuwmarkt (of toch Waterlooplein) er ook één had.

De rest van de artikelen van de hele serie 'Amsterdam Ondergronds' heb ik ook teruggevonden...Veel zin om die papierzooi te scannen heb ik echter eerlijk gezegd niet, dus hou ik het bij dit artikel.

Maar zoals ik al zei, het is de bedoeling dat ze in een boekje worden uitgebracht. Een boekje wat ik ook graag wil hebben! (which reminds me: die van de torens heb ik ook nog steeds niet...) Even afwachten dus!

 

[Michiel]

Interessante info, bedankt voor de scans.

 

[Mojito]

Uit: 'Ons Amsterdam', 29e jaargang, november 1977, pagina 336

Onderstaande perspectivische weergave van het metrostation Weesperplein uit 1977 verschaft helaas geen duidelijkheid over de toegangen tot de BB-bunker en het ongebruikte station, maar ik vond hem té mooi om hem niet te plaatsen.

De tekening is vervaardigd door 'Amsterdam Werkt'. Geen idee wat voor orgaan dat was, ik denk iets van een informatie-afdeling van de toenmalige dienst Publieke Werken, de voorloper van instanties als dRO en dIVV.

 

[Alargule]

Het leuke van het Parool-artikel is dat het station onder het huidige WP-station nooit is gebouwd voor de oost-westlijn zoals die op het kaartje staat ingetekend. Dat is een later voorstel, waarbij het centrale tracé in ieder geval tussen de stations Lelylaan en Weesperplein moet komen. Vraag is natuurlijk of het daar ooit van komt.
In de oorspronkelijke plannen had de oost-westlijn de Gaasperplaslijn moeten overnemen, vandaaruit via de Watergraafsmeer en station Muiderpoort naar Weesperplein, Vijzelgracht en Leidseplein moeten lopen. Vervolgen zou de lijn onder de Marnixstraat door naar Geuzenveld zijn doorgetrokken - via de Van Galenstraat.

 

[Mojito]

Voor de metrofreaks hier:

ik stuitte onlangs op 'Absence Of Fear', een kunstzinnige foto-site van allerlei metrostations in Europa. Daar was onderstaande foto van station Weesperplein te vinden:

Als je alleen deze foto bekijkt ziet het er eigenlijk best gaaf uit zo...de realiteit is echter anders...